Bộ đề thi giữa học kì 1 môn Ngữ văn 10 năm 2025 - 2026 sách Cánh diều 5 Đề kiểm tra giữa kì 1 Văn 10 (Có đáp án, cấu trúc mới)

SỞ GD & ĐT …

TRƯỜNG THPT ………

--------------------

ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ 1

Năm học: 2025 – 2026

Môn thi: NGỮ VĂN. Khối 10

Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề)

-------------------

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

4,0

1

khi mặt đất khô ráo Chữ Lầu đã làm ra mọi thứ cỏ cây, muôn vật và người

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm

– Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm

0,5

2

Trong thời gian ở vườn Din-giang-ca, người mẹ chồng đã ăn quả đào trắng, uống nước suối

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm

– Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm

0,5

3

Tác dụng của phép nhân hoá: “cử cọp đi gọi" và "gà gọi mãi đến thứ bảy"

+ Giúp cho các con vật trong văn bản trở nên gần gũi, thân thiết hơn với con người.Giúp câu văn bản sinh động, hấp dẫn, thu hút người đọc.

+ Khiến các loài được nhân cách hóa như có suy nghĩ, nhiệm vụ, và hành động giống con người. Điều này tạo nên sự thú vị và dễ hình dung trong câu chuyện. Đồng thời giúp lí giải hiện tượng khi gà gáy trời bắt đầu sáng ……..

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như đáp án: 1,0 điểm.

- Trả lời được ý 1: 0,5 điểm.

- Trả lời được ý 2: 0,5 điểm.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

1,0

4

Khát vọng được thể hiện qua chi tiết:

+ Thể hiện khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên, mong muốn có một cuộc sống hài hoà với thiên nhiên, mang lại cuộc sống ấm no hạnh phúc.Đồng thời thấy được sức mạnh, ý chí nghị lực của người xưa không khuất phục trước những khó khăn, thử thách,

+ Khát vọng chinh phục tự nhiên.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời được ý thứ nhất: 0,25 điểm.

- Học sinh trả lời được ý thứ hai: 0,75 điểm

- Học sinh trả lời sai, không trả lời: 00 điểm.

Hướng dẫn chấm:

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

0,25

0,75

5

- Nêu bài học của bản thân: Cần có thái độ sống tích cực; tinh thần lạc quan; cần phải có khát vọng trong cuộc sống...

- Lí giải được về sự lựa chọn của mình.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh nêu được thông điệp phù hợp: 0,5 điểm

– Học sinh lí giải phù hợp với thông điệp : 0,5 điểm

– Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

0,5

0,5

II

VIẾT

6,0

1

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) làm rõ nét đặc sắc của văn bản trong phần Đọc hiểu

2,0

a. Xác định yêu cầu về hình thức dung lượng của đoạn văn

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách quy nạp, diễn dịch, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Những chi tiết độc đáo trong văn bản đọc hiểu.

0,25

c. Triển khai nghị luận

- HS có thể lựa chọn một trong những chi tiết độc đáo trong văn bản để phân tích ý nghĩa biểu đạt của nó.

- Ví dụ phân tích một số chi tiết: Con người dùng cây lớn làm cung, bắn rụng mặt trăng, mặt trời; Con người chết đi, lột da sống lại; Cây ngô ăn được cả lá...

- Ý nghĩa các chi tiết: lí giải điều gì . Thể hiện cuộc sống hiện thực và khát vọng của con người thời cổ... trí tượng tượng phong phú của người xưa..

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh nêu được đầy đủ như đáp án: 1,0 điểm.

– Học sinh nêu được chi tiết: 0,25 điểm.

– Học sinh phân tích được 1 ý: 0,5-0,75 điểm.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

1,0

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

0,25

2

Viết một bài văn nghị luận bàn về vai trò của khát vọng trong cuộc sống (khoảng 500 chữ).

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vai trò của khát vọng trong cuộc sống.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau:

Giải thích:

khát vọng là mong muốn hướng tới những điều lớn lao, tốt đẹp với sự thôi thúc mãnh liệt đến từ sâu thẳm trái tim con người. những mong ước, ước muốn lớn lao, vĩ đại và tốt đẹp của con người với một sự thôi thúc mạnh mẽ từ đó có sự quyết tâm để đạt được những mong muốn ấy. Và hiển nhiên những khát vọng ấy là những suy nghĩ tích cực, hướng đến những điều tốt đẹp cho bản thân và xã hội.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

0,5

* Phân tích, đánh giá, bàn bạc về vai trò của khát vọng:

- Đối với cá nhân: Khát vọng đem đến một mục đích sống cao đẹp, trở thành động lực giúp ta vượt qua khó khăn trên đường đời. Đồng thời, nó cũng nâng ta lên khỏi những tầm thường, vươn tới cái cao cả, thuần khiết hơn, trở thành nền tảng để có thể kiến tạo nên lợi ích cho bản thân và gia đình.

- Đối với xã hội: Khát vọng về những điều tốt đẹp cho bản thân thì hẳn sẽ góp phần đắc lực cho xã hội, cho cộng đồng và xa hơn nữa là cho nhân loại.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

1,5

* Phản đề:

Phê phán những người không có khát vọng: trong xã hội vẫn còn đâu đó những con người không biết vươn lên, tự mãn với bản thân. Những người như vậy sẽ làm xã hội đi xuống, họ đáng bị phê phán và lên án.

Lưu ý: HS có thể diễn đạt theo cách khác đáp án, nếu hợp lí vẫn cho điểm.

0,5

* Bài học nhận thức và hành động:

- Học sinh rút ra được bài học phù hợp

- Tất cả chúng ta hãy xây dựng cho mình một khát vọng cao cả và nỗ lực hết sức để biến nó thành hiện thực. Bởi nếu cuộc đời là bầu trời thì khát vọng chính là đôi cánh giúp ta có thể bay xa….

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25

Tổng điểm

10,0