Phân tích nhân vật Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi (Sơ đồ tư duy) 5 Dàn ý & 26 bài văn mẫu hay nhất

Phân tích nhân vật Phương Định tuyển chọn 26 bài văn hay nhất của các bạn học sinh giỏi trong cả nước, giúp các em học sinh thấy được tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, lý tưởng sống cao đẹp, cùng tinh thần chiến đấu dũng cảm của nữ thanh niên xung phong Phương Định.

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê được học trong chương trình Văn 9, Bài 7 sách Ngữ văn 8 Kết nối tri thức với cuộc sống Tập 2 đã khắc họa vô cùng thành công hình ảnh nhân vật Phương Định. Mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây:

Đề bài: Phân tích nhân vật Phương Định trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê. Qua nhân vật này, em có suy nghĩ gì về thế hệ tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước?

Phân tích Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi

• Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật Phương Định (2 mẫu)
• Dàn ý Phân tích nhân vật Phương Định (5 mẫu)
• Phân tích nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi (20 mẫu)
• Phân tích nhân vật Phương Định ngắn gọn
• Phân tích nhân vật Phương Định chi tiết
• Phân tích hình ảnh nhân vật Phương Định
• Phân tích vẻ đẹp nhân vật Phương Định
• Phân tích nhân vật Phương Định đầy đủ
• Phân tích nhân vật Phương Định và bày tỏ suy nghĩ về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ

Sơ đồ tư duy phân tích nhân vật Phương Định

Dàn ý Phân tích nhân vật Phương Định

1. Mở bài:

• Giới thiệu truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi".
• Nêu nhận xét khái quát về hình ảnh nhân vật Phương Định.

2. Thân bài:

a, Xuất thân và ngoại hình:

• Vẻ ngoài "khá".
• Hay hồi tưởng về những kỉ niệm hồi còn ở thành phố.

=> Tạo động lực để người con gái tiếp tục chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

b, Hoàn cảnh sống và chiến đấu:

- Thời kì kháng chiến chống Mỹ gian khổ.

- Ở cùng với hai cô gái nữa trong một cái hang dưới chân cao điểm, trên tuyến đường Trường Sơn lịch sử -> Hoàn cảnh khó khăn, có thể gặp nguy bất cứ lúc nào.

- Làm nhiệm vụ nguy hiểm:

• Canh bom nổ, đo khối lượng đất đá, phát hiện bom, phá bom, đánh dấu bom chưa nổ,...
• Chạy trên cao điểm cả ngày lẫn đêm.

=> Vượt lên trên hoàn cảnh để tỏa sáng với những phẩm chất tốt đẹp.

c, Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật:

* Vẻ đẹp thời đại:

• Tinh thần yêu nước sâu sắc.
• Sự dũng cảm, kiên cường.
• Tinh thần trách nhiệm với công việc.
• Tình đồng đội gắn bó, thân thiết.

* Vẻ đẹp riêng của nhân vật:

• Sự lạc quan, yêu đời.
• Ý thức rõ về vẻ đẹp của bản thân.
• Mộng mơ, hay nhớ về những kỉ niệm khi còn ở thành phố.

d, Đánh giá:

• Miêu tả nhân vật một cách chân thực, gần gũi.
• Tỏa sáng với đầy đủ những vẻ đẹp đáng quý.
• Đại diện cho thế hệ trẻ thời chống Mỹ.

3. Kết bài:

• Khẳng định lại cảm xúc, suy nghĩ về nhân vật Phương Định.
• Liên hệ mở rộng.

....

Phân tích nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi

Bài văn mẫu 1

Văn học Việt Nam có rất nhiều tác giả trưởng thành trong kháng chiến. Những sáng tác do chính những người lính viết nên có sự mộc mạc, chân thành khiến người đọc yêu mến. Tiêu biểu như Phạm Tiến Duật với tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính hay Lâm Thị Mĩ Dạ với tác phẩm Khoảng trời hố bom . Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ xuất hiện nhiều tác giả tên tuổi. Một trong số đó có Lê Minh Khuê với tác phẩm Những ngôi sao xa xôi. Nổi bật lên trong truyện ngắn này là nhân vật Phương Định, một cô thanh niên xung phong trong sáng, ngoan cường và cũng rất xinh đẹp.

Nhắc tới nữ thanh niên xung phong thời chiến, nhiều người sẽ nhớ về 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc đã hy sinh anh dũng. Phương Định cũng là một nữ thanh niên xung phong với nhiệm vụ san lấp những hố bom trên tuyến đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của cô có ý nghĩa vô cùng to lớn. Nó giúp cho những chuyến xe qua được thông suốt. Nhiệm vụ ấy, phải là những người gan dạ mới có thể làm được bởi hiểm nguy luôn rình rập và cùng với đó là đất bụi dặm trường. Nhưng giữa khói bom, đất bụi, Phương Định vẫn giữ được vẻ đẹp và sự trẻ trung của mình. Cũng như nhiều cô gái trẻ khác, Phương Định ý thức về ngoại hình của mình. Đó là một vẻ đẹp kiêu hãnh như đài hoa loa kèn khiến bao nhiêu chàng phải đắm say.

Ý thức được về vẻ đẹp của mình nhưng không vì thế mà Phương Định trở nên kiêu ngạo, cũng không có chuyện cái nết đánh chết cái đẹp. Ngược lại, Phương Định là một cô gái có tâm hồn trong sáng và giàu tình thương. Chính vẻ đẹp nội tâm của cô đã làm tôn thêm vẻ đẹp về ngoại hình.

Đã có rất nhiều bài thơ, bài hát hay ca ngợi về những cô gái mở đường. Lịch sử cũng cho chúng ta thấy những câu chuyện đầy chân thực và cảm động về họ. Công việc ấy quả thực rất nguy hiểm khi sau mỗi trận bom, họ lại phải lao vào vùng trọng điểm. Họ đo, họ tính toán xem khối lượng đất đá bị bom địch đào xới là bao nhiêu, có bao nhiêu quả bom chưa nổ rồi lại tìm cách làm cho chúng nổ để xe qua được an toàn. Phương Định và những người đồng đội của cô vẫn ngày ngày làm công việc mở đường ấy. Cái chết luôn cận kề. Căng thẳng và áp lực trong quá trình làm việc là có nhưng đối với những cô gái thanh niên xung phong mới 18, đôi mươi ấy họ thấy công việc ấy là bình thường. Quả thực trong chiến tranh, ở trong nhà cũng nguy hiểm chứ nói gì đến việc ra đường.

Nói thì nói vậy chứ công việc này khiến thần kinh Phương Định được thử thách ở mức cực đại. Đối với cô, phá quả bom thứ năm hay phá quả bom đầu tiên thì cũng căng thẳng như nhau. Kề bên bom là kề bên cái chết, dường như đến thở thôi cũng phải nhẹ nhàng. Những hành động của Phương Định được các anh cao xạ quan sát, ánh mắt dõi theo ấy như tiếp thêm cho cô sức mạnh. Dường như, họ cũng nín thở để chờ đợi và căng thẳng chẳng kém gì cô.

Giữa khói bom ác liệt, tâm hồn của Phương Định vẫn được cô nuôi dưỡng bằng tình cảm dành cho đồng chí, đồng đội và cho quê hương đất nước. Phương Định yêu mến những người sát cánh bên cạnh cô mỗi ngày. Cô yêu mến cả những người mà mỗi đêm cô gặp trên trọng điểm của những con đường vào mặt trận, những con người ấy có khi cô chỉ gặp có 1 lần. Từ sự yêu mến mọi người, Phương Định tinh tế khi nhận ra vẻ đẹp của những người đồng đội, đồng cảm với sở thích và tâm trạng của đồng đội.

Trước đây, Phương Định vốn là con gái Hà Nội, cô có một thời học sinh vô tư hồn nhiên bên gia đình. Đó là những năm tháng thanh bình trước chiến tranh. Giờ đây, giữa hoàn cảnh căng thẳng của chiến tranh, Phương Định nhớ về những kỉ niệm êm đẹp trước đây như là một cách để cô xoa dịu tâm hồn mình. Thật đẹp khi vẫn giữ được tâm hồn trong sáng như ngày nào, giữ cả được những mơ ước về tương lai.

