Dàn ý phân tích bài thơ Nhớ đồng (2 Mẫu) Nhớ đồng của Tố Hữu

Văn mẫu lớp 11: Dàn ý phân tích bài thơ Nhớ đồng tổng hợp 2 mẫu khác nhau cực hay, chi tiết nhất. Qua đó giúp các bạn học sinh tham khảo, củng cố kiến thức biết cách triển khai bài văn phân tích đầy đủ các ý đúng yêu cầu.

Bài thơ Nhớ đồng thể hiện nỗi niềm yêu quê hương đất nước và nỗi căm phẫn muốn đứng lên đấu tranh giành lại độc lập tự do. Vậy sau đây là 2 dàn ý phân tích bài thơ Nhớ đồng chi tiết nhất mời các bạn cùng theo dõi nhé. Ngoài ra các bạn xem thêm cảm nhận bài thơ Nhớ đồng.

Dàn ý phân tích bài Nhớ đồng

I. Mở bài

Giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “Nhớ đồng” của tác giả Tố Hữu. Nêu khái quát chung nội dung bài thơ

• Nhớ đồng được tác giả Tố Hữu sáng tác trong hoàn cảnh bị thực dân Pháp bắt giam ở nhà lao Thừa Phủ (Huế) tháng 7 năm 1939 vì tuyên truyền thanh niên, học sinh chống Pháp.
• Bài thơ thể hiện nỗi niềm yêu quê hương đất nước và nỗi căm phẫn muốn đứng lên đấu tranh giành lại độc lập tự do.

b, Thân bài

* Bức tranh thiên nhiên đồng quê gợi sự nhớ thương cuộc sống tự do bên ngoài

• “Đâu gió cồn thơm, Đâu ruộng tre mát, Đâu từng ô mạ, Đâu những nương khoai, Đâu những đường con, Đâu nhà tranh thấp? => gần gũi thân quen, nhớ lại trong tưởng tượng
• “Gì sâu bằng”, “tiếng hò”, “hiu quạnh” => giọng thơ da diết trong khung cảnh cô độc quạnh hiu, nỗi nhớ tự do đang dâng trào trong lòng.
• Điệp từ “đâu” kết hợp với những hình ảnh người thân và “mẹ già xa đơn chiếc” => mẹ già đã khuất, nỗi nhớ thương người thân cùng khung cảnh thân quen càng dâng trào dẫn đến nhớ chính bản thân mình.

=> Nỗi nhớ bị giam cầm trong lao tù, nhớ những ngày tự do làm mọi thứ

* Nhớ về những ngày đầu được giác ngộ cách mạng:

• “tôi nhớ tôi”,”đi kiếm lẽ yêu đời”, “bước chẳng rời” => những ngày băn khoăn trước những ngã rẽ cuộc đời, sau tìm được chân lí giác ngộ đi theo cách mạng để từ đó với một trái tim nhiệt huyết tuổi trẻ khát khao tự do chiến đấu
• So sánh : “Như cánh chim buồn nhớ gió mây” đã thể hiện nỗi nhớ đồng, thực chất là nỗi nhớ quê hương, đồng đội, đồng thời là khao khát tự do mãnh liệt của người chiến sĩ cách mạng đang chịu cảnh lao tù.

=>Uất hận vì thực tại bị giam cầm, muốn vùng lên đấu tranh cho bản thân, quê hương đất nước như ngày được tự do.

III. Kết bài

Khái quát lại nội dung và nêu cảm nhận bản thân: Bài thơ đã thành công trong việc diễn tả tâm trạng, nỗi nhớ và niềm yêu thương da diết, muốn vùng lên của người tù cộng sản. Việc lặp đi lặp lại nhưng nỗi nhớ thương thể hiện khao khát tự do cháy bỏng và tình yêu quê hương sâu sắc của người thanh niên yêu nước đang sục sôi nhiệt huyết. Đó cũng là động lực cho những người chiến sĩ – thi sĩ dấn thân vì sự nghiệp cách mạng giải phóng quê hương đất nước lúc bấy giờ.

Dàn ý phân tích bài thơ Nhớ đồng

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Tố Hữu

• Tố Hữu (1920 - 2002) tên thật là Nguyễn Kim Thành, xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo ở làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
• Thơ Tố Hữu quy tụ và kết tinh truyền thống nhân văn cùng sức mạnh tinh thần của dòng giống Lạc Hồng bất khuất.
• Ông là ngọn cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam.

