Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán lớp 4 qua bài học STEM Sáng kiến kinh nghiệm lớp 4

Sáng kiến kinh nghiệm: Nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán lớp 4 qua bài học STEM, giúp thầy cô tham khảo, khéo léo sử dụng giáo dục STEM trong dạy học Toán giúp người học làm chủ kiến thức, kỹ năng cần thiết.

Giáo dục STEM mục đích chính là giúp học sinh phát triển tư duy lý thuyết và kỹ năng thực tiễn. Vậy mời thầy cô tham khảo thêm SKKN: Các biện pháp thực hiện giáo dục STEM có hiệu quả trong dạy học môn Khoa học lớp 4, Vận dụng giáo dục STEM vào dạy học chủ đề “Rạp chiếu bóng mini” môn Khoa học 4 để có thêm nhiều kinh nghiệm.

SKKN: Nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán lớp 4 qua bài học STEM

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
“NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 4 QUA BÀI HỌC STEM”

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đã và đang được triển khai sâu rộng để thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nước ta theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh. Trong đó, giáo dục STEM là một trong những nội dung quan trọng được thể hiện trong cả Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể và trong Chương trình Giáo dục các môn học, xuyên suốt từ cấp Tiểu học đến cấp Trung học phổ thông. Giáo dục STEM được tổ chức với hình thức bài học STEM, hoạt động trải nghiệm STEM và làm quen với nghiên cứu khoa học kỹ thuật.

Bài học STEM có nội dung bám sát chương trình giáo dục phổ thông ở cấp tiểu học với các môn học liên quan như môn Khoa học, Công nghệ, Toán, Kỹ thuật và Nghệ thuật. Bài học STEM giúp học sinh phát huy được những ý tưởng sáng tạo và chủ động trong thiết kế sản phẩm, gắn với thực tế giúp học sinh cảm thấy sự liên quan giữa bài học và cuộc sống hàng ngày. Từ đó giúp học sinh nhận ra giá trị của các kiến thức và kỹ năng được học, đồng thời rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề thực tế ngay từ khi còn đang còn ngồi trên ghế nhà trường. Các năng lực và phẩm chất của học sinh được hình thành và phát triển trong quá trình học.

Môn Toán góp phần hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực chung và năng lực toán học. Ngoài cung cấp kiến thức, môn Toán còn rèn luyện kỹ năng và tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, vận dụng toán học vào thực tiễn; tạo lập sự kết nối giữa các ý tưởng toán học, giữa toán học với thực tiễn, giữa toán học với các môn học khác, đặc biệt với các môn học thuộc lĩnh vực giáo dục STEM.

Xác định vai trò, vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của giáo dục STEM, nhà trường đã xây dựng kế hoạch; thống nhất nội dung, phương pháp, các hình thức tổ chức thực hiện giáo dục STEM; đã triển khai thực hiện thí điểm trong năm học trước và tiếp tục thực hiện trong năm học này. Tuy nhiên, vì là năm đầu tiên thực hiện nên không tránh khỏi những khó khăn nhất định. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi luôn suy nghĩ, làm thế nào để nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán thông qua việc áp dụng bài học STEM? Làm sao để học sinh có thể áp dụng Toán học một cách sáng tạo vào trong các bài toán thực tế, đồng thời phát triển các kỹ năng quan trọng như làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết vấn đề? Xuất phát từ những băn khoăn trên, chúng tôi chọn chuyên đề “Nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán lớp 4 qua bài học STEM” để tìm ra những giải pháp hiệu quả giúp nâng cao chất lượng dạy học, giúp học sinh vừa nắm vững kiến thức, vừa phát triển các kỹ năng tư duy và ứng dụng toán học vào cuộc sống.

