KHTN Lớp 6 Bài 30: Nguyên sinh vật Sách Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức với cuộc sống trang 102

Em có thể?

Biết cách phòng tránh bệnh sốt rét và bệnh kiết lị.

Trả lời:

- Biện pháp phòng tránh bệnh sốt rét:

• Mắc màn khi ngủ
• Dọn vệ sinh nơi ở và nơi làm việc, tránh để các vũng nước tù đọng,…
• Diệt muỗi và bọ gậy

- Biện pháp phòng tránh bệnh kiết lị:

• Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
• Giữ vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống sôi; rửa sạch rau sống; thức ăn cần đậy kín tránh ruồi nhặng;…
• Tiêu diệt ruồi nhặng.
• Vệ sinh phân rác, quản lí việc dùng phân trong nông nghiệp.

Lý thuyết KHTN 6 Bài 30: Nguyên sinh vật

I. Đa dạng nguyên sinh vật

• Đa số nguyên sinh vật là những cơ thể đơn bào, nhân thực, có kích thước hiển vi.
• Một số nguyên sinh vật có cấu tạo đa bào, nhân thực, có thể quan sát bằng mắt thường.

II. Vai trò của nguyên sinh vật

1. Vai trò trong tự nhiên

• Tảo quang hợp cung cấp oxy cho các động vật dưới nước
• Là nguồn thức ăn cho các động vật lớn hơn
• Một số nguyên sinh vật sống cộng sinh tạo nên mối quan hệ cần thiết cho sự sống của các loài động vật khác

2. Vai trò đối với con người

• Một số tảo có giá trị dinh dưỡng cao được chế biến thành thực phẩm chức năng
• Nhiều loại rong biển được con người dùng làm thức ăn hoặc dùng trong chế biến thực phẩm.
• Ngoài ra, chúng còn được sử dụng trong sản xuất chất dẻo, chất khử mùi, sơn, chất cách điện, cách nhiệt,…
• Một số nguyên sinh vật có vai trò quan trọng trong các hệ thống xử lí nước thải và chỉ thị độ sạch của môi trường nước.

III. Một số bệnh do nguyên sinh vật

1. Bệnh sốt rét

• Do trùng sốt rét gây ra
• Bệnh truyền theo đường máu, vật trung gian truyền bệnh là muỗi anophen
• Khi bị muỗi đốt, mầm bệnh trong nước bọt của muỗi đi vào mạch máu, chui vào tế bào gan và nhân lên rất nhanh
• Khi số lượng mầm bệnh đủ lớn, chúng xâm nhập vào tế bào hồng cầu trong máu người để tiếp tục sinh sản, sau đó phá vỡ hồng cầu rồi chui vào hồng cầu khác kí sinh
• Biểu hiện bệnh: rét run, sốt, đổ mồ hôi…

2. Bệnh kiết lị

• Do amip lị gây nên
• Amip lị kí sinh trong thành ruột của người, ăn hồng cầu và có thể theo máu vào gan gây sưng gan
• Amip lị có khả năng hình thành bào xác, bào xác theo phân người bị bệnh ra ngoài. Nếu ăn phải thức ăn, nước uống có chứa bào xác của amip lị thì sau khi vào ruột người, chúng sẽ chui ra khỏi bào xác và tiếp tục gây bệnh
• Biểu hiện bệnh: đau bụng, đi ngoài, phân có lẫn máu và chất nhầy, cơ thể mệt mỏi vì mất nước, nôn ói,…