- Dẫn dắt vào vấn đề cần phân tích

Bài thơ Nhớ đồng sáng tác trong hoàn cảnh tác giả bị thực dân Pháp bắt giam ở nhà lao Thừa Phủ (Huế) tháng 7 năm 1939 vì “tội” tuyên truyền thanh niên, học sinh chống Pháp.

2. Thân bài

a. Nỗi nhớ của người tù cộng sản với cuộc sống bên ngoài nhà tù

- Cảm hứng của bài thơ được gợi lên từ tiếng hò.

Tiếng hò được lặp lại nhiều lần. Tiếng hò lẻ loi đơn độc giữa trời trưa → nhân vật trữ tình cảm nhận được sự hiu quạnh

Không gian đồng vắng
Thời gian trưa vắng
Hiu quạnh của đời buồn tủi nhọc nhằn

- Lòng người đang bị giam cầm trong tù ngục cách biệt với cuộc sống bên ngoài

- Tiếng hò đã đồng cảm, hòa điệu của nhiều nỗi hiu quạnh → Người chiến sĩ cách mạng thấy nhớ nhung da diết đồng quê, cuộc sống bên ngoài nhà tù.

• Tiếng than khắc khoải, da diết → diễn tả cõi lòng hoang vắng vì bị cách biệt với thế giới bên ngoài → nỗi hiu quạnh của người tha thiết yêu đời.
• Sự lặp lại → nhấn mạnh liền ý liên kết nhiều nội dung khác nhau, tô đậm cảm xúc, khắc sâu ý tưởng → triền miên vì nỗi nhớ da diết.

- Đồng quê thể hiện lên đậm đà nỗi nhớ của tác giả:

Cồn thơm, ruồng tre mát, ô mạ xanh mơn mởn, nương khoai ngọt sắn bùi, chiều sương phủ bãi đồng, xóm làng và con đường thân thuộc, xóm nhà tranh thấp, con đường quen. → Tất cả đều đơn sơ gần gũi quen thuộc, thân thương → bị ngăn cách.

- Con người gần gũi thân thuộc thân thương:

Những lưng cong xuống luống cày
Những bàn tay vãi giống

Một giọng hò đưa bố mẹ già xa đơn chiếc → linh hồn đã khuất.

- Nỗi nhớ chân thật đậm tình thương mến

- Nhớ đến bản thân mình:

• Nhớ tới những ngày tháng tự do hoạt động cách mạng.
• “Rồi một …ngát trời”

→ Say mê lý tưởng, khao khát tự do sôi nổi ⇒ càng cảm thấy cô đơn với thực tại cuộc sống bị giam cầm.

b. Diễn biến tâm trạng của Tố Hữu

- Nỗi nhớ biểu hiện tâm trạng nhà thơ:

• Từ tiếng hò gợi nỗi nhớ đồng quê tha thiết: Hình ảnh đồng quê hiện lên đậm đà với: cồn thơm, ruộng tre mát, mạ xanh mơn mởn, khoai ngọt sắn bùi, chiều sương phủ bãi đồng, xóm làng, con đường thân thuộc → những hình ảnh gần gũi, quen thuộc, thân thương nay đã trở nên xa cách.
• Nỗi nhớ bao con người thân thuộc: từ cảnh sắc bóng dáng con người → người mẹ già nua → nhớ chính mình
• Nỗi nhớ trải dài từ hiện tại trở về quá khứ → hiện tại

⇒ nhớ, tràn ngập xót thương → không chỉ buồn đằng sau là nỗi phẫn uất, bất bình với thực tại ⇒ niềm da diết nhớ thương, yêu cuộc sống, khao khát tự do.

3. Kết bài

• Đây là bài thơ hay, giàu cảm xúc và tâm trạng của một người chiến sĩ khao khát tự do và hành động. Nỗi nhớ đồng quê, con người, chính mình biểu hiện tình yêu da diết với cuộc sống bên ngoài nhà tù và bao trùm hơn hết là tình yêu Tổ quốc, khát vọng tự do.
• Lựa chọn hình ảnh gần gũi, quen thuộc, giọng thơ da diết, khắc khoải trong nỗi nhớ

Xem thêm: Phân tích bài thơ Nhớ đồng