Soạn bài Mây và sóng Soạn văn 9 tập 2 bài 25 (trang 86)

Mây và sóng là một bài thơ hay của R. Ta-go. Download.vn sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Mây và sóng, vô cùng hữu ích khi tìm hiểu về tác phẩm trên.

Các bạn học sinh lớp 9 có thể tham khảo để huẩn bị bài một cách đầy đủ và nhanh chóng hơn. Nội dung chi tiết ngay sau đây.

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 1

Soạn bài Mây và sóng chi tiết

I. Tác giả

- R. Ta-go (1861 -1941) tên đầy đủ là Ra-bin-đra-nát Ta-go.

- Ông là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.

- Quê quán: sinh ở Can-cút-ta, bang Ben-ga, trong một gia đình quý tộc.

- Ông làm thơ từ rất sớm, tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội.

- Sự nghiệp sáng tác: để lại cho nhân loại gia tài văn hóa đồ sộ: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngắn, trên 1500 bức họa và số lượng ca khúc cực lớn.

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Tập thơ Người làm vườn, tập Trăng non, tập Thơ dâng…

- Phong cách sáng tác: Thơ của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn cao cả và chất trữ tình triết lí nồng đượm; sử dụng thành công những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng, hình thức so sánh, liên tưởng về thủ pháp trùng điệp.

- Năm 1913, Ta-go trở thành tác giả người châu Á đầu tiên nhận được giải thưởng Nô-ben về văn học.

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Mây và sóng được viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập thơ Si-su (Trẻ thơ).

- Tác phẩm được xuất bản năm 1909 và được Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập Trăng non xuất bản năm 1915.

2. Bố cục

Gồm 2 phần:

• Phần 1. Từ đầu đến “và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm”: cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ.
• Phần 2. Còn lại: cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.

III. Đọc - hiểu văn bản

1. Cuộc trò chuyện với người trên mây, trò chơi với mẹ

- Lời mời gọi của mây về một thế giới hấp dẫn, kì lạ: “ Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.

- Em bé tò mò muốn được khám phá nên đã hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”.

- Câu trả lời của người trên mây: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”.

- Nhưng em bé nhớ về mẹ, và từ chối: “Mẹ mình đang đợi ở nhà/Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”

-Trò chơi em bé nghĩ ra: “Con là mây và mẹ sẽ là trăng/Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm”

=> Tình mẫu tử gắn bó, con luôn bên mẹ như trăng với mây, ví mẹ như trăng ôm ấp con qua bao tháng ngày.

2. Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ

- Lời mời gọi của người trong sóng cũng hấp dẫn không kém: “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.

- Cũng giống như lần trước, em bé lại mong muốn được khám phá: “ Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”.

- Câu trả lời của người trong sóng: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.

- Em bé nhớ về mẹ và từ chối: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.

- Trò chơi em bé nghĩ ra: “Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ”: Lòng mẹ bao dung như bến bờ. Hình ảnh “lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vỡ tan vào lòng mẹ” giống như hình ảnh mẹ luôn vỗ về, ôm ấp con.

=> Dù thế gian có thay đổi nhưng tình mẹ con vẫn mãi muôn đời theo thời gian.

Soạn bài Mây và sóng ngắn gọn

Hướng dẫn trả lời câu hỏi: 

Câu 1. Lời nói của em bé gồm hai phần có nhiều nét giống nhau.

a. Hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau (về số dòng thơ, về cách xây dựng hình ảnh, về cách tổ chức khổ thơ...) giữa hai phần và phân tích tác dụng của những chỗ giống nhau và khác nhau ấy trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ.

b. Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không?

Gợi ý:

a.

- Điểm giống nhau: kết cấu, số dòng thơ, cách xây dựng hình ảnh đều theo trình tự thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và sự tưởng tượng sáng tạo trò chơi.

- Điểm khác nhau:

• Đối tượng: mây - sóng.
• Trò chơi: con là mây và mẹ là trăng - con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.
• Không gian: trên trời - dưới biển.

b.

- Lời tâm tình của bé đặt trong hai tình huống thử thách khác nhau, diễn tả tình cảm dạt dào, dâng trào của em bé.

