Soạn bài Nói với con Soạn văn 9 tập 2 bài 24 (trang 72)

Bài thơ Nói với con đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.

Download.vn sẽ giới thiệu tài liệu Soạn văn 9: Nói với con. Hãy cùng theo dõi ngay sau đây để có thêm ý tưởng cho bài viết.

Soạn bài Nói với con - Mẫu 1

(1) Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về nhà thơ Y Phương, bài thơ Nói với con.

(2) Thân bài

a. Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn

- Người cha nhắc nhở con về cội nguồn sinh dưỡng:

“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”

- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Những hình ảnh cụ thể gợi sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải - chân trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...

=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc.

b. Người cha cho con biết niềm vui của lao động và tình nghĩa của quê hương

- Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình với cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.

- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống. Người cha nhắc tới “ngày cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc.

=> Người cha muốn nói với người con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và nghĩa tình.

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển:

• Cụm từ “người đồng mình” được nhắc nhiều lần để khẳng định những phẩm chất tốt đẹp.
• Tấm lòng thủy chung với nơi chôn rau cắt rốn, một cuộc sống tràn ngập niềm vui và sự lạc quan.

- Ước muốn của cha dành cho con:

• Mong con thủy chung với quê hương.
• Biết chấp nhận khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
• Người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình.
• Cha mong mỏi đứa con sống cao thượng, tự trọng, chân thật dù mộc mạc, đơn sơ để xứng đáng với người đồng mình.
• Con tự tin bước đi, bởi sau lưng con còn có gia đình, quê hương, bởi trong tim con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.

(3) Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Nói với con.

Soạn bài Nói với con - Mẫu 2

Soạn văn Nói với con chi tiết

I. Tác giả

- Y Phương sinh năm 1948.

- Tên khai sinh là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày.

- Quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội đến năm 1981 thì chuyển về công tác ở Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1993, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng, Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.

- Năm 2007, Y Phương được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

- Thơ ông mạnh mẽ, chân thật và trong sáng với cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.

- Một số tác phẩm: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)...

II. Tác phẩm

1. Bố cục

Gồm 2 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
• Phần 2. Còn lại: Người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền tống đó.

2. Thể thơ

Bài thơ “Nói với con” được sáng tác theo thể thơ tự do.

3. Ý nghĩa nhan đề

- Nhan đề của bài thơ chỉ có ba từ đơn giản: “nói với con” trước hết người đọc thấy được hành động “nói” và đối tượng của hành động đó là “với con”. Nhan đề cho thấy bài thơ giống như một lời tâm sự của người cha đối với con.

- Y Phương đã gửi vào trong đó lời nhắn nhủ, hy vọng thế hệ sau (người con) có thể tiếp tục tiếp nối, phát huy và giữ vững truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Không chỉ vậy, đó còn là lời nhắc nhở con cần phải biết rõ cội nguồn của mình, từ đó sống sao cho xứng đáng, cho phù hợp, tốt đẹp.

- Mạch cảm xúc của bài, dòng chảy cảm xúc và ý nghĩ đi từ những gì nhỏ bé đời thường nhất, từ gia đình đến quê hương và đất nước. Đó cũng chính là lẽ sống mà chúng ta cần phải ghi nhớ và thực hiện trong cuộc đời này.

=> Nhan đề bài thơ đã khái quát được ý nghĩa của toàn bài thơ.

III. Đọc - hiểu văn bản

1. Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn

Người cha nhắc nhở con về cội nguồn sinh dưỡng:

“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”

- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

-Những hình ảnh cụ thể gợi sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải - chân trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...

=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc.

2. Người cha cho con biết niềm vui của lao động và tình nghĩa của quê hương

- Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình với cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.

- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống. Người cha nhắc tới “ngày cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc.

=> Người cha muốn nói với người con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và nghĩa tình.

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển.

• Cụm từ “người đồng mình” được nhắc nhiều lần khẳng định phẩm chất của người đồng mình, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi sự yêu thương, gần gũi.
• Phẩm chất của những người đồng mình hiện dần qua lời nói tâm tình của người cha
• Đó là tấm lòng thủy chung với nơi chôn rau cắt rốn, một cuộc sống tràn ngập niềm vui và sự lạc quan.

• Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi tuy có nhiều khó khăn vất vả nhưng họ vẫn luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, thiết tha với quê hương.

- Ước muốn của cha dành cho con:

• Mong con thủy chung với quê hương.
• Biết chấp nhận khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
• Người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình.
• Cha mong mỏi đứa con sống cao thượng, tự trọng, chân thật dù mộc mạc, đơn sơ để xứng đáng với người đồng mình.
• Con tự tin bước đi, bởi sau lưng con còn có gia đình, quê hương, bởi trong tim con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.

Soạn văn Nói với con ngắn gọn

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?

- Bài thơ “Nói với con” nằm trong nguồn cảm hứng về lòng yêu thương con cái, ước mong thế hệ sau nối tiếp xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, dân tộc, quê hương. Hình thức người cha tâm tình, dặn dò con đem đến cho bài thơ giọng điệu thiết tha, trìu mến, ấm áp và tin cậy.

- Bố cục của bài thơ:

• Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
• Phần 2. Còn lại: Người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền tống đó.

=> Bố cục hai đoạn này thể hiện đầy đủ nội dung bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha nâng lên lẽ sống.

Câu 2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.

Con lớn lên trong tình thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương:

- Bốn câu thơ đầu: “Chân phải bước tới cha/Chân trái bước tới mẹ/Một bước chạm tiếng nói/Hai bước tới tiếng cười’”

=> Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Bảy câu thơ tiếp: “Người đồng mình yêu lắm con ơi!/Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát/Rừng cho hoa/Con đường cho những tấm lòng”

=> Con người trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng, trữ tình của quê hương.

Câu 3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người “đồng mình”, từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?

- “Người đồng mình” sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, gắn bó bền chặt với quê hương dù còn đói nghèo, cực nhọc. Người cha mong con phải có nghĩa tình với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí:

“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”

- “Người đồng mình” mộc mạc (thô sơ da thịt) nhưng ai cũng giàu chí khí, niềm tin (chẳng mấy ai nhỏ bé) và sự lao động cần cù trên quê hương, có tập quán tốt đẹp. Từ đó, người cha mong con sẽ biết tự hào, giữ gìn truyền thống của quê hương và vươn lên trong cuộc sống:

“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”

Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?

- Người cha tâm sự, dặn dò con với giọng điệu trìu mến, thể hiện tình cảm thương yêu con một cách thiết tha và tin cậy.

- Điều lớn lao nhất mà người cha truyền cho con qua lời thơ chính là lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, với truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời.

Câu 5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: “Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát”, “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương”...)

Cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ: từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc.

II. Luyện tập

Đặt mình là nhân vật người con trong bài thơ, soạn một bài nói ngắn về cảm xúc suy nghĩ của mình khi nghe lời người cha nói với con.

Gợi ý:

- Tình phụ tử thiêng liêng, ấm cúng.

- Yêu mến truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Hiểu thêm sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, thêm yêu quý gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

- Chúng ta từng viện cớ thiếu thốn, khó khăn mà đánh mất đạo đức, văn hóa, dường như ngày nay các con em dân tộc không mấy mặn mà với truyền thống, họ đang dần tự nguyện nhập ngoại một cách dễ dãi. Nghe lời cha nói, tôi ủng hộ hòa nhập nhưng không hòa tan. Văn hóa là tài sản vô cùng to lớn.

Soạn bài Nói với con - Mẫu 3

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?

- Bố cục đã thể hiện ý tưởng:

• Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
• Phần 2. Còn lại: Người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền tống đó.

=> Bố cục đã thể hiện đầy đủ nội dung bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương; từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha nâng lên lẽ sống.

Câu 2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.

- Bốn câu thơ đầu: Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Bảy câu thơ tiếp: Con người trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng, trữ tình của quê hương.

Câu 3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người “đồng mình”, từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?

- Sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, gắn bó bền chặt với quê hương dù còn đói nghèo, cực nhọc. Từ đó, người cha mong con phải có nghĩa tình với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí:

“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”

- Giản dị, mộc mạc nhưng ai cũng giàu chí khí, niềm tin (chẳng mấy ai nhỏ bé) và sự lao động cần cù trên quê hương, có tập quán tốt đẹp. Từ đó, người cha mong con sẽ biết tự hào, giữ gìn truyền thống của quê hương và vươn lên trong cuộc sống:

“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”

Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?

• Tình cảm người cha đối với con trong bài thơ : thương yêu và tin cậy.
• Điều lớn lao nhất mà người cha truyền cho con: lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ và truyền thống tốt đẹp của quê hương, niềm tự tin khi bước vào cuộc đời.

Câu 5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: “Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát”, “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương”...)

Từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc.

II. Luyện tập

Đặt mình là nhân vật người con trong bài thơ, soạn một bài nói ngắn về cảm xúc suy nghĩ của mình khi nghe lời người cha nói với con.

Gợi ý:

Khi lắng nghe lời cha nói, tôi cảm nhận được tình cảm thật thiêng liêng. Cha đã dạy cho tôi lòng yêu mến những truyền thống tốt đẹp của quê hương, của dân tộc mình là sự cần cù, sức sống mạnh mẽ. Tôi đã hiểu thêm được vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, thêm yêu quý gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, khi nghe lời cha nói, tôi nhận ra rằng chúng ta cần phải giữ gìn truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Hòa nhập để phát triển, nhưng không hòa tan để đánh mất. Lời cha gửi gắm thật ý nghĩa, sâu sắc.

Soạn bài Nói với con - Mẫu 4

I. Tác giả

- Y Phương sinh năm 1948, tên khai sinh là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày.

- Quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội đến năm 1981 thì chuyển về công tác ở Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Cao Bằng.

- Năm 1993, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng. , Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.

- Năm 2007, Y Phương được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

- Thơ ông mạnh mẽ, chân thật và trong sáng với cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.

- Một số tác phẩm: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)...

II. Tác phẩm

1. Bố cục

• Phần 1. Từ đầu đến “ Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ”: Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
• Phần 2. Còn lại: Người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền tống đó.

2. Thể thơ

Thể thơ tự do

3. Ý nghĩa nhan đề

Nhan đề “Nói với con” ngắn gọn, đơn giản nhưng giàu ý nghĩa. Động từ “nói” kết hợp với đối tượng của hành động “con” đặt giữa là quan hệ từ “với”. Từ đó, bài thơ chính là lời trò chuyện, tâm sự của người cha với đứa con của mình. Một nhan đề có tính khái quát cao. Tác giả đã gửi gắm vào trong đó lời nhắn nhủ, hy vọng thế hệ sau (người con) có thể tiếp tục tiếp nối, phát huy và giữ vững truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước. Không chỉ vậy, đó còn là lời nhắc nhở con cần phải biết rõ cội nguồn của mình, từ đó sống sao cho xứng đáng, cho phù hợp, tốt đẹp.

III. Đọc - hiểu văn bản

1. Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn

- Người cha nhắc nhở con về cội nguồn sinh dưỡng:

“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”

- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Những hình ảnh cụ thể gợi sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải - chân trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...

=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc.

2. Người cha cho con biết niềm vui của lao động và tình nghĩa của quê hương

- Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình với cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.

- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống: “ Rừng cho hoa/Con đường cho những tấm lòng” .

- Người cha nhắc tới “ngày cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc.

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển:

• Cụm từ “người đồng mình” được nhắc nhiều lần khẳng định phẩm chất của người đồng mình, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi sự yêu thương, gần gũi.
• Phẩm chất của những người đồng mình hiện dần qua lời nói tâm tình của người cha.

=> Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi tuy có nhiều khó khăn vất vả nhưng họ vẫn luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, thiết tha với quê hương.

- Ước muốn của cha dành cho con:

• Mong con thủy chung với quê hương.
• Biết chấp nhận khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
• Người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình.
• Cha mong mỏi đứa con sống cao thượng, tự trọng, chân thật dù mộc mạc, đơn sơ để xứng đáng với người đồng mình.
• Con tự tin bước đi, bởi sau lưng con còn có gia đình, quê hương, bởi trong tim con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”.