Thông qua nhân vật Phương Định, chúng ta thấy được nỗi vất vả, nhọc nhằn của những cô gái thanh niên xung phong. Đồng thời ta cũng thấy được vẻ đẹp trong tâm hồn của họ. Họ giống như những ngôi sao trên bầu trời đêm kia, lúc nào cũng lung linh tỏa sáng.

Bài văn mẫu 2

Viết về người lính và chiến tranh là nguồn cảm hứng của rất nhiều nhà thơ, nhà văn. Với Phạm Tiến Duật, ta được đến với sự trẻ trung, ngang tàng của các chiến sĩ Trường Sơn qua “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Gặp “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ, ta lại bắt gặp những cô gái mở đường không tiếc thân mình “đánh lạc hướng thù hứng lấy luồng bom”. Và đến với “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê ta lại không khỏi thán phục trước tinh thần dũng cảm, tình đồng đội nồng ấm, tâm hồn lạc quan trong sáng của ba nữ thanh niên xung phong mà để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em là Phương Định.

Phương Định cùng Nho và Thao – những cô gái thanh niên xung phong sống trên cao điểm mênh mông khói bụi Trường Sơn và bom đạn hủy diệt của kẻ thù.Công việc của chị và đồng đội trong tổ trinh sát mặt đường là “đo khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom” để bảo vệ con đường cho những đoàn xe băng về phía trước,góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Công việc của chị thật vinh quang nhưng cũng đầy hi sinh gian khổ. Song chính hoàn cảnh gian khó hiểm nguy ấy đã làm cho chúng ta cảm nhận được những phẩm chất đáng quý của chị.

Cảm nhận đầu tiên về nhân vật Phương Định là vẻ đẹp của tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Hằng ngày, chị thường xuyên phải chạy trên cao điểm bị bom đạn cày nát mà còn ẩn dấu những quả bom chưa nổ. Điều đó cũng có nghĩa chị luôn phải đối mặt với thần chết. Mỗi ngày, chị phải phá từ 3-5 lần bom, nguy hiểm là vậy nhưng chị vẫn bình thản thậm chí còn thấy thú vị dù trên mình còn có vết thương chưa lành miệng. Cứ mỗi lần phá bom, đất rắn, tiếng xẻng va chạm vào cỏ quả bom nghe sắc lạnh đến ghê người. Ngay cả lúc ấy, chị vừa trách vừa nhắc nhở mình “phải nhanh hơn chút nữa”, nếu không vỏ quả bom nóng lên hoặc nóng từ bên trong quả bom hay nóng do mặt trời khi đó sẽ rất nguy hiểm”. Xác định được tính chất nguy hiểm, song với tinh thần dũng cảm cùng tình yêu Tổ quốc, chị đã vượt qua tất cả. Thao tác, tư thế, thái độ bình tĩnh khi phá bom là vẻ đẹp đáng quý ở Phương Định nói riêng và những cô gái trẻ nói chung. Có những lúc, chị cũng nghĩ đến cái chết nhưng cái chết này mờ nhạt. Còn ý nghĩa cháy bỏng là “Liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Làm thế nào để châm mìn lần thứ hai?” Mục đích hoàn thành nhiệm vụ luôn được chị đặt lên trên hết.

Trong chị luôn thường trực tình đồng đội, đồng chí nồng ấm. Tấm lòng vị tha của chị luôn quan tâm tới đồng đội. Khi chị Nho và Thao ở trên cao điểm, phải ở nhà trực máy nhưng trong lòng Phương Định luôn lo lắng, sốt ruột,đứng ngồi không yên. Chị lo lắng đến mức chạy ra chạy vào lắng nghe cả tiếng súng hỗ trợ của các anh bộ đội pháo binh.sự lo lắng ấy khiến chị cáu với cả đội trưởng “trinh sát chưa về”. Điều đó thể hiện lòng quan tâm, lo lắng của chị với đồng đội thật sâu sắc. Chị luôn trìu mến, yêu thương bạn bè, chẳng thế mà chị đã nhận xét về người đồng đội trẻ tuổi Nho, chị phát hiện ra vẻ dễ thương của Nho “nhẹ, mát mẻ như một que kem trắng”. Chị còn hiểu rất rõ sở thích của bạn, của đồng đội. Chị Thao thích ghi bài hát mặc dù chị hát toàn sai nhạc,chị ghi tới ba cuốn sổ dày bài hát, chị Thao còn thích tỉa đôi lông mày nhỏ như que tăm, chị hiểu được sự cương quyết, táo bạo nhưng rất đáng gờm trong công việc của chị Thao. Tuy vậy chị Thao rất sợ máu và vắt. Chị hiểu được ở Nho thích thêu thùa, trên ngực áo của Nho luôn có một bông hoa. Chị còn hiểu được tâm trạng của đồng đội như khi Nho bị thương, chị Thao thì cuống quýt lên còn Nho lại bình tĩnh, gan dạ. Phương Định băng bó, tiêm thuốc và pha sữa cho Nho. Tình cảm đồng đội,đồng chí là ngọn lửa sưởi ấm lòng, là niềm tin, là động lực, là nguồn động viên khích lệ các chị thêm vững lòng trên mặt trận đầy gian nguy này. Ngược lại, chị Phượng Định cũng rất cần sự cổ vũ, động viên của đồng đội. Chị cảm thấy ấm lòng và tự tin hơn khi cảm thấy ánh mắt dõi theo, khích lệ của các anh chiến sĩ pháo binh. Chị được rất nhiều chiến sĩ cảm mến. Điều đó càng làm tình đồng đội, đồng chí trong chị thêm sâu đậm biết bao!

Nét nổi bật và cũng là điểm hấp dẫn nhất của Phương Định với người đọc chúng ta là tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, là sự hồn nhiên như trẻ thơ của chị. Chị là cô gái Hà Nội vào chiến trường khói lửa, chị vẫn hay nhớ nhà, nhớ những kỉ niệm tuổi thơ. Chị hay hát, hay cười một mình, ngắm mình trong gương. Chị tự đánh giá mình là “một cô gái khá”. Chị có cái điệu đà của người Hà Nội nhưng là cái điệu thật đáng yêu vì nó hồn nhiên và vô cùng chân thực.

Qua nhân vật Phương Định, ta càng hiểu thêm về những vẻ đẹp đáng quý của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy. Âm vang của những câu hát sau sẽ luôn vang vọng trong con người Việt Nam với lòng tự hào đầy trân trọng: “Cô gái mở đường ra đi cứu nước. Tiếng hát ai vang vọng núi rừng…..”

Bài văn mẫu 3

Trong lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt nhất, không chỉ các chàng trai mà các cô gái thanh niên cũng xung phong ra chiến trường, tham gia vào cuộc chiến tranh để giành lại độc lập cho dân tộc. Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ lúc bấy giờ. Với khả năng sáng tạo và xây dựng hình tượng sống động cùng với những ngày tháng lăn lộn nơi chiến trường, Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng cảm và tình đồng đội thân thương qua truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”. Tiêu biểu là nhân vật Phương Định – nhân vật chính của truyện.

Lê Minh Khuê là một cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc, ngòi bút của bà trong chiến tranh luôn hướng về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà viết về đề tài này. Tác phẩm được bà sáng tác vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc diễn ra hết sức ác liệt. Bài thơ là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta – ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Đó là những cô trinh sát mặt đường giữa bụi mù Trường Sơn.

Truyện xoay quanh nhân vật chính là Phương Định – một cô gái thanh niên xung phong sống cùng đồng đội, Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy vất vả và nguy hiểm nhưng các cô vẫn có những giây phút hồn nhiên, thơ mộng của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và Thao đã chăm sóc rất tận tình. Cũng là lúc có một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô lại nhớ về thành phố và gia đình.