- Qua lời từ chối, bé đã thể hiện tình thương yêu mẹ qua những trò chơi bé tự nghĩ ra, tình thương yêu ấy mới càng trở nên nổi bật. Sự thử thách càng lớn thì lòng yêu mẹ của em bé càng được chứng minh, được củng cố. Trò chơi em bé nghĩ ra càng thú vị hơn, càng thể hiện tình mẹ con thắm thiết thiêng liêng.

Câu 2. Xác định vị trí của dòng thơ “Con hỏi: …” ở mỗi phần.

(Gợi ý: Hãy lí giải vì sao em bé chưa từ chối ngay lời mời gọi của những người sống “trên mây” và những người sống “trong sóng”)

Dòng thơ “Con hỏi: ...” được đặt sau lời mời, lời rủ rê và đặt trước lời đáp của những người trên mây và người trong sóng. Chi tiết này chứng tỏ tính xác thực, hấp dẫn của trò chơi. Trẻ con nào mà chẳng ham chơi. Khi nghe những lời mời gọi, lần nào chú bé cũng tỏ ra băn khoăn. Dù vậy, tình yêu mẹ vẫn luôn chiến thắng để từ chối những lời gọi.

Câu 3. Hãy so sánh những cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” giữa thế giới tự nhiên và những trò chơi của “mây và sóng” do em bé tạo ra. Sự giống nhau cũng như sự khác nhau giữa các cuộc chơi đó nói lên điều gì?

- Những trò chơi mây và sóng do em bé tạo ra tuyệt diệu, hơn hẳn trò chơi của tự nhiên.

- Sự sống và khác nhau giữa các cuộc chơi đó cho thấy sự gắn bó của tình cảm mẹ con.

Câu 4. Hãy chỉ ra những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong việc xây dựng các hình ảnh thiên nhiên (chú ý các hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển).

Thành công nghệ thuật bài thơ trong xây dựng hình ảnh thiên nhiên: Mây, trăng, sóng, bờ, bầu trời... vốn đã là những hình ảnh thiên nhiên thơ mộng, chúng đều do trí tưởng tượng của em bé tạo ra nên càng lung linh kì ảo. Chúng cũng là những hình ảnh ẩn dụ cho cuộc sống rộn rã, cuốn hút xung quanh.

Câu 5. Phân tích ý nghĩa của câu thơ “Con lăn, lăn, lăn mãi... ở chốn nào”.

Ý nghĩa câu thơ “Con lăn, lăn, lăn mãi...ở chốn nào”: Lòng mẹ bao la luôn sẵn sàng đón tiếp con. “Mẹ con ta” ở khắp mọi nơi, không ai tách rời được cũng là tình mẫu tử ở khắp mọi nơi, thiêng liêng, bất diệt.

Câu 6. Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa?

• Những cám dỗ cuộc đời là vô vàn, muốn khước từ chúng cần phải có điểm tựa vững chắc, tình cảm gia đình, tình mẫu tử chính là điểm tựa ấy.
• Hạnh phúc không xa xôi bí ẩn, nó ở quanh ta, do chúng ta tạo nên.

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 2

Câu 1. Lời nói của em bé gồm hai phần có nhiều nét giống nhau.

a. Hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau (về số dòng thơ, về cách xây dựng hình ảnh, về cách tổ chức khổ thơ...) giữa hai phần và phân tích tác dụng của những chỗ giống nhau và khác nhau ấy trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ.

b. Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không?

Gợi ý:

a.

- Điểm giống nhau: Trình tự tường thuật giống nhau gồm lời rủ rê, lời từ chối và lí do và trò chơi do em bé sáng tạo ra.

- Điểm khác nhau:

• Đối tượng: mây - sóng.
• Sự hấp dẫn trò chơi khác nhau
• Trò chơi: con là mây và mẹ là trăng - con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.
• Không gian: trên trời - dưới biển.

=> Tác dụng: Góp phần diễn tả chủ đề của bài thơ một cách rõ nét, trọn vẹn hơn.

b.

Không có phần thứ 2 thì ý thơ không được trọn vẹn và đầy đủ. Phải có phần thứ 2, tức là qua những thử thách khác nhau thì tình yêu thương mẹ của em bé mới trọn vẹn hơn.

Câu 2. Xác định vị trí của dòng thơ “Con hỏi: …” ở mỗi phần.

