Lịch sử 10 Bài 6: Một số nền văn minh phương Tây thời kì cổ - trung đại Soạn Sử 10 trang 48 sách Kết nối tri thức

Giải Lịch sử 10 Bài 6: Một số nền văn minh phương Tây thời kì cổ - trung đại giúp các em học sinh lớp 10 nhanh chóng trả lời các câu hỏi SGK Kết nối tri thức trang 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57 chính xác thuận tiện hơn.

Lịch sử 10 Kết nối tri thức trang 48 được biên soạn rất chi tiết sẽ giúp các em dễ dàng ôn tập, củng cố kiến thức Bài 6 Chủ đề 3: Một số nền văn minh thế giới thời kì cổ - trung đại. Đồng thời giúp các em biết cách giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại hoặc nền văn minh Tây Âu thời kì Phục hưng.

Trả lời câu hỏi hình thành kiến thức mới Sử 10 Bài 6

1. Văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại

Câu hỏi trang 50: Em hãy nêu và phân tích cơ sở hình thành của văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại.

Gợi ý đáp án

* Cơ sở hình thành nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại

- Cơ sở về điều kiện tự nhiên

• Văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại hình thành trên các bán đảo Nam Âu. Địa hình nhiều núi và cao nguyên, đất đai khô rắn và không màu mỡ, chỉ thích hợp trồng các loại cây lâu năm như nho, ô liu,... Tuy nhiên, ở đây cũng có một số vùng đồng bằng tương đối thuận lợi cho phát triển nông nghiệp.
• Nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú như: đồng, sắt, vàng, bạc, đá cẩm thạch,... tạo điều kiện cho thủ công nghiệp sớm phát triển.
• Địa Trung Hải có bờ biển dài, nhiều vùng, vịnh với các hải cảng là điều kiện thuận lợi cho sự giao lưu, buôn bán bằng đường biển, đồng thời giúp cho người Hy Lạp - La Mã cổ đại sớm tiếp thu những thành tựu văn minh phương Đông, cũng như mở rộng không gian và ảnh hưởng đến nhiều vùng đất quanh Địa Trung Hải.

- Cơ sở về dân cư:

• Người Mi-nô-an là cư dân đầu tiên xây dựng nền văn minh trên đảo Crét ở phía nam Hy Lạp từ khoảng cuối thiên niên kỉ III TCN. Từ khoảng đầu đến cuối thiên niên kỉ II TCN, nhiều tộc người khác như: A-kê-an, Đô-ri-an,... từ phía bắc đã di cư xuống vùng miền Trung và Nam Hy Lạp, xây dựng và mở rộng quốc gia của họ ra nhiều vùng quanh Địa Trung Hải.
• Trên bán đảo I-ta-li-a, người I-ta-li-ốt (người La-tinh) là những cư dân chủ yếu xây dựng nên thành bang đầu tiên - La Mã. Ngoài ra, người Ê-tơ-ru-xcơ từ Tiểu Á, người Hy Lạp,... cũng lần lượt đến sinh sống ở đây.

- Cơ sở về xã hội: có hai giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ, ngoài ra, còn có các tầng lớp khác là nông dân, thợ thủ công, thương nhân,...

2. Văn minh phương Tây thời kì Phục hưng

Câu hỏi trang 55: Hãy phân tích bối cảnh lịch sử, những tiền đề kinh tế, xã hội, văn hóa dẫn đến sự hình thành phong trào Văn hóa Phục hưng

Gợi ý đáp án

* Bối cảnh dẫn đến sự hình thành của phong trào Văn hóa Phục hưng:

- Kinh tế: quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hình thành ở các nước Tây Âu.

- Xã hội:

• Tầng lớp tư sản mới ra đời cần có một nền văn hoá mới phù hợp với họ =>họ đã tìm kiếm, tiếp thu và phục hưng lại những giá trị và thành tựu rực rỡ của văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại.
• Mâu thuẫn xã hội sâu sắc giữa quần chúng nhân dân với giai cấp phong kiến và giáo hội,...

- Văn hóa: thế giới quan, ý thức hệ phong kiến và việc Giáo hội Cơ Đốc lũng đoạn nền văn hoá, tư tưởng là những trở ngại cho sự phát triển phương thức sản xuất mới.

=> Trong bối cảnh đó, khoảng cuối thế kỉ XIV - đầu thế kỉ XV, phong trào Văn hóa Phục hưng xuất hiện, phong trào này diễn ra đầu tiên ở I-ta-li-a sau đó nhanh chóng lan nhanh sang các nước Tây Âu khác.

Trả lời Luyện tập, vận dụng Sử 10 Bài 6 trang 57

Luyện tập 1

Hãy nêu và so sánh cơ sở hình thành nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại với các nền văn minh phương Đông.

Gợi ý đáp án

Luyện tập 2

Lập bảng thống kê các thành tựu văn minh cơ bản của Hy Lạp - La Mã cổ đại với các nền văn minh phương Đông.

Gợi ý đáp án

Luyện tập 3

Ph. Ăng-ghen đã viết: “... Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại”. Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao?

Gợi ý đáp án

- Em đồng ý với nhận định: “... Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại”. Vì các nền văn minh Hi Lạp - La Mã đã có nhiều đóng góp quan trọng và là cơ sở, nền tảng cho sự phát triển của văn minh châu Âu.

Vận dụng

Hãy sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, Internet….) và giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã cổ đại hoặc nền văn minh Tây Âu thời kì Phục hưng.

Gợi ý đáp án

(*) Giới thiệu đền Pác-tê-nông

- Đền Pác-tê-nông thờ nữ thần A-tê-na là công trình kiến trúc quan trọng nhất trên đồi A-crô-pôn ở A-ten (Hi Lạp), nhằm ghi dấu chiến công của quân đội Hi Lạp trước quân Ba Tư.

- Ngôi đền này được xây dựng trong khoảng những năm 447 - 438 TCN, để thờ nữ thần A-tê-na; dưới sự chỉ đạo của hai nhà kiến trúc kiệt xuất thời cổ đại là Ich-ti-nôt (Ictinos) và Ca-li-cra-têt (Callicratès). Phần điêu khắc do Phi-đi-at (Phidias) làm và hoàn thành vào năm 431 TCN.

- Công trình có mặt bằng hình chữ nhật 31 x 70 m, có hành lang cột bao quanh (mặt chính 8 cột, mặt bên 17 cột). Các cột cao khoảng 10.4 m bằng đá cẩm thạch trắng có tỉ lệ và đường nét rất thanh thoát, đỡ bộ mái hai chiều dốc tạo nên phía mặt trước bộ đầu mái hình tam giác với nhiều điêu khắc trang trí đẹp. Trên bức tường dài 276 m là những bức phù điêu dựa mô phỏng thần thoại và sinh hoạt xã hội của A-ten lúc bấy giờ. Không gian bên trong bao gồm một phòng lớn phía trước có đặt tượng thờ nữ thần Atêna (cao 6 m) và phòng bé phía sau dùng làm kho chứa báu vật.

- Vẻ đẹp của kiến trúc đền Đền Pác-tê-nông được coi là mẫu mực cho các nhà kiến trúc các thế hệ sau đến để học tập. Công trình tồn tại được gần 2.000 năm, đến thế kỉ XVII, do bị quân Thổ dùng làm kho súng đã bị nổ và bộ mái bị phá vỡ. Mặc dù vậy, các bộ phận còn lại vẫn cho thấy vẻ đẹp huy hoàng của nó, nhiều chi tiết của mái, cột, tường... được giữ lại và trở thành vật trưng bày có giá trị của nhiều bảo tàng lớn trên thế giới.