Phương Định có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, gian khổ. Họ sống trên một cao điểm, trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. Công việc của họ là “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Các cô phải đối diện với thần chết từng phút, từng giờ, “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.Trong “lúc đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc có khi suốt đêm” thì các cô, tổ trinh sát mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về, mặt các cô ai cũng “hai con mắt lấp lánh”, “cười thì hàm răng lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc”. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy gian khổ, hi sinh, thể hiện phần nào hiện thực cuộc chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên tinh thần yêu nước, đầy quả cảm của các cô gái thanh niên xung phong.

Phương Định là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Ấn tượng đầu tiên về cô là vẻ bề ngoài đáng yêu, trẻ trung, xinh xắn và đầy sức sống. Cô có “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Đặc biệt, cô có đôi mắt với ánh cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay “viết những thư dài gửi đường dây”, “mặc dù có thể chào nhau hằng ngày”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc có vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy các đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó.

Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư lự. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh ác liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở thích của mình. “Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình”. Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Định bịa ra. Cô thích rất nhiều bài, thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô, thích ngồi bó gối mơ màng: “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh...” Đó là dân ca Ý trữ tình giàu có. Cô hát trong những khoảnh khắc “im lặng” khi máy bay trinh sát rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sĩ, mong được trở về quê hương yêu dấu, được gặp lại người yêu sau bao nhiêu nhớ nhung, chờ đợi.

Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa gia đình và thành phố Hà Nội thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô lập tức toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui ấy nở tung ra, say sưa, tràn đầy. Cô nhặt những hạt mưa đá để rồi bâng khuâng ngơ ngác khi thấy nó tan biến bất ngờ, cũng nhanh như khi nó ập đến. “Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nỗi… Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố” Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành phố Hà Nội, về mẹ, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.

Cũng như bao cô gái thanh niên xung phong khác, ở Phương Định nổi bật lên tinh thần dũng cảm, thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, nơi vẫn còn có những quả bom chưa nổ. Không gian lúc đó vắng lặng đến phát sợ. Nhưng cô không hề sợ hãi. Cô có cảm giác như các chiến sĩ đang dõi theo mình, vì vậy mà cô cảm thấy an tâm hơn. Cô quyết định không đi khom, bởi một lý do rất đơn giản “Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đường hoàng mà bước tới.” Cảm giác ấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy.

Phương Định “dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom”. Quả bom nằm lạnh lùng. Lưỡi xẻng thỉnh thoảng lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người vang lên, cứa vào da thịt cô. “Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành” Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, khiến cho người đọc cũng có thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy rùng mình như Định, càng thấy rõ hơn sự bình tĩnh, gan dạ của cô.

Những lúc đối mặt với quả bom sắt lạnh lùng, cô cũng có nghĩ đến cái chết. “Nhưng một cái chết rất mờ nhạt, không cụ thể”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn có nổ không, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?” Trong suy nghĩ của Định, cô luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù có phải hi sinh. Cảm xúc, suy nghĩ chân thật ấy của cô đã truyền sang người đọc nhiều đồng cảm, yêu mến, trân trọng và kính phục. Chính nhờ sự gan góc, dũng cảm và tinh thần trách nhiệm cao đã giúp Định thực hiện tốt công việc của mình. Một cô gái như muôn ngàn cô gái khác trên tuyến đường Trường Sơn, đang hàng giờ dệt nên những kì tích cho Tổ quốc thân thương: Những con đường bằng phẳng để các chuyến xe vượt Trường Sơn tiến vào Nam.

Công việc “chọc giận thần chết” đã trở nên quen thuộc với cô, là công việc hàng ngày, nhưng nó không làm cho tâm hồn cô trở nên chai lì, khô cứng. Ở Định, ta còn thấy thường trực một tình cảm đồng đội, đồng chí nồng ấm. Cô luôn yêu thương trìu mến và quan tâm đến đồng đội. Cô lo lắng cho chị Thao lên cao điểm chưa về đến nỗi “nói như gắt vào máy” khi đại đội trưởng hỏi tình hình. Cô vỗ về và chăm sóc cho Nho tận tình như một cô y tá khi Nho bị thương lúc phá bom: “moi đất, bế Nho đặt lên đùi mình”, “rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than”, “tiêm cho Nho” rồi “pha sữa trong cái ca sắt”. Sự chăm sóc tận tình của Định đã giúp Nho khỏe lại nhanh chóng. Ba cô gái thanh niên xung phong tuy với tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt. Cô còn dành tình cảm trân trọng, yêu mến của mình cho những người chiến sĩ đang trực tiếp cầm súng chiến đấu trên chiến trường. Trong suy nghĩ của cô, “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ.” Tình đồng đội, đồng chí của Phương Định thật thiêng liêng, cao cả và đáng quý. Chính điều đó đã tiếp thêm sức mạnh cho cô để cô làm tốt nhiệm vụ của mình. Có được trang viết này cũng một phần xuất phát từ tâm hồn giàu tình cảm của cây bút Lê Minh Khuê.

Thành công nhất trong truyện là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Truyện được miêu tả theo ngôi thứ nhất, cũng là nhân vật chính, tạo điều kiện để tác giả tập trung miêu tả thế giới nội tâm của nhân vật chính, làm cho câu chuyện diễn tả một cách chân thật, tự nhiên cảm xúc, tâm trạng của những người chiến sĩ. Nhan đề truyện xuất phát từ ánh nhìn của Phương Định, những ngôi sao xa xăm trên bầu trời gợi nhiều cảm xúc. Bên cạnh đó, vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thật lấp lánh, lãng mạn giữa hiện thực khắc nghiệt như những ngôi sao xa xôi, lấp lánh trên bầu trời cao rộng.

Trường Sơn là nơi thử thách ý chí, khí phách con người Việt Nam. Chính những con người như Phương Định, Thao, Nho đã xướng nên bài ca tuyệt đẹp của “những bông hoa trên tuyến lửa” anh hùng. Giữa sự ác liệt của chiến tranh, vẻ đẹp của họ vẫn tỏa sáng. Sức trẻ, lòng yêu nước, khát vọng hòa bình đã tạo nên sức mạnh cho cuộc kháng chiến gian khổ mà anh hùng. Họ vốn chỉ là những con người rất đỗi bình thường nhưng đã góp phần tạo nên những kì tích anh hùng cho dân tộc:

“Em là người thanh niên xung phong
Không có súng chỉ có đôi vai tải đạn
Giữa tầm đạn thù tấm lòng dũng cảm
Em vượt đường dài tiếp thêm lửa chiến công”

Tóm lại, truyện “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê đã làm sống lại trong mọi người hình ảnh tuyệt đẹp của những cô gái thanh niên xung phong thời kháng chiến chống Mỹ với tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan. Phương Định, tuy chỉ là một ngôi sao bé nhỏ, nhưng sẽ luôn tỏa sáng, sáng lấp lánh trên bầu trời Việt Nam. Các cô mãi là những hình ảnh đẹp, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến.

....

Phân tích nhân vật Phương Định ngắn gọn

Kháng chiến chống Mĩ là thời đại đau thương, mất mát mà cũng đầy anh hùng, vĩ đại của dân tộc ta, đó cũng là thời đại của những thanh niên xung phong trẻ tuổi, lãng mạn, lên đường nhập ngũ vì tương lai đất nước:

“Xẻ dọc trường sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”

Sáng tác về họ, ta không thể nhắc đến Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê, với cô thanh niên xung phong Phương Định. Cô gái Hà Thành xinh đẹp, mơ mộng nhưng ẩn sau đó còn là sự kiên cường, dũng cảm.

Trước khi lên đường nhập ngũ Phương Định có một tuổi thơ êm đềm bên gia đình mình tại Hà Nội. Phương Định là cô gái mang vẻ đẹp điển hình của người con gái Hà Nội, hai bím tóc dày và dài, tương đối mềm, chiếc cổ cô cao, kiêu hãnh như một chiếc đài hoa loa kèn. Và đặc biệt là đôi mắt xa xăm đầy mộng mơ, trong đó ẩn chứa một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm. Cô gái Hà thành đầy mơ mộng, lãng mạn ấy đã dũng cảm lên đường, bỏ lại con phố nhỏ yên tĩnh, tạm biệt cha mẹ vì đất nước thống nhất. Những kỉ niệm tuổi thơ êm đềm đó như một liều thuốc tinh thần, tiếp thêm niềm tin và sức mạnh, giúp Phương Định vượt qua mọi khó khăn trong chiến đấu.

Cô gái ấy khi vào chiến trường Trường Sơn khói bom lửa đạn không còn thấy cái mềm yếu của vẻ bề ngoài mà thay vào đó là một người con gái với những phẩm chất của một người anh hùng. Phương Định có tinh thần trách nhiệm cao với công việc. Công việc của cô đặc biệt nguy hiểm, thường xuyên phải đối mặt với cái chết: Một ngày phải phá bom 5,7 lần, ngày nào ít 3 lần. Nhưng khi có lệnh là cô lên đường, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ phá bom, mở đường cho những đoàn xe về đích an toàn.

Không chỉ vậy, cô còn hết sức gan dạ, dũng cảm, nó được thể hiện rõ nhất trong một lần Phương Định phá bom. Mặc dù đã quen thuộc với công việc này, nhưng lần nào tới gần quả bom cô cũng thấy hồi hộp, căng thẳng “thần kinh căng như chão”. Bởi khung cảnh ẩn chứa sự nguy hiểm “im lặng đến phát sợ”, cây xơ xác, đất nóng, khói đen vật vờ, không khí ngột ngạt báo hiệu điềm chẳng lành, sự sống trở nên mong manh. Ở bên cạnh quả bom, kề sát với cái chết im lìm, bất ngờ cảm giác của cô trở nên sắc nhọn để bình tĩnh, quyết đoán thực hiện các thao tác phá bom một cách nhanh chóng. Nhưng ngay sau đó cô đã nhận định “Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Suy nghĩ ấy đã cho ta thấy sự can đảm, bản lĩnh, dũng cảm của Phương Định khi đối mặt với cái chết. Để sau đó cô chạy đua với thời gian thực hiện chính xác từng thao tác phá bom. Lúc này Phương Định nghĩ về cái chết nhưng nó chỉ là một khái niệm mờ nhạt. Bởi trong tâm trí cô chỉ băn khoăn một câu hỏi duy nhất: “Liệu bom có nổ không? Nếu không thì làm thế nào để châm lần thứ hai. Rõ ràng với những suy nghĩ ấy, hình ảnh Phương Định hiện lên không chỉ là một người dũng cảm, gan dạ mà còn là một người có tinh thần trách nhiệm cao.

Không chỉ vậy, cô còn có tinh thần đồng đội sâu sắc. Những người lính lái xe Trường Sơn trao truyền sức mạnh cho nhau bằng nồi cơm giữa rừng, cái bắt tay vội vã qua ô cửa kính vỡ: “Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới/ Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi” “Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời/ Chung bát đĩa nghĩa là gia đình đấy” (Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật). Thì Phương Định lại có những cách rất riêng thể hiện sự gắn bó với các đồng đội. Trong khi chị Thao và Nho đi trinh sát chưa về Phương Định đã rất lo lắng. Lúc trực điện thoại cô cảm thấy “những gì đã qua, những gì sắp tới không còn đáng kể gì nữa, có gì lí thú đâu nếu các bạn tôi không về”. Phải chăng vì thế mà cô đã gắt với trung đội trưởng khi anh hỏi han tình hình. Nho bị thương Phương Định chăm sóc rất chu đáo, tận tình. Cô rửa vết thương, băng bó, pha sữa cho Nho. Trước nỗi đau của đồng đội cô không còn tâm trí để hát và đâm cáu với chị Thao dù hiểu những tình cảm chị dành cho Nho.

Đằng sau vẻ đẹp anh dũng, kiên cường là hình ảnh của một cô gái hết sức mơ mộng, nữa tính, đầy nhạy cảm. Bắt gặp cơn mưa giữa rừng, cô cuống cuồng tận hưởng, dường như âm thanh của chiến tranh, không gian đầy mùi bom đạn không thể cản niềm vui thích của cô trước trận mưa rào. Đây là phút giây thư giãn làm dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh sống chiến đấu vô cùng khốc liệt. Cơn mưa đá dù tạnh rất nhanh nhưng đã đánh thức những kỉ niệm tuổi ấu thơ nơi phố phường Hà Nội. Nơi ấy có mẹ, có những em nhỏ tung tăng đá bóng. Tất cả đã trở thành hành trang tinh thần, tiếp cho cô thêm sức mạnh chiến đấu. Đặc biệt, ngòi bút của Lê Minh Khuê trong đoạn văn này trở nên giàu chất thơ hơn khi khắc họa những khoảng lặng trong tâm hồn Phương Định. Nếu khi cơn mưa đến niềm vui con trẻ trong cô mở tung ra thì khi mưa tạnh Phương Định lại thẫn thờ tiếc nuối không nói nổi cùng với đó là nỗi nhớ da diết về một quá khứ êm đềm, bình yên. Từ đó ta thấy được một tâm hồn nhạy cảm, trong sáng, dễ vui dễ buồn.

Qua nhân vật Phương Định, người đọc không chỉ thấy sự tỏa sáng của phẩm chất anh hùng mà còn hình dung được thế giới nội tâm phong phú của cô. Ngòi bút Lê Minh Khuê miêu tả nội tâm nhân vật chân thực, sống động. Phương Định là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ.

Phân tích nhân vật Phương Định chi tiết

Lê Minh khuê là một trong những cây bút viết truyện ngắn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam trong thời kì kháng chiến với nhiều tác phẩm đặc sắc. Trong số đó không thể nào không nhắc đến “Những ngôi sao xa xôi’’. Truyện ngắn đã khắc họa đậm nét hình tượng cô thanh niên xung phong Phương Định đầy cá tính, quả cảm nhưng ẩn chứa bao mơ mộng, lạc quan của tuổi trẻ. Đồng thời ẩn chứa hình ảnh của thế hệ thanh niên Việt Nam thời bấy giờ sẵn sàng hi sinh cá nhân vì trách nhiệm với tổ quốc.

Những ngôi sao xa xôi là một trong những truyện ngắn đầu tay của Lê Minh Khuê, viết vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra cam go, dữ dội. Mở đầu tác phẩm là khung cảnh và công việc phá bom đầy hiểm nguy và gian khổ của 3 cô thanh niên xung phong: Nho, Phương Định và chị Thao. Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Ở đấy máy bay giặc Mỹ đánh phá dữ dội. Đường bị đánh "lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn". Sự sống dường như bị triệt tiêu: "không có lá xanh" hai bên đường, "thân cây bị tước khô cháy".

Việc làm thường nhật của những cô gái nơi cao điểm là khi có bom nổ thì chạy lên đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ rồi cuối cùng là phá bom. Họ có thể bị bom vùi luôn, đó là việc hết sức bình thường với những con người quả cảm này. Thần chết luôn "lẫn trong ruột những quả bom" khiến thần kinh căng như chão.

Khi những đơn vị khác thường "ra đường vào lúc mặt trời lặn. Và làm việc có khi suốt đêm" thì tổ trinh sát lại làm việc trên cao điểm giữa cái nắng 30 độ. Nhưng khi về hang, ai cũng chỉ thấy "hai con mắt lấp lánh", "hàm răng loá lên" khi cười, khuôn mặt thì "lem luốc". Công việc tuy vất vả và khắc nghiệt nhưng ở ba chị em luôn âm ỷ niềm tin lạc quan, yêu đời.

Truyện cho thấy tâm hồn trong sáng, lòng dũng cảm, sự hồn nhiên và cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ, hy sinh nhưng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ thanh niên xung phong. Đặc biệt, nhân vật Phương Định được tác giả miêu tả chân thực, sinh động bằng nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo, thế giới nội tâm của các nhân vật nói chung và của nhân vật Phương Định nói riêng hiện lên một cách sinh động, phong phú, đầy nữ tính. Đây cũng là điều làm nên sự thành công trong nghệ thuật trần thuật và miêu tả tâm lí nhân vật của thiên truyện ngắn này.

Cũng như biết bao các cô gái mới lớn khác, Phương Định rất nhạy cảm và luôn quan tâm tới vẻ đẹp hình thức của mình. Cô còn tự bình phẩm về mình: "Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn...".