(Gợi ý: Hãy lí giải vì sao em bé chưa từ chối ngay lời mời gọi của những người sống “trên mây” và những người sống “trong sóng”)

Dòng thơ “Con hỏi: ...” được đặt sau lời mời, lời rủ rê và đặt trước lời đáp của những người trên mây và người trong sóng. Nếu em bé từ chối ngay thì tình cảm sẽ thiếu đi sự chân thực vì bất cứ đứa trẻ nào cũng ham chơi. Em bé đã phần nào bị lôi cuốn vào những trò chơi đó, nhưng nhờ tình cảm với mẹ đã chiến thắng được những lời mời gọi đó.

Câu 3. Hãy so sánh những cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” giữa thế giới tự nhiên và những trò chơi của “mây và sóng” do em bé tạo ra. Sự giống nhau cũng như sự khác nhau giữa các cuộc chơi đó nói lên điều gì?

- Những trò chơi mây và sóng do em bé tạo ra tuyệt diệu, hơn hẳn trò chơi của tự nhiên.

- Sự sống và khác nhau giữa các cuộc chơi đó cho thấy sự gắn bó của tình cảm mẹ con.

Câu 4. Hãy chỉ ra những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong việc xây dựng các hình ảnh thiên nhiên (chú ý các hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển).

Những hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ, bầu trời... vốn đầy thơ mộng, nhưng được xuất hiện trong trí tưởng tượng của em bé đã tạo nên một thế giới kì ảo, sắc mắc và thú vị.

Câu 5. Phân tích ý nghĩa của câu thơ “Con lăn, lăn, lăn mãi... ở chốn nào”.

“Lòng mẹ” giống như bến bờ, còn con là “sóng”. Câu thơ “con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan lòng mẹ” gợi ra hình ảnh đứa con sà vào lòng của mẹ, mỉm cười hạnh phúc.

Câu 6. Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa?

• Những cám dỗ cuộc đời là vô vàn, muốn khước từ chúng cần phải có điểm tựa vững chắc, tình cảm gia đình, tình mẫu tử chính là điểm tựa ấy.
• Hạnh phúc không xa xôi bí ẩn, nó ở quanh ta, do chúng ta tạo nên.

Soạn bài Mây và sóng - Mẫu 3

(1) Mở bài

Dẫn dắt, giới thiệu về bài thơ Mây và sóng của Ta-go.

(2) Thân bài

a. Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ

- Em bé ngước nhìn lên bầu trời, tưởng tượng mình đang chơi với mây, với bình minh vàng, vầng trăng bạc… cuộc sống trên mây thật hấp dẫn, thú vị đối với một đứa trẻ như em.

- Cậu bé kể lại cuộc vui của mình với mẹ và mẹ em đang lắng nghe con kể. Tuy hình ảnh người mẹ không hiện diện trực tiếp trong thơ nhưng lại hiện hữu, dõi theo con trong xuyên suốt cả bài thơ.

- Chơi vui nhưng trong tâm trí, suy nghĩ của bé luôn hướng về mẹ yêu: “Mẹ đang đợi mình ở nhà”; “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”

=> Có niềm hạnh phúc nào hơn khi được bên cạnh mẹ mình, những người yêu thương mình cho được, mặc dù bên ngoài biết bao điều hay, hấp dẫn đang đợi.

- “Con là mây, mẹ là trăng”: tình mẫu tử thiêng liêng ấy càng được biểu hiện sâu đậm, con luôn bên mẹ như trăng với mây, ví mẹ như trăng ôm ấp con qua bao tháng ngày.

b. Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ

- Cuộc đối thoại của những người trong sóng thủ thỉ cùng em về một cuộc chơi, mặc sóng vẫy gọi, chào mời nhưng em quyết định không đi vì mẹ muốn em ở nhà, em không thể nào rời mẹ.

- Với em, mẹ là nguồn sóng, là niềm vui,là nụ cười của em. Mẹ luôn là phật sống của đời con, mẹ cho con tình yêu cao quý, mẹ là lý trí của đời con.

- “Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ”: Lòng mẹ bao dung như bến bờ. Hình ảnh bến bờ để sóng lăn, lăn mãi rồi sẽ cười tan như hình ảnh mẹ luôn vỗ về,ôm ấp con. Mẹ bây giờ như là bờ đê để con ước ao bao điều.

- Cậu bé khẳng định: “Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”.

=> Dù thế gian có thay đổi nhưng tình mẹ con vẫn mãi muôn đời theo thời gian.

(3) Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Mây và sóng.