Soạn bài Ca Huế trên sông Hương Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 8 trang 46 sách Kết nối tri thức tập 1

Văn bản Ca Huế trên sông Hương sẽ được tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn lớp 8. 

Download.vn cung cấp tài liệu Soạn văn 8: Ca Huế trên sông Hương hãy cùng theo dõi chi tiết ngay sau đây. 

1. Soạn bài Ca Huế trên sông Hương siêu ngắn

Câu 1. Các điệu hò xứ Huế gắn bó như thế nào với cuộc sống của con người?

Hướng dẫn giải:

Các điệu hò xứ Huế gắn bó trong cuộc sống lao động hằng ngày của con người.

Câu 2. Đêm ca Huế có gì đặc biệt về thời gian, không gian? Theo em, thời gian, không gian ấy tác động như thế nào đến việc thưởng thức ca Huế?

Hướng dẫn giải:

- Thời gian: đêm khuya

- Không gian: sông nước, thuyền rồng

=> Đánh thức tâm hồn, tình cảm của người thưởng thức ca Huế.

Câu 3. Theo văn bản, ca Huế được hình thành từ đâu? Nguồn gốc đặc biệt ấy mang lại cho ca Huế vẻ đẹp gì?

Hướng dẫn giải:

• Ca Huế hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
• Nguồn gốc đặc biệt ấy mang lại cho ca Huế vẻ đẹp: vừa sôi nổi, tươi vui vừa sang trọng, uy nghi.

Câu 4. Nêu tác dụng của việc kết hợp các yếu tố có vai trò kể chuyện, miêu tả, bộc lộ cảm xúc, bình luận,... trong văn bản.

Hướng dẫn giải:

Tác dụng: thể hiện nội dung văn bản, bộc lộ cảm xúc người viết

Câu 5. Nhận xét về tình cảm tác giả dành cho ca Huế, xứ Huế.

Hướng dẫn giải:

Tác giả đã dành tình cảm yêu mến, tự hào dành cho ca Huế, xứ Huế.

2. Soạn bài Ca Huế trên sông Hương chi tiết

Câu 1. Các điệu hò xứ Huế gắn bó như thế nào với cuộc sống của con người?

Hướng dẫn giải:

Các điệu hò xứ Huế gắn bó trong cuộc sống lao động hằng ngày của con người: hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm.

Câu 2. Đêm ca Huế có gì đặc biệt về thời gian, không gian? Theo em, thời gian, không gian ấy tác động như thế nào đến việc thưởng thức ca Huế?

Hướng dẫn giải:

- Thời gian: Đêm đã về khuya

- Không gian: Khung cảnh sông nước thơ mộng, huyền ảo; Trên thuyền rồng.

=> Thời gian, không gian tác động đến tâm hồn, tình cảm của người thưởng thức ca Huế.

Câu 3. Theo văn bản, ca Huế được hình thành từ đâu? Nguồn gốc đặc biệt ấy mang lại cho ca Huế vẻ đẹp gì?

Hướng dẫn giải:

• Ca Huế hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
• Nguồn gốc đặc biệt ấy mang lại cho ca Huế vẻ đẹp: Các làn điệu ca Huế sôi nổi, tươi vui vì có nguồn gốc từ nhạc dân gian, còn sang trọng, uy nghi ảnh hưởng từ nhạc cung đình.

Câu 4. Nêu tác dụng của việc kết hợp các yếu tố có vai trò kể chuyện, miêu tả, bộc lộ cảm xúc, bình luận,... trong văn bản.

Hướng dẫn giải:

Tác dụng của việc kết hợp các yếu tố có vai trò kể chuyện, miêu tả, bộc lộ cảm xúc, bình luận,... trong văn bản: Góp phần giúp cho người đọc hiểu được rõ hơn về ca Huế, cũng như bộc lộ được thái độ của người viết với ca Huế.

Câu 5. Nhận xét về tình cảm tác giả dành cho ca Huế, xứ Huế.

Hướng dẫn giải:

Tác giả đã dành tình cảm yêu mến, tự hào dành cho ca Huế, xứ Huế:

• Am hiểu sâu sắc về ca Huế, cùng niềm trân trọng dành cho ca Huế.
• Ca ngợi vẻ đẹp của con người xứ Huế.
• Tự hào về nét đẹp của mảnh đất cố đô…

3. Tác giả - Tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

3.1 Tác giả

Bài viết “Ca Huế trên sông Hương” của tác giả Hà Ánh Minh.

3.2 Tác phẩm

a. Xuất xứ

Tác phẩm được đăng trên báo “Người Hà Nội”.

b. Bố cục

Gồm 2 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “ lí hoài nam ”: Vẻ đẹp của làn điệu dân ca Huế.
• Phần 2. Còn lại. Đêm ca Huế trên sông Hương.

c. Tóm tắt

Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò. Mỗi câu hò dù ngắn hay dài đều gửi gắm những tâm tình, tình cảm trọn vẹn. Ngoài ra, hò Huế còn thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết. Vào ban đêm, các lữ khách chèo thuyền rồng đi lại trên sông Hương nghe những câu hò quả là một thú vui. Ca Huế được hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, thể hiện qua hai dòng điệu Bắc và điệu Nam. Ca Huế là thú vui tao nhã, đầy sức quyến rũ. Còn người con gái Huế nội tâm lại thật phong phú và âm thầm, kín đáo.

d. Nội dung

Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã, một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng và bảo tồn.

e. Nghệ thuật

Sử dụng các biện pháp tu từ, hình ảnh thiên nhiên gần gũi, giọng văn nhẹ nhàng sâu lắng.

4. Dàn ý Ca Huế trên sông Hương

(1). Mở bài

Giới thiệu về tác giả Hà Ánh Minh, văn bản Ca Huế trên sông Hương (xuất xứ, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…).

(2). Thân bài

a. Giới thiệu về Huế - cái nôi của những làn điệu dân ca

- Các làn điệu dân ca, điệu lý ở Huế:

• Các điệu hò - hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm: gửi gắm một ý tình trọn vẹn.
• Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh hồn buồn bã.
• Hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nang vung: náo nức nồng hậu tình người.
• Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện: gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.
• Các điệu lý: lý con sáo, lý hoài xuân, lí hoài nam...

=> Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế.

- Các dụng cụ âm nhạc: đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh.

=> Huế là mảnh đất, là cái nôi sinh ra những làn điệu dân ca. Các làn điệu phong phú và đa dạng, sâu sắc, chan chứa tình cảm.

b. Những đặc sắc của ca Huế trên sông Hương

- Cách thức biểu diễn:

• Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
• Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, dây, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi.
• Dàn nhạc cất lên tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.

=> Thanh lịch, tinh tế, mang nét dân tộc.

- Cách thưởng thức:

• Thời gian: đêm, màn sương dày đặc, thành phố lên đèn như sao sa.
• Không gian: con thuyền bồng bềnh trôi trên dòng sông trăng gợn sóng.
• Cách thức: trực tiếp nghe và xem các nhạc công biểu diễn.

- Nguồn gốc của ca Huế: kết hợp giữa dòng nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhạc trang trọng, uy nghi nên có thần thái của ca nhạc thính phòng.

- Thể điệu của ca Huế: có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương, ai oán…Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi nên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch.

=> Ca Huế vừa trang trọng, vừa sôi nổi uy nghi. Nghe ca Huế là một thú vui tao nhã.

(3). Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Ca Huế trên sông Hương”.