Đặc biệt cô luôn thích ngắm mình trong gương, nhất là ngắm đôi mắt. "Nó dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng" . Cô tinh ý phát hiện các anh lái xe hay khen "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!" . Đó là vẻ đẹp đầy nữ tính, kín đáo mang chiều sâu tâm hồn của một cô gái trẻ mới lớn.

Lê Minh khuê đã rất tài hoa khi khắc họa thật chân thật nội tâm cô thiếu nữ này. Thậm chí cô còn luôn cảm thấy vui sướng và có gì đó tự hào khi biết mình được nhiều anh lính chú ý đến, quan tâm, muốn làm quen, tán tỉnh nhưng cô chưa dành tình cảm đặc biệt sâu đậm cho một ai hết.

Qua đó ta thấy được rằng Phương Định có một tâm hồn nhạy cảm nhưng cô thường tỏ ra kín đáo trước mắt mọi người, ít biểu lộ ra bên ngoài, khiến mọi người tưởng cô rất kiêu kì. Khi các cô gái khác nói đến chủ đề này Phương Định thường gạt sang một bên như không để tâm. "Nhưng chẳng qua tôi điệu thế thôi. Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ…" .

Chưa dừng lại ở đây, chưa dừng lại ở vẻ đẹp, nét cá tính, dịu dàng của cô thiếu nữ. Để tô đậm làm rõ thêm tính chất anh hùng, khí phách hiên ngang của thanh niên thời kháng Mỹ. Lê Minh Khuê đã miêu tả chân thực một cô gái đầy quả cảm, đậm lí tưởng cách mạng, tràn đầy niềm tin lạc quan hướng về đất nước.

Người con gái này đã sẵn sàng bỏ lại tất cả những gì tốt đẹp nhất của tuổi trẻ, những kỉ niệm, những tháng ngày yên bình để xách balo lên mà thực hiện lí tưởng, gánh vác trách nhiệm của một người trẻ đối với đất nước, với dân tộc bằng tất cả niềm tin yêu to lớn của mình. Đấy cũng là vẻ đẹp chung của tất cả thanh niên xung phong nơi chiến trường.

Ở họ luôn cháy lên ngọn lửa dũng cảm, sự kiên cường, tình đồng đội gắn bó và tinh thần trách nhiệm cao. Phương Định hiểu thần chết là một tay không thích đùa. Một ngày cô phải có đến vài lần đối diện với thần chết, nhưng cô không hề ghê sợ. Như bao người lính khác Phương Định xác định rõ lí tưởng sống và phấn đấu của bản thân: Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh với Phương Định cô coi cái chết nhẹ tựa như không.

Sự gan dạ dũng cảm của Phương Định còn thể hiện ở thái độ của cô trong những lần phá bom. Sau khi máy bay trút bom, không khí trên cao điểm vắng lặng đến phát sợ. Tuy có đáng sợ, có hiểm nguy nhưng cô vẫn không hề chùn bước.

Với bản chất tự tin, bản lĩnh trong những lần phá bom căng thẳng, Phương Định đã chiếm được lòng yêu mến và cảm phục của người đọc, một cô gái bé nhỏ, trẻ trung nhưng thật anh hùng. Cô là một hình ảnh đẹp tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ.

Phương Định Không chỉ là một cô gái dũng cảm mà còn là thiếu nữ với trái tim nhân hậu tràn đầy yêu thương, quý trọng mọi người xung quanh. Điều đó đã được thể hiện qua tình cảm, qua tấm lòng mà cô dành cho những người đồng đội của mình nơi chiến trường ác liệt. Giữa một hoàn cảnh mà sự sống và cái chết dường như không có ranh giới vẫn nổi bật lên một cô gái đảm đang, biết quan tâm, lo lắng, chăm sóc và truyền lửa cho đồng đội.

Chính những cử chỉ chân thành, thân mật của cô dành cho các thành viên trong tổ trinh sát đã bồi đắp nên tình cảm đoàn kết giữa những người đồng chí chung chí hướng. Phương Định quả thật là cô gái toàn diện và giỏi giang.

Lê Minh Khuê đã chứng tỏ khả năng tài hoa của mình qua việc miêu tả rất thành công tâm lí và tính cách nhân vật sâu sắc. Với ngôn ngữ trần thuật phù hợp, ngôn ngữ nhân vật trẻ trung, nữ tính, truyện ngắn đã để lại những ấn tượng khó phai trong lòng độc giả.

Qua tác phẩm Những ngôi sao xa xôi, Phương Định đã để lại cho em nhiều ấn tượng sâu sắc bởi những sự cá tính, tâm hồn mơ mộng lạc quan nhưng sâu đậm nhất vẫn là lí tưởng, là sự quả cảm là tinh thần trách nhiệm, là tình yêu thiêng liêng đối với tổ quốc. Đây là nhân vật tiêu biểu cho lớp thanh niên thời kháng chiến chống Mỹ.

Phân tích hình ảnh nhân vật Phương Định

Lê Minh Khuê là một trong những nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Sau khi đất nước giải phóng, cô có những đóng góp tích cực trong việc đổi mới nền văn học nước nhà. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay xuất sắc của Lê Minh Khuê. Tác phẩm đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của các cô gái trinh sát mặt đường tại một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt. Họ đều là những nữ thanh niên xung phong đáng yêu đáng mến. Nhưng có lẽ để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong lòng người đọc chính là nhân vật Phương Định, một cô gái trẻ trung hồn nhiên, tươi tắn, tâm hồn lãng mạn, bay bổng và đặc biệt có tinh thần chiến đấu vô cùng dũng cảm.

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê kể về cuộc sống, cuộc chiến đấu của ba cô gái còn rất trẻ đó là Nho, Thao và Phương Định. Họ làm thành tổ trinh sát mặt đường tại một cao điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hằng ngày của họ là “đo khối lượng đẩt đá san lấp những hố bom, đếm số bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Công việc vô cùng khó khăn nguy hiểm ngày ngày họ phải đối mặt với Thần chết luôn ẩn mình trong ruột những quả bom.

Phương Định được giới thiệu là một cô gái trẻ, que ở Hà Nội. Dù cuộc sống ở chiến trường có gian khổ hiểm nguy, các cô gái vẫn giữ cho mình một tâm hồn lạc quan, yêu đời yêu cuộc sống.

Phương Định là cô gái có vẻ bề ngoài vô cùng xinh đẹp. Chính cô cũng luôn ý thức về vẻ đẹp của bản thân mình và tự nhận mình là một “cô gái khá” với “hai bím tóc dày tương đối mềm”, “cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, “đôi mắt nâu dài” và “có cái nhìn sao mà xa xăm” như một anh lính lái xe nào đó đã từng nhận xét.

Mặc dù có vẻ bề ngoài xinh đẹp, được biết bao chàng trai pháo thủ, những anh lính lái xe để ý nhưng Phương Định vẫn chưa dành riêng tình cảm của mình cho ai. Khác với đồng đội, cô không săn sóc, vồn vã với bất kì ai. Trái lại, cô rất kín đáo, không hề biểu lộ tình cảm của mình. Tất cả những chi tiết đó cho ta hình dung Phương Định là một cô gái xinh đẹp, đoan trang, đài các và có một chút gì đó rất kiêu kì, rất đặc trưng của người con gái Hà Nội.

Không chỉ đẹp ở hình thức, Phương Định còn có một tâm hồn trẻ trung, hồn nhiên, tươi tắn, luôn lạc quan, yêu đời yêu cuộc sống. Cái làm cho nhân vật Phương Định trở nên sống động và để lại một ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc không phải là vẻ đẹp kiêu sa của một thiếu nữ xuất thân nơi Hà thành hoa lệ mà là vẻ đẹp của một cô gái có chiều sâu tâm hồn, có lí tưởng sống cao đẹp, lúc nào cũng lạc quan, yêu đời, yêu cuộc sống, tâm hồn lãng mạn bay bổng.

