Soạn bài Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ? Cánh diều Ngữ văn lớp 8 trang 120 sách Cánh diều tập 1
Văn bản Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ? được tìm hiểu trong chương trình môn Ngữ văn lớp 8.
Soạn văn 8: Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?
Soạn bài Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?
1. Chuẩn bị
- Dương Trung Quốc sinh năm 1947, quê ở Bến Tre.
- Ông là một nhà nghiên cứu lịch sử, với nhiều tác phẩm nghiên cứu có giá trị lớn.
2. Đọc hiểu
Câu 1. Vì sao tác giả nhắc tới Đại cáo bình Ngô?
Hướng dẫn giải:
Tác giả nhắc tới Đại cáo bình Ngô để dẫn dắt vào nội dung chính của bài viết.
Câu 2. Tác giả nhắc tới những câu chuyện lịch sử này nhằm mục đích gì?
Hướng dẫn giải:
Dẫn chứng khẳng định nước Việt Nam là quốc gia đáng tự hào.
Câu 3. Tác giả bài viết đặt ra vấn đề gì trong phần 3?
Hướng dẫn giải:
Những điều gì khiến cho công cuộc 20 năm đổi mới được biểu dương như những thành tựu to lớn với những chiến công của lịch sử giữ nước, cuối cùng vẫn không giúp nước ta tránh được nguy cơ tụt hậu?
Câu 4. Vị Đại tướng đó là ai và ông nhắc nhở chuyện gì?
Hướng dẫn giải:
Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã nhắc nhở về sự hy sinh cao cả của thế hệ anh hùng để bảo vệ đất nước.
Câu 5. Em hiểu “quốc danh” là gì? Cho một vài ví dụ.
Hướng dẫn giải:
- “quốc danh” là tên gọi của một đất nước, quốc gia.
- ví dụ như: Việt Nam, Nhật Bản, Pháp,...
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Em hiểu nhan đề văn bản Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ? như thế nào? Hãy xác định luận đề và các luận điểm của bài viết.
Hướng dẫn giải:
- Nhan đề là một câu hỏi tu từ, nhằm gợi mở cho người đọc suy nghĩ về nội dung được đề cập trong văn bản.
- Luận đề: Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ.
- Luận điểm:
- Sự phấn đấu để tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam đã làm nên niềm tự hào dân tộc.
- Dân tộc ta đã chứng minh cho thế giới thấy sức mạnh của mình thông qua các cuộc chiến bảo vệ đất nước.
- Nguyên nhân dẫn đến nguy cơ thụt lùi của đất nước.
- Tâm thế lớn thì dám làm cái lớn và sẽ làm cho nước ta lớn, như cha ông ta đã tư duy và hành xử.
Câu 2. Phần 1 và 2 của bài viết nhắc lại lịch sử nhằm mục đích gì? Đâu là điều đã tạo nên sức mạnh dân tộc trong những giai đoạn lịch sử quan trọng?
Hướng dẫn giải:
- Phần 1 và 2 của bài viết nhắc lại lịch sử nhằm mục đích chứng minh Việt Nam là một dân tộc anh hùng, giàu truyền thống văn hóa. Người Việt Nam có quyền tự hào về đất nước của mình.
- Điều tạo nên sức mạnh dân tộc trong những giai đoạn lịch sử quan trọng: lòng tự hào, tự tôn dân tộc.
Câu 3. Theo tác giả bài nghị luận, những nguyên nhân nào dẫn tới sự tụt hậu của đất nước trong thời kì mới? Dẫn ra ý kiến chủ quan của người viết và các lí lẽ, bằng chứng khách quan (có thể kiểm chứng được) trong văn bản.
Hướng dẫn giải:
- Những nguyên nhân dẫn tới sự tụt hậu của đất nước trong thời kì mới theo tác giả bài nghị luận:
- Hậu quả của chiến tranh.
- Cách hành xử và tâm thế của chúng ta: mặc cảm Việt Nam là nước nhỏ.
- Ý kiến chủ quan của người viết và các lí lẽ, bằng chứng khách quan:
- Mục tiêu thoát khỏi nguy cơ tụt hậu ngày càng xa vời…
- Chiến tranh tàn phá của cải vật chất, để lại những hậu quả rất nặng nề .
