Đáp án tự luận Mô đun 5 Cán bộ quản lý THCS Bài tập cuối khóa Module 5 CBQL
Đáp án tự luận Mô đun 5 Cán bộ quản lý THCS giúp thầy cô tham khảo, nhanh chóng trả lời các câu hỏi tự luận từ hoạt động 1 đến hoạt động 12 trong chương trình tập huấn Module 5.0 - GDPT 2018 của mình.
Qua đó, cũng giúp thầy cô có thêm kinh nghiệm hoàn thiện bài kiểm tra cuối khóa tập huấn Mô đun 5 của mình. Thầy cô có thể tham khảo thêm tài liệu tập huấn Mô đun 5 CBQL THCS, kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp Mô đun 5. Vậy mời thầy cô cùng theo dõi bài viết dưới đây của Download.vn nhé:
Đáp án tập huấn Mô đun 5 Cán bộ quản lý THCS
Hoạt động 1
Câu 1. Phân biệt quản trị chất lượng và quản lý chất lượng giáo dục trường THCS.
Khái niệm quản trị chất lượng giáo dục và quản lý chất lượng giáo dục trường THCS có sự giao thoa về nội hàm. Tuy nhiên, ở mức độ nhất định, có thể phân biệt hai khái niệm này như sau:
1. Về mục đích
- Quản lí chất lượng: Tập trung giữ vững và tăng cường hoạt động để thực hiện mục tiêu chất lượng đã xác định.
- Quản trị chất lượng: Tìm ra phương thức hoạt động thích hợp để đạt được chất lượng giáo dục cao nhất.
2. Về nội dung
- Quản lí chất lượng: Xây dựng và thực hiện hoạt động đảm bảo chất lượng thông qua các chức năng quản lý.
- Quản trị chất lượng: Xây dựng và vận hành cơ chế đảm bảo chất lượng bên trong nhà trường.
3. Về phương thức
- Quản lí chất lượng: Sử dụng các biện pháp quản lý hành chính và giám sát nội bộ để đảm bảo chất lượng.
- Quản trị chất lượng: Lôi cuốn mọi người trong nhà trường tham gia vào quá trình đảm bảo và nâng cao chất lượng.
4. Về chủ thể
- Quản lí chất lượng: Cán bộ quản lý.
- Quản trị chất lượng: Toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
Như vậy, khái niệm quản trị chất lượng giáo dục và quản lý chất lượng giáo dục trường THCS có sự khác biệt nhất định. Sự khác biệt này thể hiện rõ nhất ở nội dung và phương thức quản trị/quản lý.
Hoạt động 2
Câu 2. Trình bày khái quát vai trò, trách nhiệm của trường THCS trong kiểm định chất lượng giáo dục.
1. Tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân liên quan trong và ngoài nhà trường về quản trị chất lượng giáo dục nói chung và công tác kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS nói riêng
- Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường THCS phải hiểu rõ mục đích của công tác kiểm định chất lượng giáo dục
- Đảm bảo với người học và các bên liên quan rằng, một trường THCS đã đạt hay vượt những chuẩn mực nhất định về chất lượng;
- Hỗ trợ trường THCS liên tục cải tiến chất lượng giáo dục;
- Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường THCS phải nắm được ý nghĩa, vai trò của công tác kiểm định chất lượng giáo dục
- Kiểm định chất lượng giáo dục giúp các trường THCS có cơ hội xem xét lại toàn bộ hoạt động của mình một cách có hệ thống để từ đó điều chỉnh các hoạt động theo chuẩn chất lượng;
- Kiểm định chất lượng giáo dục giúp các trường THCS định hướng và xác định chuẩn chất lượng cho từng hoạt động;
- Kiểm định chất lượng giáo dục là lời tuyên bố chắc chắn tới các bên liên quan về hiện trạng chất lượng của trường THCS;
- Kiểm định chất lượng giáo dục tạo tiền đề xây dựng văn hoá chất lượng cho trường THCS.
- Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trường THCS phải nắm vững các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục
Các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS đã được thể hiện rõ trong Thông tư số 18/2018-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Có nắm được các quy định về công tác kiểm định chất lượng giáo dục, trường THCS mới chủ động triển khai các hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục thuộc trách nhiệm của nhà trường.
2. Tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền lập kế hoạch xây dựng và phát triển trường THCS đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn
Theo Thông tư số 18/2018-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, trường THCS đạt kiểm định chất lượng giáo dục gồm có 4 mức. Mỗi mức có những yêu cầu (tiêu chuẩn/tiêu chí) nhất định về tổ chức và quản lý nhà trường; về cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; về quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; về hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục. Từ trường THCS đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức 1 đến trường THCS đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức 4 là một quá trình lâu dài, phải trải qua nhiều giai đoạn. Hơn nữa lại phụ thuộc vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội và nguồn lực của các địa phương. Vì thế, trường THCS cần tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền lập kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn.
Việc tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền sẽ huy động được cả hệ thống chính trị của địa phương tham gia lập kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn. Đồng thời, huy động được các nguồn lực để thực hiện kế hoạch xây dựng và phát triển nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn.
3. Tổ chức tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài; đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận trường THCS đạt kiểm định chất lượng giáo dục
Tổ chức tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài; đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục thể hiện tập trung, đầy đủ nhất vai trò, trách nhiệm của trường THCS trong công tác kiểm định chất lượng giáo dục.
Trước hết, trường THCS phải làm tốt công tác tự đánh giá để thấy rõ điểm mạnh, điểm hạn chế của mình, so với các tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục. Đồng thời, phải có các biện pháp khắc phục ngay những điểm yếu của các tiêu chuẩn/tiêu chí ở mức kiểm định chất lượng giáo dục mà nhà trường đăng ký đánh giá ngoài.
Hồ sơ đăng ký đánh giá ngoài của trường THCS phải được chuẩn bị đầy đủ, theo đúng quy định. Sau khi có kết quả đánh giá ngoài, cần đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận nhà trường đạt kiểm định chất lượng giáo dục.
4. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS sau tự đánh giá, đánh giá ngoài và chỉ đạo của cơ quan quản lý
Căn cứ kết quả đánh giá ngoài, bổ sung, hoàn thiện báo cáo tự đánh giá; thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng trong báo cáo tự đánh giá, các khuyến nghị của đoàn đánh giá ngoài và chỉ đạo của cơ quan quản lý. Hằng năm báo cáo kết quả thực hiện cải tiến chất lượng đối với cơ quan quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát
Mục đích quan trọng nhất của kiểm định chất lượng giáo dục trường THCS là cải tiến chất lượng giáo dục, duy trì và nâng cao chất lượng các hoạt động của nhà trường. Để cải tiến chất lượng giáo dục, trường THCS phải xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục. Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục cần được xây dựng trên cơ sở kết quả tự đánh giá và đánh giá ngoài chất lượng giáo dục trường THCS. Trong đó phải đặc biệt chú ý đến những hạn chế, yếu kém ở những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đã được chỉ ra qua tự đánh giá và đánh giá ngoài chất lượng giáo dục trường THCS. Cùng với khắc phục những hạn chế, yếu kém ở những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục này hay khác; kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS còn phải xác định rõ những những tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục có thể nâng mức.