Sau những giờ phút căng thẳng đối mặt với Thần chết luôn ẩn mình trong ruột những quả bom, Phương Định lại trở về với cuộc sống đời thường với nụ cười hồn nhiên, tươi tắn, với những lời ca câu hát mượt mà, trong trẻo, với những suy nghĩ, những ước mơ lãng mạn, bay bổng. Sống ở chiến trường nơi đạn bom ác liệt nhưng cô vẫn giữ cho mình sự hồn nhiên trong sáng. Cô vẫn thích ngồi bó gối mơ màng hát những bài “dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng”, “những bài Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô”, “những bài dân ca Ý trữ tình giàu có”.

Hoặc như một hôm nào đó, một trận mưa đá bất ngờ đổ xuống, cô bỗng quay quắt nhớ mẹ mình, nhớ về ngôi nhà thân yêu và những kỉ niệm êm đẹp của thời thiếu nữ khi còn cùng mẹ sống ở thành phố. Có thể nói chính những tình cảm gia đình, những kỉ niệm hồi ức đẹp đẽ của tuổi thiếu thời bên cạnh những người thân yêu ruột thịt đã tiếp thêm niềm tin, sức mạnh giúp cho Phương Định và những người chiến sĩ ngày đó có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách, mọi gian khổ, hiểm nguy thậm chí là hy sinh mạng sống của mình để bảo vệ Tổ quốc. Bởi họ biết rằng cuộc chiến đấu của họ hôm nay không chỉ để bảo vệ độc lập tụ do của Tổ quốc mà còn là bảo vệ cho những người thân yêu ruột thịt ở quê nhà.

Sống ở chiến trường nơi bom đạn kẻ thù liên tiếp dội xuống, nơi mạng sống của con người trở nên mỏng manh như sợi tóc thì Phương Định cũng như bao người lính ngày đó cũng đã từng nghĩ tới cái chết. Nhưng đó là một cái chết mờ nhạt, xa xăm, không cụ thể. Nó chỉ thoáng qua chứ không đủ sức khiến con người trở nên mềm yếu, khuất phục. Cô vẫn sống lạc quan, yêu đời yêu cuộc sống, vẫn yêu thích công việc của mình, một công việc tuy nguy hiểm nhưng có cái thú của nó. Cô vẫn tin tưởng vào cuộc chiến đấu, vào con đường mình đã chọn, vẫn vui khi nhìn lại quãng đường đã qua rồi thở phào nhẹ nhõm sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Phương định có tinh thần trách nhiệm với công việc, chiến đấu anh dũng, sẵn sàng hi sinh mạng sống của mình để hoàn thành nhiệm vụ: Không hề rời bỏ cuộc sống đầy gian khổ và nguy hiểm dưới chân cao điểm nơi bom đạn kẻ thù liên tiếp dội xuống, không khí đượm mùi chiến tranh, chết chóc. Hiện thực chiến tranh vô cùng tàn khốc. Tử thần luôn rình rập, đe dọa mạng sống của con người nhưng cô vẫn không hề sợ hãi, quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Công việc hằng ngày luôn đối diện với nguy hiểm. Ngày ngày phải chạy trên cao điểm, trên đầu cầu là máy bay địch có thể bất ngờ ập tới, dưới đất là những trái bom chưa nổ. Đó luôn là một mối hiểm họa: “có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ”. Con người phải luôn sống trong trạng thái “thần kinh lúc nào cũng căng như chão, tim đập bất chấp nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết xung quanh mình là những quả bom chưa nổ”. Tính mạng lúc nào cũng có thể bị đe dọa: “một ngày chúng tôi phải phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần”.

Vậy đó, con người phải thường xuyên đối mặt với cái chết, đối diện với sự hủy diệt tàn khốc. Thế nhưng Phương Định cũng như những cô gái thanh niên xung phong ngày đó vẫn sẵn sàng chấp nhận tất cả. Chưa bao giờ họ nản chí. Vì họ mang trong mình một tình yêu nước nồng nàn, tha thiết, sẵn sàng hi sinh mạng sống của mình vì hạnh phúc của nhân dân, vì độc lập tự do của Tổ quốc:

Ta chịu đau mà sinh hạ các bài ca
Thế hệ hôm nay chịu đau để thế hệ sau nghe hát
Miền Bắc chịu đau cho miền Nam sống những ngày độc lập
Những phút nhìn trời ta đâu tiếc thịt xương ta.

Sự dũng cảm của Phương Định được thể hiện rõ nhất trong một lần phá bom. Tác giả đã tỏ ra rất tinh tế và sâu sắc khi miêu tả một cách vô cùng cụ thể, chân thật từng cảm giác, ý nghĩ của Phương Định dù chỉ thoáng qua trong giây lát trong khi cô đang tiến gần đến quả bom. Mặc dù công việc phá bom đã trở nên quen thuộc nhưng mỗi lần phá bom, Phương Định vẫn có những cảm giác căng thẳng, hồi họp và lo sợ.

Cô tiến chậm chạp, người hơi cúi nhưng nghĩ có biết bao anh lính cao xạ đang quan sát, dõi mắt nhìn mình bởi các anh “có cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt” . Thế nên dù sợ hãi, Phương Định cũng cố trấn tĩnh bước đến gần quả bom một cách đường hoàng, không đi khom lưng nữa bởi cô biết rằng “các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể đường hoàng mà bước tới” Đi khom là tỏ ra yếu đuối hèn nhát. Đó là điều tối kị đối với những người lính. Đã là lính thì chỉ có thể chết chứ không được hèn yếu. Có những cử chỉ hèn nhát, nhu nhược ấy ta sẽ làm nhụt ý chí chiến đấu của đồng đội. Điều không thể nào chấp nhận được.

Tuy nói là thế nhưng đối mặt với quả bom, với cái chết sẽ đến với mình trong gang tấc thì nỗi sợ hãi vẫn xâm chiếm tâm hồn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắt đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm… Vỏ quả bom nóng, một dấu hiệu chẳng lành”. Con người vẫn thấy rùng mình sợ hãi khi chẳng may lưỡi xẻng chạm vào quả bom bởi không ai có thể nói trước được điều gì sẽ xảy ra sau đó. Chỉ cần một chút mảy may sơ xuất là con người có thể trả giá bằng chính mạng sống của mình.

Có thể nói những giờ phút phá bom là những giờ phút vô cùng căng thẳng, tuy biết rằng vẫn có đồng đội đứng quanh đây luôn sẵn sàng yểm trợ, bảo vệ cho mình nhưng thật ra chỉ có mình đối mặt với quả bom ấy. Cô hoàn toàn đơn độc và nỗi sợ hãi là một điều rất thực. Nhưng điều quan trọng ở đây mà nhà văn muốn nói tới ngay cả trong những giờ phút vô cùng nguy hiểm khi mạng sống bị đe dọa thì những người lính với một tinh thần chiến đấu vô cùng dũng cảm.

Chính những phút giây ấy đã làm con người đẹp đẽ lạ thường. Nó làm nổi bật những phẩm chất tốt đẹp của người lính, lòng quả cảm, tinh thần yêu nước nồng nàn, ý thức trách nhiệm đối với công việc, với đồng đội. Nhà văn đã rất tinh tế khi phát hiện ra rằng ngay trong những giờ phút căng thẳng ấy những người lính nỗi sợ hãi. Một nỗi sợ hãi rất đời thường. Nhưng điều quan trọng là con người đã chế ngự được nỗi sợ hãi ấy. Họ vẫn giữ cho mình những phẩm chất tốt đẹp của người lính, luôn biết đặt lợi ích của quốc gia dân tộc lên trên lợi ích của cá nhân mình, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, yêu nước, anh hùng, kiên cường, dũng cảm.

Ở Phương Định còn tỏa sáng tinh thần đồng đội, đồng chí thiêng liêng, keo sơn, gắn bó, luôn biết yêu thương, quan tâm, chăm sóc lẫn nhau. Với đồng đội, cô yêu thương và gắn bó như chị em. Trong cuộc sống, cô hòa mình trong đời sống chung của người chiến sĩ. Cô vui vẻ hát hò, nói chuyện và trêu đùa cùng hai người đồng đội. Với các chiến sĩ khác, cô cũng hết sức quan tâm.

