KHTN Lớp 7 Bài 31: Thực hành chứng minh thân vận chuyển nước và lá thoát hơi nước Giải sách Khoa học tự nhiên lớp 7 Chân trời sáng tạo trang 143

BÁO CÁO THỰC HÀNH

CHỨNG MINH THÂN VẬN CHUYỂN NƯỚC VÀ LÁ THOÁT HƠI NƯỚC

Nội dung thực hành: Chứng minh thân vận chuyển nước và lá thoát hơi nước.

Họ và tên: ……………………………………………………………………………….........

Học sinh lớp:…………………….Trường:…………………………………….............

1. Câu hỏi nghiên cứu:

• Chứng minh thân vận chuyển nước.
• Chứng minh sự thoát hơi nước diễn ra ở lá cây.

2. Giả thuyết nghiên cứu (hoặc dự đoán):

• Thân thực hiện chức năng vận chuyển nước từ rễ lên lá.
• Lá có sự thoát hơi nước.

3. Kế hoạch thực hiện:

3.1. Tiến hành thí nghiệm 1: Chứng minh thân vận chuyển nước.

- Bước 1: Cho nước vào hai cốc thủy tinh có đánh số 1 và 2. Sau đó, cho màu thực phẩm (hay mực viết) vào cả hai cốc, khuấy đều để tạo thành dung dịch màu.

- Bước 2: Cắm vào mỗi cốc dung dịch màu 1 – 2 cành hoa (đã được cắt chéo, ngắn khoảng 10 – 15 cm). Để hai cốc vào chỗ thoáng khoảng 60 – 90 phút.

- Bước 3:

• Cốc 1: Cắt dần cành hoa từ trên xuống bằng dao mổ, dùng kính lúp để quan sát lát cắt và xác định vị trí của dung dịch màu.
• Cốc 2: Quan sát sự thay đổi màu sắc của cánh hoa.

3.2. Tiến hành thí nghiệm 2: Chứng minh lá thoát hơi nước

- Bước 1: Chuẩn bị giấy tẩm dung dịch CoCl₂.

• Dùng kéo cắt giấy thấm thành những miếng nhỏ hình chữ nhật có kích thước 1 cm × 2 cm.
• Ngâm các mảnh giấy thấm trong dung dịch CoCl₂ khoảng 25 – 30 phút cho mảnh giấy thấm đều CoCl₂, lúc này giấy có màu hồng.
• Sấy các mảnh giấy thấm bằng máy sấy đến lúc khô, lúc này giấy sẽ chuyển màu xanh da trời. Sau đó, cho các mảnh giấy này vào lọ CaCl₂.

- Bước 2: Đặt vào mỗi mặt lá một mảnh giấy tẩm đã tẩm dung dịch CoCl₂ theo hết chiều ngang của lá và dùng băng keo trong dán đè lên mảnh giấy để tạo một hệ thống kín. Lưu ý: Khi kẹp giấy thấm nên cùng làm trên một lá hoặc các lá có độ tuổi tương đương để đảm bảo tính chính xác.

- Bước 3: Quan sát và giải thích sự chuyển màu của giấy thấm sau 20 phút.

4. Kết quả thực hiện:

4.1. Kết quả thí nghiệm 1: Chứng minh thân vận chuyển nước.

- Kết quả:

• Dùng dao cắt những lát chéo ở thân cành thứ nhất, dùng kính lúp quan sát thấy ở phần mạch dẫn của thân bị nhuộm màu.
• Ở cành thứ hai,ánh hoa trắng ban đầu có hiện tượng chuyển màu giống với màu cốc nước màu.

- Giải thích: Nhờ các mạch gỗ trong thân, nước được vận chuyển từ thân lên lá, hoa.

4.2. Kết quả thí nghiệm 2: Chứng minh lá thoát hơi nước

- Kết quả: Sau 20 phút quan sát thấy mảnh giấy từ màu xanh da trời chuyển dần sang màu hồng. Trong đó, mảnh giấy kẹp ở mặt dưới của lá có tốc độ chuyển màu hồng nhanh hơn mảnh giấy kẹp ở mặt trên của lá.

- Giải thích:

• Giấy tẩm CoCl₂ khi ướt có màu hồng, khi khô có màu xanh sáng. Giấy CoCl₂ kẹp ở hai mặt của lá đều chuyển sang màu hồng chứng tỏ có sự thoát hơi nước ở cả hai mặt của lá (hơi nước thoát ra làm ẩm giấy tẩm CoCl₂ khiến giấy tẩm CoCl₂ chuyển sang màu hồng).
• ốc độ chuyển màu hồng của giấy tẩm CoCl₂ kẹp ở mặt dưới của lá nhanh hơn vì: Khí khổng của lá phân bố cả ở hai mặt nhưng chủ yếu ở mặt dưới, mà sự thoát hơi nước của cây chủ yếu là qua khí khổng. Do đó, quá trình thoát hơi nước ở mặt dưới lá mạnh hơn mặt trên lá rất nhiều nên thời gian giấy tẩm CoCl₂ kẹp ở mặt dưới của lá chuyển sang màu hồng nhanh hơn.

5. Kết luận

• Thân cây có vai trò vận chuyển nước.
• Lá cây có vai trò thoát hơi nước.