II. THỰC TRẠNG

Năm học 2024-2025 là năm đầu tiên thực hiện Chương trình GDPT 2018 đối với lớp 5 và cũng là năm đầu tiên thực hiện nội dung giáo dục STEM cấp tiểu học cho tất cả các trường học. Bước đầu triển khai, trường TH &THCS ....... có một số thuận lợi và khó khăn như sau:

1. Thuận lợi

Được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của sở GD & ĐT tỉnh ......., phòng GD&ĐT thành phố ....... về việc triển khai nội dung giáo dục STEM cấp tiểu học theo chương trình GDPT 2018.

Nhà trường luôn quan tâm đến việc bổ sung, sửa chữa, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học trong các phòng học.

Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên quan tâm và tạo mọi điều kiện để thực hiện chương trình giáo dục STEM.

Cán bộ, giáo viên của nhà trường đã được tập huấn giáo dục STEM. Đội ngũ giáo viên vững vàng về chuyên môn, năng động, sáng tạo, nhiệt huyết, yêu nghề.

Các hoạt động giáo dục của nhà trường luôn có sự đổi mới, sáng tạo, tạo nhiều sân chơi cho học sinh được phát triển kỹ năng, được trải nghiệm; có nhiều mô hình đổi mới hoạt động hiệu quả trong những năm học trước.

Phụ huynh học sinh quan tâm, phối kết hợp tốt với nhà trường trong việc mua sắm, chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập cho con em ngay từ đầu năm học.

Học sinh thích khám phá, tò mò, tư duy, thích tham gia vào các dự án thực hành và thử nghiệm, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động học tập STEM của học sinh.

2. Khó khăn

Một số ít phụ huynh chưa quan tâm tới việc học tập của con, dẫn đến tình trạng học sinh chưa có đủ đồ dùng phục vụ học tập, hoạt động STEM.

Bước đầu thực hiện giáo dục STEM, giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm, còn hạn chế trong việc tổ chức giáo dục STEM; học sinh còn nhiều bỡ ngỡ, khó khăn.

Kinh phí để tổ chức hoạt động giáo dục STEM còn hạn chế. Chưa có phòng học dành riêng cho dạy học STEM.

III. NỘI DUNG VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Nghiên cứu chương trình, lựa chọn phù hợp bài học STEM

Vào đầu năm học, tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên thảo luận, nghiên cứu chương trình môn Toán lớp 4, đề xuất các bài học có thể thực hiện bài học STEM, xây dựng kế hoạch dạy học STEM và thống nhất một số bài học Toán lớp 4 có thể dạy bài học STEM:

2. Chú trọng công tác chuẩn bị dụng cụ, thiết bị và thiết kế các hoạt động trong dạy học bài học STEM.

2.1. Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị dạy học bài học STEM

Việc chuẩn bị dụng cụ và thiết bị để thực hiện bài học STEM ở tiểu học có vai trò vô cùng quan trọng, giúp học sinh thực hiện các thí nghiệm, lắp ráp mô hình và giải quyết các vấn đề kỹ thuật cụ thể thông qua việc trực tiếp tham gia vào các hoạt động. Các cách chuẩn bị như sau:

Lên danh sách các thiết bị và dụng cụ cần thiết cho từng nhóm hoạt động. Hướng dẫn học sinh thu thập các vật liệu sẵn có, gần gũi với cuộc sống, tái chế,

giúp giảm chi phí và tạo thói quen bảo vệ môi trường.

Nếu không có sẵn dụng cụ, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh tự chế tạo một số dụng cụ học tập đơn giản.

Ví dụ: Thước đo, kéo, keo, bìa cứng.

Bộ lắp ghép kỹ thuật lớp 4, dụng cụ thực nghiệm từ que kem, óc vít, hoặc bút màu, giấy màu,…

Khuyến khích sự tham gia của phụ huynh có thể tham gia thu gom và cung cấp các vật liệu tái chế (hộp giấy, giấy, bìa cứng, ống hút…) hoặc mua sắm những dụng cụ học tập đơn giản cho các hoạt động STEM của học sinh.

Tổ chức quyên góp thiết bị cho STEM trong cộng đồng cũng là cách để thu thập nguồn dụng cụ.

...

>> Tải file để tham khảo toàn bộ tài liệu!