- Không ít những phát biểu của các quan chức luôn khiến ta nghĩ rằng Tổ quốc của mình giống như những địa phương mong được xếp vào diện nghèo, hay vùng sâu, vùng xa của thế giới…
- Đó là những lí lẽ, bằng chứng có thể kiểm nghiệm trong thực tế, chứng minh cho sự đúng đắn của các lí lẽ, quan điểm mà tác giả bài viết nêu ra.
Câu 4. Vấn đề tác giả đặt ra trong bài viết có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ hiện nay? Theo em, làm thế nào để có thể thoát khỏi tâm lí và cách hành xử tự ti của “một nước nhỏ”?
Hướng dẫn giải:
- Vấn đề tác giả đặt ra trong bài viết có ý nghĩa to lớn, thức tỉnh với thế hệ trẻ hiện nay: nhiều bạn trẻ không nắm bắt được các vấn đề xã hội, thiếu hiểu biết về tình hình thế giới, thái độ thờ ơ trước vận mệnh của đất nước,...
- Bản thân mỗi người cần ý thức được Việt Nam là một quốc gia có nền văn hiến lâu đời, không hề nhỏ bé; tích cực trau dồi học hỏi để đóng góp vào xây dựng đất nước,...
Câu 5. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) trình bày quan điểm của em về vấn đề “Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?”.
Hướng dẫn giải:
Mẫu 1
“Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?” là một câu hỏi khó tìm được câu trả lời. Nhiều người vẫn mang tâm lí cho rằng nước Việt Nam là một quốc gia nhỏ bé, kinh tế còn đang phát triển. Con người Việt Nam cũng có ngoại hình còn hạn chế (về chiều cao), trình độ dân trí thấp hay mức thu nhập chưa cao. Tuy nhiên, vị thế của Việt Nam lại không hề nhỏ bé trên thế giới. Nhìn vào lịch sử, nhân dân Việt Nam đã đánh bại kẻ nhiều kẻ thù xâm lược để bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ của đất nước. Đặc biệt, chúng ta phải kể đến hai cường quốc lớn, có tầm ảnh hưởng rất lớn trên thế giới lúc bấy giờ là thực dân Pháp hay đế quốc Mĩ nhưng vẫn phải chịu thất bại trước một dân tộc nhỏ bé là Việt Nam. Cùng với đó, Việt Nam cũng là một nước có lịch sử lâu đời, với nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc cùng nhiều truyền thống thật đáng tự hào. Chúng ta có nhiều di sản vật thể và phi vật thể được thế giới công nhận. Đất nước Việt Nam cũng được ban tặng cho nhiều nguồn tài nguyên quý giá, phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp. Việt Nam còn có vị thế trên trường quốc tế trong nhiều lĩnh vực, đóng góp vào công cuộc chung của thế giới. Con người Việt Nam đạt được những thành tự lớn, với một số giải thưởng về khoa học, thể thao, nghệ thuật,... Mỗi người dân Việt Nam có thể tự hào về một đất nước đang trên đà phát triển mạnh mẽ, vươn tầm quốc tế để sánh vai với các cường quốc năm châu.
Mẫu 2
“Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ?” - có lẽ đó là câu hỏi mà nhiều người Việt Nam vẫn trăn trở. Nước Việt Nam có diện tích lãnh thổ không lớn, nền kinh tế thuộc loại đang phát triển. Con người Việt Nam với ngoại hình hạn chế (chiều cao), trình độ dân trí hay mức thu nhập chưa cao. Nhưng rõ ràng, vị thế của đất nước Việt Nam không hề nhỏ bé trên thế giới. Trong lịch sử dân tộc, chúng ta đã đánh bại kẻ thù xâm lược, giành lại độc lập cho quốc gia, dân tộc. Từ các vương triều phong kiến ở phương Bắc, đến thực dân Pháp hay đế quốc Mĩ. Không chỉ vậy, Việt Nam cũng là một nước có nền văn hóa lâu đời, nhiều truyền thống đáng tự hào. Hiện nay, Việt Nam cũng đã chứng minh được vị thế trên trường quốc tế trong nhiều lĩnh vực, đóng góp vào công cuộc chung của thế giới. Một ví dụ như khi nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới đang rơi vào khủng hoảng sau đại dịch Covid-19 thì Việt Nam vẫn tự hào là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng dương. Như vậy, chúng ta hoàn toàn có thể tự hào về một đất nước Việt Nam luôn bản lĩnh, kiên cường để vượt qua mọi thách thức, vươn lên phát triển mạnh mẽ.