Vật lí 9 Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ Soạn Lý 9 trang 85, 86

II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN

1. Dùng nam châm vĩnh cửu

Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại

2. Dùng nam châm điện

Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch điện của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.

III. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

- Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên, trong cuộn dây xuất hiện dòng điện. Dòng điện đó gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ

-Có thể dùng 2 đèn LED mắc song song ngược chiều vào 2 đầu cuộn dây để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện cảm ứng, vì đèn LED chỉ sáng khi dòng điện chạy qua đèn theo 2 chiều xác định.

Giải bài tập Vật lí 9 trang 85, 86

Câu C1

Cho hai đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm vĩnh cửu. Hãy bố trí thí nghiệm như hình 31.2 để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào sau đây:

+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.

+ Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.

+ Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây.

+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.

Gợi ý đáp án

Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây trong hai trường hợp:

+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.

+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.

Câu C2

Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì cuộn dây có xuất hiện dòng điện không?

Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.

Gợi ý đáp án

Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng.

Câu C3

Đặt một nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều (Hình 31.3). Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào sau đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED.

+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.

+ Khi dòng điện đã ổn định.

+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.

+ Sau khi ngắt mạch điện.

Gợi ý đáp án

Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây có mắc đèn LED trong những trường hợp sau:

+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.

+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.

Câu C4

Nếu làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (Hình 31.4) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?

Gợi ý đáp án

Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.

Câu C5

Hãy trả lời câu hỏi ở phần I: Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không?

Gợi ý đáp án

Xem hình 31.1 SGK mô tả đinamô xe đạp. Khi quay núm của đinamô, nam châm sẽ quay, vì thế sẽ tạo ra dòng điện trong cuộn dây làm sáng bóng đèn của xe đạp.