Cô hiểu rõ tính tình của từng người trong đơn vị. Mặc dù chị Thao đã cố che dấu bằng việc bảo cô hát, cô biết tâm trạng lo lắng của Thao khi Nho bị thương. Với đại đội trưởng, chỉ tiếp xúc qua điện thoại nhưng biết rõ từ cách ăn nói đến đặc điểm riêng. Cô quý trọng và cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô đã gặp trên tuyến đường Trường Sơn.

Trong nhiệm vụ, cô luôn kề vai sát cánh, gắn kết trong nhiệm vụ, cùng sống cùng chết bên cạnh đồng đội của mình. Cô luôn lo lắng và lo sợ nếu mình sơ xuất trong công việc phá bom sẽ khiến cho đồng đội phải hi sinh. Kho Nho bị thương, cô tận tình chăm sóc. Nhìn thấy nho khỏe mạnh lên, vết thương bắt đầu lành lại, cô vô cùng hạnh phúc. Chính đồng đội là nguồn hạnh phúc lớn lao và duy nhất của cô lúc này.

Hình ảnh nhân vật Phương Định là đại diện sinh động cho tuổi trẻ Việt Nam yêu nước. Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công hình ảnh người nữ thanh niên xung phong giàu lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng hi sinh mình vì nghĩa lớn. Họ là những cô gái có lí tưởng sống cao đẹp, yêu nước, anh hùng đó là hiện thân cho một thế hệ những người thanh niên Việt Nam yêu nước ngày ấy, là ngọn nguồn sức mạnh của dân tộc ta trong mọi cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù.

Nghệ thuật trần thuật theo ngôi thứ nhất làm cho câu chuyện trở nên chân thật, sống động đến từng chi tiết. Nghệ thuật miêu tả, phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo, vốn sống sự am hiểu sâu sắc của tác giả về cuộc sống của những người lính ở chiến trường.

Qua nhân vật Phương Định và các cô thanh niên xung phong, Lê Minh Khuê đã có cái nhìn thật đẹp, thật lãng mạn về cuộc sống chiến tranh, về con người trong chiến tranh. Chiến tranh là đau thương mất mát song chiến tranh không thể hủy diệt được vẻ đẹp tâm hồn rất tươi xanh của tuổi trẻ, của con người. Chính từ những nơi gian lao, quyết liệt ta lại thấy ngời sáng vẻ đẹp của tuổi trẻ, của chủ nghĩa anh hùng Cách mạng Việt Nam.

Phân tích vẻ đẹp nhân vật Phương Định

Lê Minh Khuê là cây bút nữ chuyên về truyện ngắn. Những tác phẩm đầu tay của bà ra đời vào những năm 70 đều viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ Việt Nam trên tuyến đường Trường Sơn. "Những ngôi sao xa xôi" là tác phẩm tiêu biểu của bà. Truyện đã khắc họa thành công nhân vật Phương Định với tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, mơ mộng, với lòng dũng cảm, kiên cường, bất khuất.

Truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" được Lê Minh Khuê viết năm 1971 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt. Truyện viết về cuộc sống chiến đấu của ba nữ thanh niên xung phong tại vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn. Nổi bật nhất là Phương Định - nhân vật chính - người kể chuyện. Dường như tác giả đã gửi vào nhân vật bao vẻ đẹp, bao ước mơ khát vọng và cả những gian khổ, hi sinh của những cô gái thanh niên xung phong lúc bấy giờ.

Phương Định là một cô gái Hà Nội trẻ trung, xinh đẹp. Cô tự hào về vẻ đẹp của mình: "Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!"." Vẻ đẹp của cô hấp dẫn bao người: "Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm tôi. Hỏi thăm hoặc viết những thư dài gửi đường dây, làm như ở cách xa nhau hàng nghìn cây số, mặc dù có thể chào nhau hằng ngày."

Phương Định cũng là một cô thanh niên xung phong dũng cảm, kiên cường. Cô cùng Nho và chị Thao sống trong một cái hang dưới chân cao điểm tại một vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn - nơi tập trung nhiều bom đạn, sự hiểm nguy, khốc liệt. Nơi đây dường như không có sự sống: "đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn, không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy". Công việc chiến đấu của cô đặc biệt nguy hiểm và lặng lẽ: "khi có bom nổ thì chạy lên đo khối lượng đất cần san lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom". Cô phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày: "trên đầu thì có máy bay ì ầm, dưới chân có những quả bom chưa nổ nhưng nhất định sẽ nổ". Mỗi lần phá bom là mỗi lần phải đối diện với Thần Chết. Hoàn cảnh sống khó khăn, công việc nguy hiểm, vậy mà Phương Định đã sống và làm công việc ấy được ba năm - ba năm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tác giả miêu tả tâm lí nhân vật trong một lần phá bom để giúp người đọc thấy rõ những gian khổ, hi sinh cũng như lòng dũng cảm, kiên cường của cô gái thanh niên xung phong. Dù phá bom là công việc đã trở thành thường xuyên nhưng mỗi lần phá bom là mỗi lần phải đối diện với Thần Chết, sự căng thẳng bao trùm: thần kinh như căng ra, thời gian, không gian như ngừng lại,... rồi đồng đội bị thương... Có những khi họ cũng nghĩ đến cái chết - một cái chết mờ nhạt, thoáng qua. Nhưng quan trọng hơn "liệu bom có nổ, mìn có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần hai?" Từ lo lắng cho tính mạng nhanh chóng chuyển sang lo lắng cho nhiệm vụ. Hoàn thành nhiệm vụ luôn được đặt lên trên hết. Cô sẵn sàng hi sinh cả tính mạng để hoàn thành nhiệm vụ.

Phương Định còn là người có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, mơ mộng. Cô gái trẻ tâm hồn mơ mộng, thích làm đẹp cho mình và cho cuộc sống dù ngay giữa chiến trường ác liệt: "thích ngắm mắt mình trong gương". Cô có những ước mơ, khát vọng về tương lai. Cô có những kỉ niệm về một thời học sinh vô tư bên mẹ trong một căn gác nhỏ nơi cuối phố - đó vừa là hành trang, vừa là niềm khao khát làm dịu mát tâm hồn cô nơi chiến trường bom đạn. Phương Định hát hay, thuộc nhiều và cũng hay hát. Cô thích ngồi bó gối mơ màng và hát - tiếng hát của tâm hồn lạc quan phơi phới. Sau những căng thẳng về nhiệm vụ, rồi đồng đội bị thương, cơn mưa đá bất chợt đã đem niềm vui thích con trẻ trở lại với Phương Định, biết bao kỉ niệm về quê hương lại dội về.

Không chỉ vậy, ở Phương Định còn có tình đồng đội yêu thương, gắn bó. Cô gắn bó với đồng đội của mình như chị em: quan tâm, lo lắng cho nhau, hiểu rõ tính cách, tâm trạng của chị Thao cũng như phát hiện ra vẻ đẹp của Nho. Cô còn dành tình cảm yêu mến, cảm phục đối với tất cả những người chiến sĩ trên đường ra mặt trận. Đặc biệt, khi Nho bị thương, Phương Định cùng chị Thao cứu chữa, chăm sóc: moi đất, bế Nho lên, rửa vết thương, băng bó vết thương, pha đường sữa cho Nho,... thành thạo như một cô y tá thành thục. Phải chăng chính tình đồng đội yêu thương đã giúp Phương Định trưởng thành?

Truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" đã khắc họa thành công hình ảnh nhân vật Phương Định với cách sử dụng ngôi kể hợp lí: truyện kể theo ngôi thứ nhất, Phương Định - nhân vật chính - người kể chuyện làm cho câu chuyện hiện lên sâu sắc và đi sâu miêu tả thế giới nội tâm nhân vật. Cách kể chuyện sinh động, ngôn ngữ kể trẻ trung kết hợp linh hoạt các kiểu câu khi kể chuyện tạo sức cuốn hút cho tác phẩm. Với những nét nghệ thuật ấy, "Những ngôi sao xa xôi" - Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công hình ảnh Phương Định nói riêng và hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm tháng chống Mĩ ác liệt nói chung với vẻ đẹp của tâm hồn trong sáng, mộng mơ và tinh thần dũng cảm. Phương Định là hình ảnh tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam trong những năm "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước - Mà lòng phơi phới dậy tương lai".

