Soạn bài Sự sống và cái chết - Kết nối tri thức 10 Ngữ văn lớp 10 trang 75 sách Kết nối tri thức 2

Đến với chương trình học của môn Ngữ văn lớp 10, học sinh sẽ được tìm hiểu thêm nhiều kiến thức bổ ích. 

Chính vì vậy, Download.vn muốn cung cấp bài Soạn văn 10: Sự sống và cái chết, đến các bạn học sinh. Mời tham khảo nội dung ngay sau đây. 

Soạn bài Sự sống và cái chết

Trước khi đọc

Khi quan sát những biểu hiện cụ thể của sự sống trên Trái Đất, điều gì đã khiến bạn suy nghĩ, băn khoăn hoặc tò mò?

Gợi ý: Những điều băn khoăn hoặc tò mò như:

• Sự sống bắt nguồn từ đâu?
• Ý nghĩa của sự sống là gì?

…

Đọc văn bản

Câu 1. Dự đoán nội dung cụ thể sẽ được triển khai trong bài viết qua nhan đề và đoạn 1.

Dự đoán: Lí giải về sự sống trên Trái Đất.

Câu 2. Việc tác giả tưởng tượng ra một chuyến “du hành” ngược thời gian có ý nghĩa gì?

Giúp người đọc hình dung được về quá trình hình thành sự sống trên Trái Đất một cách cụ thể, rõ ràng hơn.

Câu 3. Sự khác nhau giữa các vật vô sinh và các sinh vật là gì?

• Các sinh vật phải đấu tranh sinh tồn và bị đe dọa tuyệt chủng, tuân theo chọn lọc tự nhiên.
• Các vật vô sinh lại không phải đấu tranh sinh tồn, không bị đe dọa tuyệt chủng và cũng không phải tuân theo chọn lọc tự nhiên.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Văn bản Sự sống và cái chết viết về đề tài gì? Từ việc liên hệ tới những văn bản khác cùng đề cập đề tài này mà bạn đã đọc, hãy cho biết góc độ tiếp cận vấn đề riêng của tác giả.

• Đề tài: Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất.
• Tác giả đề cập đến một vấn đề khoa học, nhưng rất dễ hiểu, hấp dẫn.

Câu 2. Tóm tắt những thông tin chính trong văn bản và chỉ ra cách tác giả sắp xếp, tổ chức các thông tin đó.

- Thông tin chính trong văn bản:

• Lịch sử sự sống trên Trái Đất diễn ra đồng thời theo hai hướng dọc và ngang.
• Sự đa dạng sự sống của các loài sinh vật trên Trái Đất từ hàng trăm triệu năm trước.
• Sự tiến hóa và tuyệt chủng của các loài động, thực vật trên Trái Đất.
• Sự khác nhau của các loài sinh vật và các vật vô sinh.

- Tác giả tổ chức, sắp xếp thông tin theo một trình tự hợp lí, từ khái quát đến cụ thể, và có sự mở rộng vấn đề.

Câu 3. Dựa vào nội dung văn bản, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất.

Sự sống:

• Hướng dọc: Sự phức tạp ngày càng tăng theo tuổi.
• Hướng ngang: Sự đa dạng các loài

Câu 4. Văn bản đưa lại cho bạn hiểu biết gì về mối quan hệ giữa “đấu tranh sinh tồn” và “tiến hóa”, giữa “sự sống” và “cái chết”?

- Mối quan hệ giữa “đấu tranh sinh tồn” và “tiến hóa: bổ sung, tác động qua lại.

- Mối quan hệ giữa “sự sống” và “cái chết”: gắn bó, không tách rời.

Câu 5. Ngoài việc biết thêm các thông tin khoa học về Trái Đất, bạn còn nhận được những thông điệp gì từ văn bản Sự sống và cái chết? Trình bày suy nghĩ của bạn về những thông điệp đó.

- Thông điệp: Bảo vệ sự đa dạng sinh học của Trái Đất.

- Suy nghĩ: Một vấn đề quan trọng, cấp thiết với thời đại. Sự đa dạng sinh học trên Trái Đất đang dần mất đi trước sự tác động của con người.

Câu 6. Những đặc trưng của loại văn bản thông tin đã được thể hiện như thế nào trong văn bản này? Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận đã được phối hợp sử dụng như thế nào và tạo được hiệu quả ra sao?

- Đặc trưng cơ bản của văn bản thông tin được thể hiện:

• Cung cấp thông tin, kiến thức về sự sống và cái chết của các loài sinh vật.
• Sử dụng nhiều số liệu: 3 tỉ năm trước 500 triệu năm, 140 triệu năm trước, 65 triệu năm, 300000 năm…
• Ngôn ngữ đơn giản, sử dụng nhiều thuật ngữ khoa học.

- Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận đã được phối hợp sử dụng một cách linh hoạt, phù hợp giúp cho văn bản thêm hấp dẫn.

Câu 7. Có thể đổi nhan đề của văn bản thành Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất được không? Vì sao?

• Ý kiến: Có
• Nguyên nhân: Dựa vào nội dung chính của văn bản.

Câu 8. Vấn đề tác giả đặt ra trong văn bản này đã tác động như thế nào đến nhận thức của bạn về cuộc sống?

Tác động: Ý thức về việc bảo vệ các loài sinh vật, trân trọng mọi thứ trên Trái Đất…

Kết nối đọc - viết

Thu thập thông tin về một loài sinh vật mà bạn muốn tìm hiểu. Trình bày thông tin đó bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ).