Phân tích Nhớ Mẹ năm lụt của Huy Cận Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ lớp 10

Phân tích bài thơ Nhớ Mẹ năm lụt của Huy Cận gồm 2 mẫu khác nhau cực hay giúp các em học sinh có định hướng rõ ràng biết cách dùng từ ngữ để biết cách viết bài văn nghị luận phân tích đánh giá một tác phẩm thơ hay.

Với 2 mẫu phân tích bài thơ Nhớ Mẹ năm lụt được biên soạn gồm cả mẫu ngắn gọn và đầy đủ. Qua đó giúp các bạn học sinh biết cách triển khai diễn đạt mạch lạc, súc tích cho các bạn chưa biết bắt đầu viết từ đâu. Đồng thời các em học sinh sẽ bớt lo lắng, dễ dàng hoàn thành bài viết của mình. Qua bài thơ giúp chúng ta cảm nhận được tình yêu thương vô hạn của mẹ dành cho các con. Mẹ có thể hy sinh tất cả, tình mẹ thật bao la, vì thế chúng ta hãy luôn trân trọng, biết ơn mẹ. Ngoài ra các bạn xem thêm bài văn mẫu: phân tích bài thơ Vịnh năm canh, phân tích bài thơ Chỉ có thể là mẹ của Đặng Minh Mai.

Phân tích Nhớ Mẹ năm lụt của Huy Cận

Mẹ luôn là chủ đề muôn thuở trong thơ ca và kho tàng văn học Việt Nam. Viết về mẹ, có biết bao nhiêu điều không kể hết, bao nhiêu công ơn không trả kịp. Trong số các bài thơ về mẹ, Nhớ mẹ năm lụt của Huy Cận là bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng và cảm xúc nhất. Tiêu đề đã bao trùm toàn bộ nội dung bài thơ, là những thước phim quá khứ về những ngày tháng lũ lụt khổ sở cùng mẹ của tác giả.

Lũ lụt là một hiện tượng tự nhiên mà hàng năm đều xảy ra ở miền Trung nước ta. Là một hiện tượng con người không thể kiểm soát được nhưng lại vượt qua được nếu như có tình yêu thương và tinh thần đoàn kết của tất cả mọi người. Bài thơ chỉ có bốn khổ thơ nhưng đã khắc họa được bức tranh cùng những kỉ niệm cùng mẹ mùa mưa lũ của tác giả cùng mẹ và những người dân xung quanh.

Năm ấy lụt to tận mái nhà
Mẹ con lên chạn - Bố đi xa
Bốn bề nước réo, nghe ghê lạnh
Tay mẹ trùm con, tựa mẹ già.

Năm lũ lụt năm ấy, lũ to lên tận mái nhà nhưng bố không có nhà, ở nhà chỉ có hai mẹ con nên rất vất vả. Ngồi trên mái nhà, bốn bề xung quanh nước réo lạnh cả người, chỉ có hai mẹ con nương tựa vào nhau, tay mẹ ôm con trọn vào lòng. Hình ảnh đầy xúc động, người mẹ ôm trọn con vào lòng, che chắn cho con mọi sự rét buốt và những hạt mưa đáng ghét, xua tan mọi sự sợ hãi và lo lắng trong con. Dù cũng sợ nhưng mẹ vẫn luôn tỏ ra kiên cường và mạnh mẽ.

Mẹ cắn bầm môi cho khỏi khóc
Thương con lúc ấy biết gì hơn?
Nước mà cao nữa không bè thúng
Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con.

Hành động cắn bầm môi lại càng cho thấy sự kiên cường hơn của người mẹ, cố gắng không để mình bật khóc. Trong đầu giờ chỉ có con, thương con không để đâu cho hết được. Mẹ sợ nước dâng cao lên không có bè thúng gì sẽ làm con không chịu nổi.

Gọi với láng giềng, lời mẹ dặn
"Xảy chi cứu giúp lấy con tôi!"
Tiếng đờn giữa nước mênh mông trắng
Đáp lại từ xa một tiếng "ời"

Vì không có trụ cột vững chắc là bố bên cạnh nên mẹ rất vất vả, vừa là mẹ vừa là bố che chở, bảo vệ con. Tuy nhiên, sức phụ nữ yếu đuối vốn không đủ để chống chọi nổi sự dũng mãnh, khủng bố của bão tố nên mẹ đành nhờ sự trợ giúp của những người xung quanh với hy vọng là con được sống tốt. Trong lúc hoạn nạn, mẹ chỉ biết gọi láng giềng giúp đỡ "Sẩy chi cứu giúp lấy con tôi!". Không màng đến mạng sống của mình, mẹ chỉ quan tâm đến con, gọi người cứu giúp con. Tiếng kêu vang vọng giữa biển nước mênh mông, vang vọng hơn cả tiếng nước dồn dập. Đáp lại chỉ có tiếng ời từ xa. Tiếng “ời” ngắn gọn nhưng lại có thể mang lại sự sống và hy vọng cho hai mẹ con rất lớn.

Nước, nước... lạnh tê như số phận
Lắt lay còn ngọn mấy hàng cau
Nhưng mà mẹ thức ngồi canh chạn
Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu.

Câu thơ mở đầu đoạn bốn được tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh để nói về số phận bất hạnh và khổ cực của hai mẹ con. Nước lạnh như số phận của họ vậy. Biện pháp đảo ngữ được sử dụng trong câu thơ thứ hai đã cho thấy được sức mạnh của cơn lũ đến tinh thần và vật chất của người dân nơi đây. Những cây cau to, cao và chắc khỏe đến thế nhưng vẫn bị dòng nước nhấn chìm, chỉ còn lay lắt vài ngọn. Cơn lũ hung bạo và tàn ác cũng không thể nào nhấn chìm được tình yêu thương của mẹ dành cho con. Ôm con trong lòng, bảo vệ con, canh cho con ngủ. Dù buồn ngủ nhưng mẹ vẫn cố thức canh cho con ngủ. Mắt mẹ cố trừng lên, sâu thẳm còn hơn cả nước sâu.

Qua bài thơ, ta có thể thấy được tình cảm sâu nặng và sự hy sinh cao cả của người mẹ dành cho con của mình. Qua đó, chúng ta nên biết ơn mẹ của mình và biết ơn những công ơn của mẹ dành cho mình. Qua đó, cũng có thể thấy được sự tàn nhẫn của thiên nhiên với cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Từ đó, chúng ta nên biết bảo vệ, giữ gìn vệ sinh môi trường thiên nhiên để có được cuộc sống tốt hơn.

Bài thơ tuy không dài nhưng cũng đủ để cho chúng ta thấy được những thước phim kỉ niệm ngày lũ của hai mẹ con. Qua đó cho thấy tình cảm của tác giả dành cho mẹ của mình qua những dòng thơ. Nhờ những thông điệp ý nghĩa đó, Huy Cận đã mang tới mọi người những điều tích cực hơn trong cuộc sống qua bài thơ này.

Phân tích bài thơ Nhớ mẹ năm lụt

Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận, sinh ra và lớn lên ở một làng quê nghèo. Bén duyên với văn học nghệ thuật từ sớm, ông nhanh chóng trở thành một trong những cây bút chủ lực của thơ ca Việt Nam giai đoạn trước và sau cách mạng. Nhắc đến thơ Huy Cận ngoài những bài thơ nổi tiếng như Tràng Giang, Đoàn thuyền đánh cá thì Nhớ mẹ năm lụt cũng là một thi phẩm xuất sắc.

Bài thơ lấy cảm hứng từ những năm lụt. Đó là những ký ức khó phai trong tâm hồn nhà thơ. Theo dòng hồi tưởng, nhà thơ kể về những năm tháng chạy lụt không thể nào quên. Trên căn nhà nhỏ chênh vênh, rách bươm vì đói nghèo, hai mẹ con đã chống đỡ với lũ lụt, vượt qua cái chết trong gang tấc. Lúc ấy mới thấy tình mẹ cao cả và thiêng liêng đến thế nào. Mẹ đã kiên cường giữ nhà, giữ tính mạng cho con, mẹ sẵn sàng hy sinh để con được sống. Người mẹ hiện lên trong ký ức giống như một điểm sáng, đầy tự hào và kiêu hãnh trong tâm hồn của tác giả.

Năm ấy lụt to tận mái nhà
Mẹ con lên chạn – Bố đi xa
Bốn bề nước réo, nghe ghê lạnh
Tay mẹ trùm con, tựa mẹ gà.

Bốn câu thơ đầu tiên đã mở ra hoàn cảnh éo le của hai mẹ con. Bố đi công tác xa không có nhà, lại đúng năm nước lũ dâng cao đến tận mái nhà. Chỉ có hai mẹ con trong tình thế hiểm nghèo ấy. Hai mẹ con tạm lánh trên chạn cao, để phòng nước lũ ngập. Mà ôi thôi bốn bề là nước, nước réo điên cuồng nghe ghê lạnh cả người. Mẹ ôm trùm lấy con để sưởi ấm khiến tác giả cảm nhận giống như gà mái đang bao bọc lấy đàn gà con. Dẫu tay ôm lấy con nhưng bốn bề là nước lũ, hơi lạnh tỏa ra đến ghê người lòng mẹ như lửa đốt. Mẹ hoảng sợ nghĩ đến cảnh:

Mẹ cắn bầm môi cho khỏi khóc
Thương con lúc ấy biết gì hơn ?
Nước mà cao nữa không bè thúng
Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con.

Lũ lụt dâng nhanh, làm sao có thể biết trước được có điều gì bất trắc xảy đến hay không? Nước mắt mẹ trào ra nhưng không dám khóc thành tiếng, chỉ sợ con nghe được sẽ thêm hoảng loạn. Những lúc này mẹ tự thấy phải kiên cường hơn nữa để làm chỗ dựa cho con. Mẹ thương con nhưng không biết làm thế nào, đời mẹ đã cơ cực, đến đời con vẫn chưa hết khổ. Nhìn bốn bề là nước lũ ngày càng dâng cao mẹ lo sợ đến tột độ “Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con”. Những câu thơ giống như tiếng kêu thảm thiết của mẹ vì thương con, vì lo cho con. Nhà thơ như đang sống lại với những ký ức đau thương ấy, người đọc cũng đồng cảm, xót xa với hoàn cảnh của hai mẹ con.

Gọi với láng giềng, lời mẹ dặn
“Xảy chi cứu giúp lấy con tôi!”
Tiếng đờn giữa nước mênh mông trắng
Đáp lại từ xa một tiếng “ời”

Trong tình thế ngàn cân treo sợi tóc ấy, thứ mẹ lo lắng nhất và luôn ưu tiên hàng đầu ấy là con. Vì thế mẹ gọi hàng xóm, dặn họ cứu lấy con, dẫu mẹ có chìm xuống, chết đi thì mẹ vẫn cố gắng bảo vệ con, vì sự an toàn của con. Sự hy sinh của mẹ thật đáng quý, điều đó chứng tỏ mẹ luôn yêu thương con hơn cả mạng sống của mình.

Nước, nước… lạnh tê như số phận
Lắt lay còn ngọn mấy hàng cau
Nhưng mà mẹ thức ngồi canh chạn
Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu.

Có thể nói đây là khổ thơ hay nhất trong bài thơ này, khổ thơ đã sử dụng phép tương phản, đối lập. Một bên là nước lũ dâng cao, nước lạnh đến ghê người với một bên là hình ảnh người mẹ thức suốt đêm để trông nước lũ. Phòng khi có bất trắc, sẵn sàng hy sinh tất cả để cứu lấy con. Hình ảnh “Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu” đã khắc hoạ hình ảnh người mẹ tuyệt đẹp trong ký ức của con.

Ký ức về người mẹ năm lụt đã hiện lên thật xúc động khiến bao người rưng rưng nước mắt. Bằng cách sử dụng thể thơ 7 chữ, hình ảnh chân thật, phép đối, bài thơ đã tái hiện những năm tháng vất vả chạy lụt của nhà thơ. Qua đó giúp chúng ta cảm nhận được tình yêu thương vô hạn của mẹ dành cho các con. Mẹ có thể hy sinh tất cả, tình mẹ thật bao la, vì thế chúng ta hãy luôn trân trọng, biết ơn mẹ.