Khi kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS đã được xây dựng, nhà trường cần tổ chức thực hiện kế hoạch, trong đó cần đặc biệt quan tâm đến tổ chức bộ máy. Tương ứng với mỗi tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục (tổ chức và quản lý nhà trường; cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục) cần thành lập bộ phận cải tiến chất lượng giáo dục. Các bộ phận này sẽ thực hiện việc cải tiến chất lượng giáo dục theo các lĩnh vực được phân công, dưới sự chỉ đạo của hiệu trưởng trường THCS.
5. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện cải tiến chất lượng giáo dục và báo cáo với cơ quan quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát
Để kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục, trường THCS cần làm tốt một số công việc sau:
- Lập kế hoạch kiểm tra việc thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS;
- Dựa vào các tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục để đánh giá kết quả thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS;
- Lựa chọn phương pháp và hình thức đánh giá phù hợp cho từng nội dung, từng hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS;
- Sử dụng kết quả đánh giá thực hiện hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS;
- Báo cáo với cơ quản quản lý giáo dục trực tiếp để được hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra và giám sát hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS...
Hoạt động 3
Câu 3. Thầy/Cô hãy nêu các căn cứ để tiến hành tự đánh giá và đánh giá ngoài trường THCS.
Căn cứ đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
1. Căn cứ pháp lý
Đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS cần phải dựa trên các văn bản sau:
- Luật Giáo dục, được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 14 tháng 6 năm 2019;
- Nghị định số 141/2016/NĐ-CP, ngày 10/10/2016 của Chính phủ, Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác;
- Nghị định số 24/2021/NĐ-CP, ngày 23/3/2021 của Chính phủ, Quy định việc quản lý trong cơ sở giáo dục mầm non và cơ sở giáo dục phổ thông công lập;
- Thông tư số 32/2018/BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thông;
- Thông tư số 28/2020/BGDĐT ngày 04/9/2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Điều lệ trường THCS;
- Thông tư số 18/2018/TT-BGDĐT ngày 22/8/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường THCS;
- Công văn số 5932/BGDĐT-QLCL ngày 28 tháng 12 năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Hướng dẫn tự đánh giá và đánh giá ngoài cơ sở giáo dục phổ thông
1. Căn cứ thực tiễn
- Kế hoạch kiểm định chất lượng giáo dục của Sở, Phòng Giáo dục và Đào tạo
Hằng năm hoặc theo từng chu kì, Sở Giáo dục và Đào tạo và Phòng Giáo dục và Đào tạo tham mưu cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện lập kế hoạch kiểm định chất lượng giáo dục các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn. Dựa vào kế hoạch kiểm định chất lượng giáo dục này, các trường THCS triển khai tự đánh giá chất lượng giáo dục của nhà trường; đăng ý đánh giá ngoài và thực hiện các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục.
- Mức độ chất lượng giáo dục thực tế của nhà trường
Dựa vào mức độ chất lượng giáo dục thực tế, trường THCS đăng ký đánh giá ngoài để được công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục ở mức cao hơn mức hiện thời; hoặc triển khai các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục.
- Nhu cầu kiểm định chất lượng giáo dục của nhà trường
Do lợi ích mà kiểm định chất lượng giáo dục mang lại nên các trường THCS càng có nhu cầu tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài để được công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục ở mức cao hơn hoặc để được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia. Cũng có trường THCS tự đánh giá, đăng ký đánh giá ngoài để đáp ứng nhu cầu cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Hoạt động 4
Câu 1,2 xem video
Câu 4. Thầy/Cô hãy mô tả hệ thống đảm bảo chất lượng dạy học của trường THCS. Liên hệ với hệ thống đảm bảo chất lượng dạy học của trường THCS mà Thầy/ Cô công tác.
Hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục bên trong trường THCS là hệ thống các quy định, quy trình, công cụ đối với tất cả lĩnh vực, nội dung quản lý của nhà trường; hệ thống thông tin nội bộ, nhân sự và cơ chế, giám sát, đánh giá, thông qua đó trường THCS duy trì, cải tiến và nâng cao chất lượng giáo dục.
Hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục bên trong đòi hỏi trường THCS phải xây dựng được các quy định về đảm bảo chất lượng như: chính sách đảm bảo chất lượng, mục tiêu đảm bảo chất lượng, lĩnh vực nội dung và công cụ đảm bảo chất lượng
Liên hệ thực tế đơn vị: Hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ của trường THCS nơi tôi công tác được thiết kế, xây dựng, và phát triển nhằm hướng đến mục tiêu đánh giá, đo lường, kiểm soát, duy trì và cải thiện chất lượng của mọi hoạt động chính yếu của nhà trường như học tập, giảng dạy. Hệ thống đảm bảo chất lượng hướng đến đáp ứng tốt sứ mệnh, tầm nhìn, đạt các mục tiêu chiến lược của nhà trường và đáp ứng tốt yêu cầu của các bên có liên quan.
Hoạt động 5
Câu 5: Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu đọc về hoạt động 5, Thầy; Cô hãy xác định những mục đích lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS trong dạy học, giáo dục học sinh theo CTGDPT 2018 đối với trường THCS.
Lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng trường THCS nhằm các mục đích sau:
- Kế hoạch hóa các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS
Kế hoạch hóa các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục có ý nghĩa quan trọng đối với lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS. Có kế hoạch hóa được các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS thì cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của nhà trường mới hình dung rõ ràng các công việc cần phải làm; công việc nào làm trước, công việc nào làm sau; thứ tự ưu tiên cho các công việc này như thế nào?.. Trong thực tế, nhiều trường THCS không biết nên bắt đầu hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường từ đâu. Nguyên nhân của khó khăn này là do nhà trường này chưa xây dựng được kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục
Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS giúp cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của nhà trường chủ động bố trí thời gian, lựa chọn những biện pháp phù hợp; dự kiến các yếu tố chủ quan, khách quan có thể ảnh hưởng đến hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường…
- Xác định các nguồn lực để thực hiện kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Nguồn lực có vai trò giúp nhà quản lý biến ý tưởng, dự định trong kế hoạch thành hiện thực. Nguồn lực là công cụ mà nhà quản lý sẽ phải xác định, huy động, khai thác và sử dụng phục vụ cho việc thực hiện kế hoạch.
Vì thế, một trong những mục đích của lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng trường THCS là phải xác định các nguồn lực cụ thể để thực hiện kế hoạch. Nguồn lực thực hiện kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS cũng bao gồm: nguồn lực con người, nguồn lực cơ sở vật chất và nguồn lực tài chính.
