Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 116 Cánh diều Ngữ văn lớp 8 trang 116 sách Cánh diều tập 1

Download.vn sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 8: Thực hành tiếng Việt trang 116, hướng dẫn cách soạn bài chi tiết.

Các bạn học sinh lớp 8 tham khảo để có thể chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ hơn. Hãy cùng theo dõi nội dung chi tiết ngay sau đây.

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 116

Câu 1. Tìm từ ghép Hán Việt trong các cụm từ dưới đây (ở Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn). Chỉ ra nghĩa của mỗi từ ghép Hán Việt tìm được và nghĩa của mỗi yếu tố cấu tạo nên các từ đó:

các bậc trung thần nghĩa sĩ, lưu danh sử sách, binh thư yếu lược.

Hướng dẫn giải:

Từ ghép Hán Việt: trung thần, nghĩa sĩ, sử sách, binh thư, yếu lược

• trung thần: trung là dốc lòng, thần là bề tôi
• nghĩa sĩ: nghĩa là lẽ phải, sĩ là học trò, người có học vấn
• sử sách: sử là lịch sử, sách là thẻ tre viết chữ
• binh thư: binh là binh lính, thư là sách
• yếu lược: yếu: điểm quan trọng, lược: tóm tắt

Câu 2. Tìm các thành ngữ trong những câu dưới đây. Giải thích nghĩa của mỗi thành ngữ tìm được và nghĩa của mỗi tiếng trong các thành ngữ đó.

a. Như vậy, chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền, mà bổng lộc các ngươi cũng đời đời hưởng thụ, chẳng những gia quyến của ta được êm ấm gối chăn, mà vợ con các ngươi cũng được bách niên giai lão... (Trần Quốc Tuấn)

b. Muốn cho người ta tin theo thì phải có danh chính ngôn thuận. (Nguyễn Huy Tưởng)

c. Ta sẽ chiêu binh mãi mã cầm quân đi đánh giặc. (Nguyễn Huy Tưởng)

d. Dân gian ai chẳng có lòng trung quân ái quốc. (Nguyễn Huy Tưởng)

Hướng dẫn giải:

a. bách niên giai lão: cùng trăm tuổi, cùng già đi

• bách: trăm
• niên: năm
• giai: cùng, đều
• lão: già

b. danh chính ngôn thuận: danh nghĩa đúng đắn, lời nói không sai trái

• danh: tiếng
• chính: đúng đắn
• ngôn: lời nói
• thuận: không trái

c. chiêu binh mãi mã: gọi binh lính, mua ngựa chiến để chuẩn bị chiến tranh

• chiêu: vẫy, gọi lại
• binh: binh lính
• bãi: mua
• mã: ngựa

d. trung quân ái quốc: trung thành với vua, yêu nước

• trung: dóc lòng, hết lòng
• quân: vua
• ái: yêu
• quốc: nước

Câu 3. Ghép các thành ngữ, tục ngữ (in đậm) ở cột bên trái với nghĩa phù hợp ở cột bên phải:

Hướng dẫn giải:

a - 5

b - b

c - 2

d - 3

e - 1

Câu 4. Viết một đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) nêu cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn; trong đó có dùng ít nhất hai từ Hán Việt. Chỉ ra nghĩa của hai từ Hán Việt được sử dụng trong đoạn văn.

Hướng dẫn giải:

Mẫu 1

Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn đã phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Mở đầu bài hịch, Trần Quốc Tuấn đưa ra những tấm gương thể hiện sự trung thành của các vị tướng từ quá khứ để làm nổi bật tinh thần quên mình vì chủ, vị vua, vì nước. Tiếp đến, Trần Quốc Tuấn đã nêu ra tội ác của quân giặc. Sự ngang ngược và tội ác của giặc đã được tác giả lột tả qua những dẫn chứng sinh động đó là đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, bắt nạt tể phụ, đòi ngọc lụa, thu bạc vàng. Tác giả đã sử dụng biện pháp ẩn dụ, so sánh để lột tả bộ mặt của chúng. Đặc biệt là đoạn văn bày tỏ nỗi lòng chủ tướng cho thấy được sự uất ức, căm tức khi chưa trả thù, sẵn sàng hy sinh để rửa mối nhục cho đất nước. Kế tiếp, tác giả đã phê phán thái độ bàng quan trước vận mệnh của đất nước, hành động sai trái của binh linh. Từ đó, tác giả tập trung làm rõ việc nêu cao tinh thần cảnh giác, thuyết phục họ rèn luyện, học tập theo “Binh thư yếu lược” để củng cố sức mạnh quân đội. Tóm lại, Hịch tướng sĩ là một văn bản có sức thuyết phục cao, thể hiện được lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn.

Từ Hán Việt: hi sinh (tự nguyện nhận về mình sự thiệt thòi, mất mát lớn lao nào đó, vì một cái gì cao đẹp), quân đội (lực lượng vũ trang tập trung của một nước, phục vụ cho mục đích chính trị)

Mẫu 2

Qua “Hịch tướng sĩ”, tôi đã có được cảm nhận về tinh thần yêu nước. Bài hịch được Trần Quốc Tuấn viết vào khoảng trước cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên lần thứ hai (1285) nhằm khích lệ tướng sĩ học tập cuốn Binh thư yếu lược (Sách tóm tắt những điều cốt yếu về binh pháp) do chính ông biên soạn, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống lại kẻ thù xâm lược. Chúng ta có thể thấy rõ được tấm lòng yêu nước cũng như tài năng của Trần Quốc Tuấn - vị tướng giặc thiên tài của dân tộc. Đầu tiên, Trần Quốc Tuấn đưa ra những tấm gương thể hiện sự trung thành của các vị tướng thời trước. Sau đó ông nêu lên tội ác của quân giặc, bộc lộ nỗi lòng của mình trước hoàn cảnh của đất nước. Ông chỉ ra sự sai trái trong hành động, suy nghĩ của các tướng sĩ. Cuối cùng là lời kêu gọi tướng sĩ học tập theo “Binh thư yếu lược”. Với lập luận chặt chẽ, lí lẽ rõ ràng và dẫn chứng xác thực, bài hịch đã tạo nên một sức mạnh to lớn, khơi gợi lòng yêu nước và khích lệ tinh thần tướng sĩ.

Từ Hán Việt: binh pháp (phép dùng binh trong chiến tranh), tài năng (năng lực xuất sắc, khả năng làm giỏi và có sáng tạo trong công việc)