+ Xác định nguồn lực con người trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Nguồn lực con người chủ yếu trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS là đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của nhà trường nhưng không phải là cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên chung chung mà là cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đã “gánh vác” một vai trò, trách nhiệm cụ thể trong các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS; hoặc lãnh đạo, tổ chức các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS; hoặc trực tiếp triển khai thực hiện các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS; hoặc tham gia, phục vụ các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS… Tùy theo vai trò, trách nhiệm của từng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS mà khai thác, sử dụng hợp lý.
+ Xác định nguồn lực cơ sở vật chất trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Nguồn lực cơ sở vật chất của trường THCS phục vụ cho các hoạt động giáo dục cơ bản của nhà trường và ảnh hưởng đến việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, trong nguồn lực cơ sở vật chất chung của trường THCS, phải xác định rõ những cơ sở vật chất nào dành cho các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục; từ đó có sự đầu tư, ưu tiên cơ sở vật chất (phòng học bộ môn, thiết bị dạy học, sân chơi…) cho các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.
+ Xác định nguồn lực tài chính trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS đòi hỏi một nguồn tài chính nhất định mà thiếu nguồn tài chính này, mọi hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS có thể bị ảnh hưởng. Do đó, cùng với việc xác định nguồn lực con người, nguồn lực cơ sở vật chất, kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS phải xác định rõ nguồn lực tài chính cho các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS. Nguồn lực tài chính này có thể được nhà trường bố trí từ ngân sách nhà nước, cũng có thể phải huy động từ cộng đồng, từ thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục. Tùy theo nguồn lực tài chính của mình, các trường THCS cần có sự ưu tiên nhất định về tài chính cho các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục.
- Phối hợp các bên liên quan để cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS nếu chỉ một mình nhà trường thực hiện thì kết quả sẽ không cao mà cần phải có sự tham gia của các bên liên quan. Vì thế, kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS còn phải nhằm xác định rõ các bên liên quan mà nhà trường cần phải phối hợp trong các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục. Đồng thời, phải cụ thể hóa vai trò, trách nhiệm của từng bên liên quan đối với các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục; cơ chế phối hợp giữa các bên liên quan trong các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục…
Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu đọc về hoạt động 5, Thầy; Cô hãy xác định những yêu cầu về lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS trong dạy học, giáo dục học sinh theo CTGDPT 2018 đối với trường THCS.
Những yêu cầu đối với lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục phải thể hiện rõ việc phát huy những điểm mạnh, khắc phục điểm yếu trong từng tiêu chí chất lượng. Kế hoạch phải cụ thể và có tính khả thi, tránh chung chung (cần có các giải pháp cụ thể, mốc thời gian thực hiện, thời gian hoàn thành, kinh phí cần có và các biện pháp giám sát,...). Kế hoạch cải tiến chất lượng phải cụ thể, phù hợp với điều kiện của trường THCS, địa phương (nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất,…); phù hợp với cơ chế, chính sách hiện hành.
Kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục phải bảo đảm tính tổng thể, phải đặt các công việc cần xây dựng và cải tiến của mỗi tiêu chí trong mối quan hệ với tất cả các tiêu chí. Thực hiện tự đánh giá, mỗi nhóm công tác được giao dự thảo kế hoạch cải tiến chất lượng cho những tiêu chí được phân công phụ trách. Trong thực tế, bộ phận nào cũng muốn được dành sự ưu tiên và đầu tư cao nhất, tốt nhất cho công việc đảm nhận. Điều này dẫn đến, những đề xuất, kiến nghị của các nhóm công tác nhiều khi vượt quá khả năng và điều kiện của nhà trường (tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất…). Do đó, hội đồng tự đánh giá và lãnh đạo nhà trường phải cân nhắc, điều chỉnh, cân đối sao cho phù hợp với điều kiện thực tế mà vẫn bảo đảm được tiến độ thực hiện kế hoạch của nhà trường.
Cũng cần lưu ý thêm là nhiều khi các nhóm công tác đề nghị thực hiện những công việc với những nội dung tưởng như là khác nhau nhưng trong nhiều trường hợp những việc đó là gần với nhau và chỉ cần thực hiện một hoạt động là có thể giải quyết được nhiều nội dung, đáp ứng được nhiều tiêu chí. Trong trường hợp này, sự cân đối, điều chỉnh và phối hợp là vô cùng quan trọng.
Ví dụ: Nhóm công tác nào cũng đề nghị tập huấn những nội dung của các hoạt động tập huấn không khác nhau. Trong trường hợp này, thay bằng việc tổ chức tập huấn nhiều nội dung, chỉ cần tổ chức một hoặc hai hoạt động và kết hợp những nội dung gần nhau để đạt được yêu cầu.
Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu đọc về hoạt động 5, Thầy; Cô trình bày những điểm cần chú ý khi lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS theo CTGDPT 2018.
Những điểm cần chú ý khi lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Phải xác định chính xác điểm mạnh của nhà trường trong từng tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục. Trong kiểm định chất lượng giáo dục, không nên hiểu điểm mạnh chỉ là để nói về kết quả đạt được vượt lên trên mức trung bình mà nhiều khi nó chỉ là những việc đã làm được, những kết quả đã đạt được; những chỉ tiêu, mục tiêu đã hoàn thành,..
Phải xác định chính xác điểm yếu của nhà trường trong từng tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục. Trong kiểm định chất lượng giáo dục, không nên đồng nhất điểm yếu với khuyết điểm. Điểm yếu chính là những việc chưa làm được, những mục tiêu chưa đạt được, những yêu cầu và mục đích chưa hoàn thành,.. Để xác định chính xác điểm yếu, đơn giản nhất là thực hiện so sánh. Có thể thực hiện việc so sánh để xác định điểm yếu theo ba cách là:
(1) So sánh với yêu cầu chung: Thực hiện so sánh để xác định xem hoạt động, kết quả hoạt động, điều kiện hiện có của nhà trường,.. đã đạt được như yêu cầu chung hay chưa, nếu chưa đạt được thì đó chính là điểm yếu.
(2) So sánh với các trường có cùng sứ mạng: Thực hiện so sánh hoạt động, kết quả hoạt động, điều kiện hiện có của nhà trường trong các tiêu chí với những trường có cùng sứ mạng (cùng địa bàn, cùng điều kiện về kinh tế - xã hội, cùng mục tiêu,…). Nếu nhà trường chưa làm được, chưa đạt được, chưa hoàn thành được như trường có cùng sứ mạng thì có nghĩa là trường vẫn còn điểm yếu.
(3) So với chính khả năng của trường mình: Xem xét những hoạt động, kết quả hoạt động của nhà trường đối với từng tiêu chí trong mối quan hệ với chính điều kiện, khả năng của nhà trường của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên. Hãy tự đặt ra và trả lời câu hỏi: kết quả đạt được (dù có thể là đã khá tốt) đã thực sự tương xứng với điều kiện và khả năng của nhà trường, của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên hay chưa? Nếu chưa tương xứng thì có nghĩa là vẫn còn điểm yếu. Trong bộ tiêu chuẩn đánh giá hiện hành, nhiều tiêu chí phải sử dụng cách này mới xác định được chính xác điểm yếu.
Cần lưu ý là không thể không có điểm yếu trong mỗi tiêu chí. Điểm yếu nhiều khi nằm ngay trong chính điểm mạnh, tiềm ẩn trong chính điểm mạnh. Vấn đề là nhà trường có mạnh dạn và có ý thức, có phương pháp đúng để tìm ra được điểm yếu hay không. Trong hoạt động tự đánh giá, nhà trường càng chỉ ra được nhiều điểm yếu, nhất là những điểm yếu mang tính chủ quan thì càng tốt.
Từ việc xác định chính xác điểm mạnh và điểm yếu, trường THCS phải xem xét các điều kiện hiện có của nhà trường (về cơ sở vật chất; về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên; về tài chính,…) và điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, từ đó đưa ra những biện pháp, giải pháp phù hợp để cải tiến chất lượng. Cần tránh định kiến là cứ phải có nhiều tiền, có nhiều người thì mới cải tiến được chất lượng. Trong thực tế, cần phát huy hết khả năng, điều kiện hiện có của nhà trường là đã có thể giải quyết được khá nhiều việc. Điều này phụ thuộc vào năng lực điều hành và quản lý của cán bộ quản lý cấp trường, cấp tổ. Cần phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động và sáng tạo trong thực hiện cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường.
Khi lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng cần đặt những dự kiến, đề xuất của nhà trường trong mối quan hệ với cơ chế, chính sách hiện hành. Cơ chế, chính sách thường xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn. Vì vậy, không phải mong muốn nào của nhà trường đều có thể thay đổi được ngay. Trong kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục cần hạn chế đến mức cao nhất việc nêu những kiến nghị, đề nghị với cấp trên, nhất là những vấn đề thuộc về cơ chế và chính sách. Nếu chỉ dừng ở việc nêu kiến nghị và đề nghị thì kế hoạch cải tiến chất lượng sẽ khó có tính khả thi. Vấn đề mà nhà quản lý cần phải đối mặt là trong điều kiện như thế, trong cơ chế chính sách như thế, nhà trường và người quản lý cần làm gì, phải làm gì để khắc phục. Đó mới là điều quan trọng, có ý nghĩa quyết định.
Một trong những sai lầm thường gặp khi xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục là nhà trường chỉ chú ý đến việc đưa ra giải pháp, biện pháp để khắc phục điểm yếu. Yếu cái gì thì khắc phục cái đó, hoặc chỉ nói chung chung. Thực ra kế hoạch cải tiến chất lượng không chỉ chú ý khắc phục điểm yếu mà còn phải chú ý đến những giải pháp, biện pháp để phát huy điểm mạnh. Cần lưu ý là những điểm mạnh hiện tại có thể sẽ trở thành điểm yếu trong thời gian rất gần, nếu như chúng ta không có biện pháp duy trì và phát huy nó.
Trong kế hoạch cải tiến chất lượng, không nên dùng một số từ ngữ chung chung, hiểu thế nào cũng được; những từ ngữ hô hào khẩu hiệu, sáo rỗng như: “đẩy mạnh”, “tăng cường”, “tiếp tục phát huy”, “tuyên truyền”, “nâng cao nhận thức”,... Những từ ngữ đó không thể hiện được nội dung cần làm, cần giải quyết, cần xử lý. Nó không thể hiện được các giải pháp, biện pháp cụ thể và sẽ không thể thực hiện được.
Hoạt động 6
Câu 6. Thầy (Cô) hãy phân tích cấu trúc chung lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS để thực hiện CTGDPT 2018. Từ đó, liên hệ với thực tiễn đơn vị công tác để thực hiện CTGDPT 2018
Cấu trúc chung của kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
1. Căn cứ lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS cần được xây dựng dựa trên các căn cứ sau:
- Báo cáo tự đánh giá về chất lượng giáo dục trường THCS
Báo cáo tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS là căn cứ đầu tiên cần phải dựa vào để lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS. Trong báo cáo tự đánh giá, những điểm mạnh và điểm yếu của nhà trường (đối chiếu với các tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục) được mô tả một cách đầy đủ.
Ví dụ, trong báo cáo tự đánh giá của trường THCS cụ thể, một trong những hạn chế được chỉ ra là sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội trong công tác giáo dục học sinh còn chưa hiệu quả…, thì trong kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS đó phải chú ý đến vấn đề này.
- Báo cáo đánh giá ngoài về chất lượng giáo dục trường THCS
Báo cáo tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS đã chỉ ra những điểm mạnh và những điểm yếu cơ bản (đối chiếu với các tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục). Tuy nhiên, những điểm mạnh và những điểm yếu cơ bản của trường THCS về chất lượng giáo dục được báo cáo đánh giá ngoài chỉ ra có tính toàn diện và khách quan hơn. Do đó, báo cáo đánh giá ngoài được xem là căn cứ quan trọng nhất để lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.
Ví dụ, trong báo cáo đánh giá ngoài chất lượng giáo dục của một trường THCS, chỉ ra việc vận dụng phương pháp, kỹ thuật dạy học ở nhiều giáo viên còn chưa theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh… thì trong kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS đó phải chú ý đến vấn đề này.
- Những khuyến nghị của đoàn đánh giá ngoài và của cơ quan quản lý giáo dục đối với chất lượng giáo dục của trường THCS
Những khuyến nghị của đoàn đánh giá ngoài và của cơ quản quản lý giáo dục đối với chất lượng giáo dục của trường THCS chính là những tư vấn về các biện pháp/giải pháp mà nhà trường cần phải thực hiện để cải tiến chất lượng giáo dục. Và các biện pháp/giải pháp này là một thành phần không thể thiếu được trong lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS.
- Kế hoạch chiến lược phát triển nhà trường và kế hoạch hoạt động giáo dục theo năm học của trường THCS
Ở trường THCS không có kế hoạch riêng về đảm bảo chất lượng giáo dục nhưng trong kế hoạch chiến lược phát triển và kế hoạch hoạt động giáo dục theo năm học có nội dung hoạt động đảm bảo chất lượng giáo dục. Vì thế, khi lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng cũng cần dựa trên kế hoạch này của nhà trường.
Ví dụ, Kế hoạch hoạt động giáo dục năm học 2020 - 2021 của một trường THCS đã xác định: “Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường; đẩy mạnh hoạt động đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đánh giá kết quả học tập của học sinh đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018”.
2. Tình hình xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS
Tình hình cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS được xem là “cơ sở thực tiễn” của kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục. Vì thế, cần phải phân tích, đánh giá toàn diện, khách quan tình hình cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS trên các mặt sau đây:
- Những kết quả trong công tác cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS
Những kết quả này cần được chỉ ra một cách cụ thể, tường minh: Kết quả cải tiến chất lượng các hoạt động giáo dục của nhà trường (dạy học, giáo dục…); kết quả cải tiến việc thực hiện nhiệm vụ được giao của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên để có thể đạt tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục ở mức cao hơn mức hiện thời…
- Những hạn chế, thiếu sót trong công tác cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS
Những hạn chế, thiếu sót trong công tác cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS cần được chỉ ra đầy đủ hơn so với chỉ ra các kết quả đạt được. Bởi vì, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác cải tiến chất lượng giáo dục là một phần không thể thiếu được trong kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục sẽ được xây dựng.
- Nguyên nhân của tình hình cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Việc phân tích, đánh giá tình hình cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS không những chỉ ra kết quả, hạn chế và thiếu sót của công tác này mà còn phải chỉ ra nguyên nhân của những kết quả, hạn chế và thiếu sót đó. Các nguyên nhân này có thể là nguyên nhân chủ quan, cũng có thể là nguyên nhân khách quan nhưng đều cần thiết cho việc lập kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.
3. Các mục tiêu cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
- Mục tiêu chung của cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Mục tiêu chung của cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường; đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.
- Mục tiêu cụ thể của cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Mục tiêu cụ thể của cải tiến chất lượng giáo dục giữa các trường trường THCS có thể khác nhau.
Ví dụ, với một số trường THCS, mục tiêu cụ thể của cải tiến chất lượng giáo dục là để đạt kiểm định chất lượng giáo dục hoặc đạt chuẩn quốc gia ở mức cao hơn, cấp độ cao hơn. Với một số trường THCS khác, mục tiêu cụ thể của cải tiến chất lượng giáo dục là để đáp ứng ngày càng tốt hơn tiêu chuẩn/tiêu chí chất lượng giáo dục. Với một số trường THCS khác nữa, mục tiêu cụ thể của cải tiến chất lượng giáo dục là để khắc phục những điểm yếu đã được chỉ ra trong báo cáo tự đánh giá và báo cáo đánh giá ngoài…
Các mục tiêu chung và cụ thể nói trên sẽ định hướng cho mọi hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS; đồng thời là một thành phần (hay một yếu tố cấu trúc) trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS.
4. Nhiệm vụ và giải pháp cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Nhiệm vụ cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS là các công việc cải tiến chất lượng giáo dục mà trường THCS cần phải tiến hành để thực hiện các mục tiêu cải tiến chất lượng giáo dục. Trong kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS, các nhiệm vụ này có thể được trình bày theo đối tượng thực hiện (cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên), theo tính chất (quan trọng, cấp thiết), theo thời gian (trước, sau)..Nhưng dù được trình bày theo cách nào thì nhiệm vụ cải tiến chất lượng giáo dục cũng phải xác định các công việc cải tiến chất lượng giáo dục mà trường THCS phải làm để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
5. Điều kiện thực hiện kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng trường THCS
Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS còn phải bao gồm các điều kiện thực hiện. Cùng với các điều kiện về nguồn lực, công tác cải tiến chất lượng giáo dục trong trường THCS còn cần đến các điều kiện khác dưới đây:
- Môi trường đổi mới, sáng tạo trong trường THCS;
- Văn hóa chất lượng trong trường THCS;
- Chính sách đối với các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trong trường THCS…
Những điều kiện này cần đưa vào kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS để khi tổ chức, thực hiện kế hoạch phải chú ý khai thác các điều kiện phục vụ cho các hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.
6. Phân công thực hiện kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Phân công thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng là một thành phần không thể thiếu được của kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS. Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS chỉ được hiện thực hóa khi ở từng nhiệm vụ, công việc có người đảm nhiệm và thực thi. Vì thế, phân công đúng người, đúng việc vừa là một nội dung, vừa là một yêu cầu đối với kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.
Để phân công đúng người, đúng việc trong thực hiện kế hoạch xây dựng và cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS, cần phải căn cứ vào thế mạnh (trình độ chuyên môn, kinh nghiệm công tác, phẩm chất nghề nghiệp…) của từng đơn vị, tổ chức, cá nhân trong nhà trường.
Hoạt động 7
Câu 7. Hãy sắp xếp thứ tự các bước theo đúng quy trình lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS
Xây dựng các phương án cải tiến chất lượng
Phân tích, đánh giá tình hình chất lượng giáo dục của trường THCS
Đánh giá các phương án và lựa chọn phương án tối ưu
Xác định các mục tiêu cải tiến chất lượng giáo dục của trường THCS
Lập kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Hoạt động 8
Câu 8. Đánh giá kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS
Tiêu chí 1. Phân tích bối cảnh và phát hiện vấn đề trọng tâm về cải tiến chất lượng giáo dục cần giải quyết
Tiêu chí 2. Xây dựng hệ thống mục tiêu ngắn hạn và dài hạn về cải tiến chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu chương trình phổ thông 2018
Tiêu chí 3. Xây dựng các phương án cái tiến chất lượng giáo dục
Tiêu chí 4. Đánh giá và xác định các phương án ưu tiên thực hiện cải tiến chất lượng
Tiêu chí 5. Xây dựng kế hoạch giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng
Trả lời:
Đánh giá kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS
* Tiêu chí 1. Phân tích bối cảnh và phát hiện vấn đề trọng tâm về cải tiến chất lượng giáo dục cần giải quyết
Phân tích điểm manh, điểm yếu nhưng còn chung chung , m ục điểm mạnh viết như mô tả hiện trạng và không bám sát yêu cầu của các chỉ báo. Mục điểm yếu xác định chưa đúng (Điểm yếu của nhà trường chính là chưa có các phương án cụ thể) – 10 điểm
* Tiêu chí 2. Xây dựng hệ thống mục tiêu ngắn hạn và dài hạn về cải tiến chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu chương trình phổ thông 2018 (10 điểm)
Nhà trường lựa chọn “Thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS” để cải tiến chất lượng. Chưa thể hiện mục tiêu từng giai đoạn.
* Tiêu chí 3. Xây dựng các phương án cái tiến chất lượng giáo dục (10 điểm)
Các phương án của từng nội dung các bước chưa được sắp xếp theo tuần tự, chưa đảm bảo tính khả thi , không rõ ai làm, nguồn lực, thời gian thực hiện và thời điểm hoàn thành.
* Tiêu chí 4. Đánh giá và xác định các phương án ưu tiên thực hiện cải tiến chất lượng:(5 điểm)
Các phương án đưa ra chưa có phương án ưu tiên thực hiện nội dung cải tiến chất lượng giáo dục, các nguồn lực bố trí chưa cụ thể rõ ràng. Chưa xác định được các phương án ưu tiên trong cải tiến chất lượng.
* Tiêu chí 5. Xây dựng kế hoạch giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng: (5 điểm)
Chưa xây dựng được kế hoạch giám sát.
Kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục THCS: 40 điểm - Không đạt
Nội dung 4 tập huấn Mô đun 5 Cán bộ quản lý
Hoạt động 9
Câu 9. Thầy/cô hãy nêu mục đích của tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS.
Mục đích tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
Mục đích chung của tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS là nhằm đánh giá khách quan chất lượng giáo dục trường THCS, từ đó đề ra các biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục trường THCS.
Mục đích cụ thể của tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS là:
- Làm rõ thực trạng quy mô, chất lượng và hiệu quả các hoạt động giáo dục theo chức năng, nhiệm vụ của trường THCS;
- Đối sánh với các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đã công bố để xác định các trường THCS đã đạt mức nào của các tiêu chuẩn này;
- Thấy rõ điểm mạnh, điểm yếu, tầm nhìn về chất lượng giáo dục của nhà trường; đề xuất kế hoạch cải tiến nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
Câu 10. Thầy/cô hãy trình bày nội dung tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS. Liên hệ việc thực hiện các nhiệm vụ trong tổ chức tự đánh giá chất lượng tại đơn vị công tác.
Nội dung tổ chức tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
1. Tổ chức lựa chọn nhân sự cho hoạt động tự đánh giá
Tự đánh giá chất lượng giáo dục là một khâu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quản trị trường THCS. Chất lượng giáo dục của trường THCS được phản ánh tập trung nhất qua các hoạt động của nhà trường. Mỗi hoạt động có các tiêu chí, chỉ báo đánh giá riêng về chất lượng. Vì thế, chỉ có những cán bộ, giáo viên có kinh nghiệm, năng lực mới phân tích, đánh giá đúng chất lượng các hoạt động của nhà trường. Do đó, việc lựa chọn nhân sự cho hoạt động tự đánh giá phải được thực hiện nghiêm túc, khách quan. Ngoài ra, việc lựa chọn nhân sự cho Hội đồng tự đánh giá, còn phải lựa chọn nhân sự cho các nhóm đánh giá theo tiêu chuẩn/tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục.
2. Phân công, phân nhiệm và tổ chức cho các thành viên tự đánh giá theo các tiêu chuẩn, tiêu chí kiểm định chất lượng giáo dục
Tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS liên quan đến nhiều người, nhiều việc, nhiều bộ phận trong nhà trường. Vì thế, cần có sự phân công và xác định trách nhiệm của từng người, từng bộ phận trong tự đánh giá chất lượng giáo dục. Việc phân công phải dựa trên phẩm chất và năng lực của của từng người, từng bộ phận.
Ví dụ, những người trong bộ phận lập kế hoạch tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS cần có năng lực lập kế hoạch; những người trong bộ phận thu thập, xử lý và phân tích các minh chứng tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS cần có năng lực thu thập, xử lý và phân tích các minh chứng…
Đồng thời với sự phân công phải xác định trách nhiệm của từng cá nhân, bộ phận trong tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS. Có phân công, phân nhiệm rõ ràng mới đảm bảo sự ràng buộc trách nhiệm, phát huy được năng lực của từng cá nhân, bộ phận, không có sự chồng chéo khi thực hiện hoạt động tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS.
Sau khi phân công, phân nhiệm các thành viên sẽ nhận nhiệm vụ theo các nhóm tiêu chuẩn của tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS. Để quá trình tự đánh giá đạt hiệu quả cao, các nhóm tiêu chuẩn cử các trưởng nhóm và các thành viên hỗ trợ. Thông thường, mỗi nhóm phụ trách một tiêu chuẩn sẽ có từ 3 - 4 thành viên, tùy theo quy mô của nhà trường. Nhóm trưởng thường là tổ trưởng tổ chuyên môn, tổ văn phòng hoặc các tổ khác (nếu có). Các nhóm trưởng là người chịu trách nhiệm thống kê hệ thống các minh chứng cần thiết cho tiêu chuẩn do nhóm phụ trách, sau đó hướng dẫn và triển khai cho các thành viên thực hiện thu thập, tập hợp theo từng tiêu chuẩn/tiêu chí. Nhóm trưởng các tiêu chuẩn cũng là cầu nối giữa các nhóm làm việc với lãnh đạo, quản lí nhà trường khi cần sự hỗ trợ, phản hồi thông tin, tập hợp báo cáo và triển khai các hoạt động phục vụ tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS.
3. Tổ chức thực hiện các hoạt động tự đánh giá theo phân công và viết báo cáo tự đánh giá
Đánh giá chất lượng giáo dục nói chung, đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS nói riêng cần phải dựa trên các minh chứng được thu thập, xử lý và phân tích. Tuy nhiên, các minh chứng nhiều khi không có sẵn mà phải thu thập từ nhiều nguồn như: kế hoạch năm học của nhà trường THCS, của tổ chuyên môn, của giáo viên; kết quả học tập của học sinh; kết quả các hoạt động của nhà trường; công tác xã hội hóa giáo dục;…
Căn cứ vào các tiêu chí của các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS, các nhóm tự đánh giá tiến hành phân tích nội hàm của các tiêu chí, thu thập thông tin và minh chứng. Khi thu thập minh chứng, các nhóm tự đánh giá cần kiểm tra độ tin cậy, tính xác thực, mức độ phù hợp của minh chứng đối với tiêu chí. Bên cạnh đó, các nhóm tự đánh giá phải chỉ rõ được nguồn gốc của các minh chứng thu thập được. Khuyến khích sử dụng công nghệ thông tin để số hoá các minh chứng, thuận tiện cho việc lưu trữ và đối chiếu khi cần thiết. Trong trường hợp không thể tìm được thông tin, minh chứng cho một tiêu chí nào đó, hội đồng tự đánh giá trường THCS phải làm rõ lí do và ghi vào phiếu đánh giá tiêu chí.
Để các minh chứng phục vụ hiệu quả cho tự đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS thì các minh chứng này cần được xử lý, phân tích về mặt định lượng và về mặt định tính. Đây là công việc mà không phải ai trong trường tiểu cũng đều có thể làm được và làm tốt. Vì vậy, quá trình làm việc của các nhóm cần có sự hỗ trợ từ Ban giám hiệu nhà trường, sự phối hợp của các tổ chức trong nhà trường để việc thu thập minh chứng đủ, chính xác và đảm bảo tiến độ theo kế hoạch tự đánh giá của trường THCS.
Sau khi hoàn thành tự đánh giá, cần tổ chức cho các bộ phận/các nhóm viết báo cáo tự đánh giá. Nội dung, hình thức của báo cáo tự đánh giá cần theo đúng Phụ lục 6 của Công văn số 5932/BGDĐT-QLCL của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cụ thể như sau:
Cấu trúc của báo cáo tự đánh giá gồm 3 phần: Cơ sở dữ liệu, tự đánh giá và phụ lục.
Phần I. Cơ sở dữ liệu: Phần này gồm các thông tin định lượng khái quát về nhà trường.
Phần II. Tự đánh giá: Phần này mô tả hiện trạng, so sánh, đánh giá, phân tích các hoạt động của trường THCS theo tiêu chuẩn đánh giá để chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu, nguyên nhân, kế hoạch cải tiến chất lượng. Nội dung gồm:
1. Đặt vấn đề
Đây là phần khái quát về trường THCS, phần này cần thể hiện rõ:
- Tình hình chung của nhà trường;
- Mục đích tự đánh giá
- Tóm tắt quá trình và những vấn đề nổi bật trong hoạt động tự đánh giá
2. Tự đánh giá
Phần này mô tả chi tiết kết quả tự đánh giá của nhà trường theo các mức. Nội dung bao gồm các mục sau đây:
- Mô tả hiện trạng: Cần mô tả, phân tích, giải thích, đánh giá về hiện trạng của trường THCS theo nội hàm của từng chỉ báo trong tiêu chí. Các phân tích, nhận định phải đi kèm với các minh chứng cụ thể (đã được mã hoá).
- Điểm mạnh: Nêu những điểm mạnh nổi bật của nhà trường trong việc đáp ứng các nội hàm của từng chỉ báo trong mỗi tiêu chí (dựa trên hiện trạng, kết quả nhà trường đã thực hiện được so với yêu cầu của tiêu chí và mục tiêu, kế hoạch đã đề ra) trong việc đáp ứng các nội hàm của từng chỉ báo trong mỗi tiêu chí. Những điểm mạnh đó phải được khái quát trên cơ sở nội dung của mục mô tả hiện trạng.
- Điểm yếu: Nêu những điểm yếu nổi bật của nhà trường trong việc đáp ứng các nội hàm của từng chỉ báo trong mỗi tiêu chí (dựa trên hiện trạng, kết quả nhà trường đã thực hiện được so với yêu cầu của tiêu chí và mục tiêu, kế hoạch đã đề ra). Có thể giải thích rõ nguyên nhân của những điểm yếu đó. Những điểm yếu này phải được khái quát trên cơ sở nội dung của mục mô tả hiện trạng.
- Kế hoạch cải tiến chất lượng: Kế hoạch cải tiến chất lượng phải thể hiện rõ việc phát huy những điểm mạnh, khắc phục điểm yếu trong từng chỉ báo, tiêu chí. Kế hoạch phải cụ thể và có tính khả thi, tránh chung chung và phù hợp với điều kiện của nhà trường, địa phương; đồng thời phải đảm bảo tính tổng thể. Phải đặt các công việc cần cải tiến của mỗi chỉ báo, tiêu chí trong mối quan hệ với tất cả các chỉ báo, tiêu chí và phải thể hiện quyết tâm cải tiến, nâng cao chất lượng các hoạt động của nhà trường.
- Tự đánh giá: Đạt hoặc không đạt
Căn cứ vào mô tả điểm mạnh, điểm yếu của nhà trường; đối chiếu với yêu cầu của chỉ báo, tiêu chí để đánh giá chỉ báo, tiêu chí đạt hay không đạt; nếu đạt thì ở mức nào?
Khi đánh giá các tiêu chí trong mỗi tiêu chuẩn cần có phần mở đầu ngắn gọn, mô tả, phân tích chung về cả tiêu chuẩn. Sau khi đánh giá lần lượt từ tiêu chí đầu đến tiêu chí cuối của mỗi tiêu chuẩn, phải có kết luận chung cho tiêu chuẩn.
3. Kết luận chung
Phần III. Phụ lục: Tập hợp toàn bộ các số liệu, bảng biểu tổng hợp, thống kê; danh mục mã hoá minh chứng, hình vẽ, bản đồ, băng, đĩa…
Sau khi hoàn thành dự thảo, báo cáo tự đánh giá phải được chuyển cho các nhóm làm việc, các cá nhân cung cấp minh chứng để xác minh lại các minh chứng đã được sử dụng và mức độ chính xác của các nhận định rút ra từ đó. Các nhóm làm việc, cá nhân chịu trách nhiệm rà soát lại phần báo cáo có liên quan đến các tiêu chuẩn, tiêu chí được giao.
1. Tổ chức tổng hợp, hoàn thiện và công khai báo cáo tự đánh giá
Báo cáo kết quả đánh giá của từng tiêu chuẩn, tiêu chí sẽ được tổng hợp vào bảng tổng hợp kết quả tự đánh giá sau khi được Hội đồng tự đánh giá góp ý và các nhóm làm việc hoàn thiện. Thư kí hội đồng chịu trách nhiệm tập hợp báo cáo của mỗi nhóm làm việc để triển khai viết báo cáo tự đánh giá của trường THCS.
Dự thảo cuối cùng báo cáo tự đánh giá của trường THCS được công bố lấy ý kiến đóng góp của cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; đồng thời được công bố công khai và cập nhật hằng năm (dưới dạng báo cáo bổ sung) và lưu trữ tại nhà trường.
Liên hệ thực tế đơn vị: Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã xây dựng kế hoạch tự đánh giá hàng năm. Hướng dẫn thực hiện, xây dựng đội ngũ làm công tác lập hồ sơ tổ chức tự đánh giá. Cụ thể như sau:
- Nhà trường đã triển khai thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo, hướng dẫn của Sở GD&ĐT trong việc thực hiện công tác kiểm định chất lượng giáo dục, làm tốt công tác tham mưu với Cấp ủy và chính quyền địa phương để triển khai thực hiện các biện pháp cải tiến chất lượng đạt hiệu quả cao.
- Tổ chức quán triệt và triển khai đầy đủ các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ GD&ĐT và Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT về công tác KĐCLGD tới toàn thể cán bộ, giáo viên,nhân viên trong trường. Làm tốt công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức về nhiệm vụ KĐCLGD nói chung, công tác cải tiến chất lượng giáo dục nói riêng cho cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, nhân dân trong phường.
- Tiếp tục chỉ rõ những mặt được, chưa được, đặc biệt là những mặt còn tồn tại chưa đạt để cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường thể hiện rõ ý thức trách nhiệm trong từng biện pháp cải tiến chất lượng, tăng cường công tác chỉ đạo, tổ chức, điều hành thực hiện công tác cải tiến chất lượng một cách có hiệu quả.
- Bổ sung hồ sơ các tiêu chuẩn theo quy định
Hoạt động 10
Câu 11. Trên cơ sở nghiên cứu tài liệu đọc về hoạt động 10, thầy/cô hãy chỉ ra mục đích, nội dung phối hợp với đoàn ĐGN để đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS.
Mục đích phối hợp với đoàn đánh giá ngoài để đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
Phối hợp với đoàn đánh giá ngoài để đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS nhằm các mục đích sau:
- Tạo điều kiện để đoàn đánh giá ngoài thực hiện đúng kế hoạch đánh giá ở trường THCS;
- Đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của đoàn đánh giá ngoài đối với trường THCS;
- Tiếp thu những khuyến nghị của đoàn đánh giá ngoài về cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường theo tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục…
Nội dung phối hợp với đoàn đánh giá ngoài để đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS
1. Cung cấp minh chứng về các tiêu chuẩn chất lượng giáo dục trường THCS cho đoàn đánh giá ngoài
Thông tin minh chứng là những tư liệu được sử dụng để hỗ trợ và minh họa cho các phân tích, giải thích, nhận định, kết luận trong báo cáo tự đánh giá. Trường THCS cung cấp những văn bản, hồ sơ, sổ sách, hiện vật đã và đang có của nhà trường gắn với các chỉ báo để xác định từng chỉ báo đạt hay không đạt yêu cầu. Những thông tin nhà trường cung cấp được sử dụng để chứng minh cho các phân tích, giải thích, từ đó đưa ra các nhận định, kết luận trong báo cáo tự đánh giá. Việc cung cấp thông tin minh chứng cần đảm bảo:
- Hồ sơ lưu trữ của trường, của các cơ quan có liên quan, hoặc bằng khảo sát, điều tra, phỏng vấn những người có liên quan và quan sát các hoạt động giáo dục trong nhà trường;
- Thông tin và minh chứng phải có nguồn gốc rõ ràng và bảo đảm tính chính xác;
- Minh chứng phù hợp với từng nội hàm của chỉ báo và ghi ký hiệu đã được mã hóa vào sau mỗi phân tích, mô tả, nhận định;
- Minh chứng dùng cho nhiều tiêu chí trong cùng tiêu chuẩn thì mang ký hiệu theo thứ tự của tiêu chí và ghi ký hiệu trùng ở phần ghi chú;
- Sắp xếp thông tin, minh chứng trong các hộp theo thứ tự mã hóa để dễ tìm kiếm. Những minh chứng đang sử dụng cho công tác quản lý, công tác dạy và học thì lưu trữ, bảo quản tại nơi đang sử dụng nhưng cần có bảng ghi chú cụ thể để tiện lợi trong việc tra cứu, tìm kiếm;
- Đối với thông tin, minh chứng phức tạp, cồng kềnh (như hệ thống hồ sơ, sổ sách; các văn bản, tài liệu, tư liệu có số lượng lớn và số trang nhiều; các hiện vật,…) nhà trường có thể lập các biểu, bảng tổng hợp, thống kê các dữ liệu, số liệu để thuận tiện cho việc sử dụng.
- Trong trường hợp không tìm được thông tin, minh chứng cho một chỉ báo, tiêu chí nào đó (do chiến tranh, hỏa hoạn, thiên tai hoặc do nhiều năm trước không lưu hồ sơ,...), hội đồng tự đánh giá có thể tìm các cách khác để khẳng định thành quả của nhà trường và làm rõ trong báo cáo tự đánh giá nhưng phải có tính thuyết phục.
2. Giải trình các nội dung mà đoàn đánh giá ngoài yêu cầu
Việc nghiên cứu hồ sơ đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS của đoàn đánh giá ngoài có thể đặt ra những vấn đề yêu cầu nhà trường phải cung cấp thông tin và giải trình.
Việc nghiên cứu báo cáo tự đánh giá và các tài liệu, văn bản hướng dẫn, thông tin có liên quan để chuẩn bị cho hoạt động khảo sát chính thức, đoàn đánh giá ngoài sẽ tổng hợp những nội dung cần làm rõ. Trường THCS cần chuẩn bị các thông tin, các minh chứng cần thiết và phân công để sẵn sàng giải trình trước các nội dung mà đoàn đánh giá ngoài yêu cầu.
Chuẩn bị cho việc giải trình cần chú ý đảm bảo sự phù hợp với nguyện vọng đánh giá ngoài trường THCS là để được công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục hoặc là để được công nhận đạt chuẩn quốc gia hoặc đồng thời công nhận đạt kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia. Các thông tin, minh chứng cho việc giải trình có thể chuẩn bị theo các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS.
3. Phản hồi về dự thảo báo cáo đánh giá ngoài
Dự thảo báo cáo đánh giá ngoài sau khi được các thành viên nhất trí thông qua, đoàn đánh giá ngoài gửi cho trường THCS được đánh giá ngoài để lấy ý kiến phản hồi.
Trường THCS nhận được dự thảo báo cáo đánh giá ngoài trong thời hạn 10 ngày làm việc nếu có phản hồi gửi công văn cho đoàn đánh giá ngoài nêu rõ ý kiến nhất trí hoặc không nhất trí với bản dự thảo báo cáo đánh giá ngoài; trường hợp không nhất trí với dự thảo báo cáo đánh giá ngoài phải nêu rõ lý do. Đoàn đánh giá ngoài sẽ có trách nhiệm thông báo bằng văn bản cho trường THCS biết những ý kiến tiếp thu hoặc bảo lưu, trường hợp bảo lưu ý kiến phải nêu rõ lý do. Trong thời hạn 10 ngày làm việc tiếp theo, kể từ ngày có văn bản thông báo cho trường THCS biết những ý kiến tiếp thu hoặc bảo lưu, đoàn đánh giá ngoài hoàn thiện báo cáo đánh giá ngoài, gửi đến Sở Giáo dục và Đào tạo và trường THCS.
Trường hợp quá thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được dự thảo báo cáo đánh giá ngoài, trường THCS không có ý kiến phản hồi thì xem như đã đồng ý với dự thảo báo cáo đánh giá ngoài.
Hoạt động 11
Câu 12. Thầy/cô hãy trình bày các biện pháp để tổ chức cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS. Liên hệ thực tiễn tại đơn vị công tác.
Triển khai đồng bộ các biện pháp để cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS
Để cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS, cần phải triển khai đồng bộ các biện pháp sau:
- Xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và ban hành quy chế, quy định về hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường, trong đó xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của các bộ phận, đơn vị, cá nhân (cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên);
- Xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục dựa trên kết quả tự đánh giá, đánh giá ngoài và các khuyến nghị của cơ quan quản lý giáo dục các cấp;
- Tổ chức cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS theo các hướng: Khắc phục những điểm yếu đã được chỉ ra ở những tiêu chí/tiêu chuẩn chất lượng giáo dục; nâng cao hiệu quả thực hiện các tiêu chí/tiêu chuẩn chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đạt kiểm định chất lượng giáo dục ở mức cao hơn.
- Định kì sơ kết, tổng kết hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục để chuẩn bị thực hiện hoạt động này trong các giai đoạn tiếp theo…
Liên hệ thực tiễn tại đơn vị công tác: Trong những năm qua, đơn vị tôi công tác đã thực hiện tốt các biện pháp cải tiến chất lượng giáo dục ở nhà trường. Cụ thể:Xây dựng và ban hành quy chế, quy định về hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục của nhà trường; Xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục dựa trên kết quả tự đánh giá, đánh giá ngoài và các khuyến nghị của cơ quan quản lý giáo dục các cấp;Tổ chức cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS theo các hướng: Khắc phục những điểm yếu đã được chỉ ra; nâng cao hiệu quả thực hiện tiêu chí/ tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu đạt kiểm định chất lượng giáo. Định kỳ sơ kết, tổng kết hoạt động cải tiến chất lượng giáo dục trường THCS.