"Những ngôi sao xa xôi" đã thể hiện những tài năng nghệ thuật cũng như sự từng trải trên chiến trường của Lê Minh Khuê. Từ hình ảnh Phương Định, truyện cổ vũ thanh niên hôm nay và mai sau quyết tâm đứng lên xây dựng, bảo vệ và gìn giữ đất nước.

Phân tích nhân vật Phương Định đầy đủ

Hình ảnh người chiến sĩ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ luôn là nguồn cảm hứng dồi dào cho văn học. Ta đã được thấy họ trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" - Phạm Tiến Duật hay "Đồng chí" - Chính Hữu. Đến với "Những ngôi sao xa xôi", nhà văn Lê Minh Khuê đã giới thiệu đến độc giả hình tượng nữ thanh niên xung phong duyên dáng, nữ tính mà không kém phần dũng cảm, gan trường. Và điều đó được thể hiện rất rõ qua nhân vật chính của tác phẩm - Phương Định.

Vốn là một cô gái đến từ Hà Nội, Phương Định luôn mang trong mình sự mộng mơ và nỗi nhớ về chốn thành thị. Cô hay hồi tưởng về những kí ức tươi đẹp khi còn ở bên gia đình yêu thương, Chính điều đó đã tạo nên động lực, trở thành chỗ dựa tinh thần để cô ngày đêm thực hiện nhiệm vụ, góp sức vào công cuộc giành lại hòa bình cho đất nước.

Một cô gái trẻ, đẹp như vậy nhưng lại chọn ra tiền tuyến để hỗ trợ cách mạng. Ở trên tuyến đường Trường Sơn lịch sử, cô phải đối diện với vô vàn khó khăn. Nào là phải ở trong hang, "chạy trên cao điểm cả ngày", nhiệm vụ thì nguy hiểm, có thể hi sinh bất cứ lúc nào,... Tuy nhiên, bom rơi đạn lạc trên chiến trường không hề làm cô lùi bước. Chính trong hoàn cảnh khó khăn ấy, nhân vật đã sáng lên với bao phẩm chất tốt đẹp.

Ở nhân vật Phương Định, tác giả đã thể hiện vẻ đẹp chung của thế hệ trẻ thời chiến. Đó chính là lòng dũng cảm, kiên cường. Đối diện với tử thần trong mỗi lần phá bom, nhân vật không hề nao núng. Cô có sự lo lắng, nhưng không hề để điều đó ảnh hưởng đến việc hoàn thành nhiệm vụ. Ở Phương Định còn toát lên vẻ đẹp của tình đồng đội, đồng chí. Trong mối quan hệ với chị Thao hay Nho, người đọc thấy rất rõ sự keo sơn, gắn bó đáng ngưỡng mộ. Tất cả đều đại diện cho tinh thần của cả một thế hệ thanh niên thời chống Mỹ.

Không chỉ có vậy, Phương Định còn nổi bật lên với những nét đẹp riêng biệt, đầy duyên dáng. Cô tự nhận thức được bản thân "là một cô gái khá" với "hai bím tóc dày, tương đối mềm", "một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn", đôi mắt được nhận xét là "có cái nhìn sao mà xa xăm". Khi nhận được sự chú ý của các anh pháo thủ, lái xe, cô cũng chẳng săn sóc, vồn vã, chỉ "đứng ra xa, khoanh tay trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt". Mới đọc qua, độc giả có thể nghĩ hình như cô đang làm kiêu. Nhưng không, thật ra cô chỉ thể hiện sự điềm tĩnh của bản thân. Trong lòng cô, đẹp nhất vẫn là người quân nhân có ngôi sao trên mũ. Sự mơ mộng, lạc quan ấy là hoàn toàn có thể hiểu được. Phương Định vẫn là một cô gái trẻ với nhiều mơ ước. Chính điều đó đã làm nên vẻ đẹp vô cùng riêng biệt của nhân vật này.

Qua ngòi bút của Lê Minh Khuê, nhân vật Phương Định đã hiện lên vô cùng rõ nét. Cô vừa mang vẻ đẹp trẻ trung, khỏe khoắn, duyên dáng của người thiếu nữ, vừa thể hiện rõ cái đẹp hào hùng của cả một thời đại. Trong thời kì kháng chiến chống Mỹ gian khổ, biết bao người trẻ đã phải gác lại ước mơ của mình để lên đường ra trận. Dưới làn mưa bom bão đạn, họ vẫn sáng lên với bao vẻ đẹp đáng quý, đáng trân trọng. Chính điều đó đã làm nên chiến thắng vang dội cho dân tộc.

"Những ngôi sao xa xôi" là một tác phẩm vô cùng thành công. Trong đó, nhân vật Phương Định đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người đọc. Nhờ vậy, các thế hệ sau càng thêm biết ơn công lao của người đi trước, đồng thời trân trọng hơn sự hòa bình, yên ổn của xã hội ngày nay.

Phân tích nhân vật Phương Định và bày tỏ suy nghĩ về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ

Trong văn đàn Việt Nam người ta ít thấy sự xuất hiện của các nhà văn nhà thơ nữ, đặc biệt là trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Bởi thực tế rằng các nhà văn khi viết về đề tài này, để có được sức hút và lột tả được tính chân thực của chiến trường thì thường phải là người lính thực thụ bước ra ra từ trong khói lửa tiêu biểu như Quang Dũng, Phạm Tiến Duật, Chính Hữu, Tố Hữu, Tô Hoài, Nguyễn Thi, Nguyễn Khoa Điềm, Nguyễn Trung Thành,... và rất nhiều các nhà văn trưởng thành từ kháng chiến khác nữa. Trong một rừng văn học kháng chiến như vậy, lại nổi lên một cây bút nữ, một nữ thanh niên xung phong gan dạ, dũng cảm với giọng văn mới lạ và hấp dẫn. Có thể nói Lê Minh Khuê đã tỏa ra một thứ ánh sáng đặc biệt đúng như cái tên của bà, ánh sáng của ngôi sao Khuê biểu tượng cho sự thông minh, trí tuệ và học vấn. Bà tham gia nghiệp sáng tác khi còn khá trẻ, khi mới khoảng 20 tuổi, với phong cách viết chắc tay, già dặn trong câu chữ những tưởng đó không phải là giọng văn của một thiếu nữ mà là tác phẩm của một con người đã thu thập cho mình nhiều trải nghiệm trong cuộc chiến. Những ngôi sao xa xôi, với nhân vật chính là Phương Định đã đưa tên tuổi Lê Minh Khuê vụt sáng giữa nền văn học kháng chiến giai đoạn chống Mỹ cứu nước đầy ác liệt. Điểm mới lạ của tác phẩm nằm ở chỗ tập trung thể hiện cuộc sống và chiến đấu của những cô gái thanh niên xung phong, dưới đôi mắt cảm nhận của người trong cuộc.

Những ngôi sao xa xôi được viết vào năm 1971, trong giai đoạn 4 của cuộc kháng chiến chống Mỹ, sau thất bại của chiến lược chiến tranh cục bộ trên đất Việt Nam, quân Mỹ chuyển sang chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh. Cuộc chiến lại càng trở nên ác liệt, Mỹ điên cuồng sau những lần thất bại liên tiếp nên càng trở nên nóng lòng muốn đánh nhanh rút gọn. Tuyến đường Trường Sơn huyết mạch, đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với quân đội ta, trở thành điểm đánh phá thường xuyên của quân Mỹ, buộc chúng ta phải bảo vệ bằng mọi giá. Chính vì vậy sự có mặt của các nữ thanh niên xung phong dò bom, phá bom, lấp đường như Phương Định, chị Thao và Nho là vô cùng cần thiết. Điểm chung trong phong cách sáng tác về đề tài này của Lê Minh Khuê cùng với Phạm Tiến Duật, Thúy Bắc hay Nguyễn Minh Châu là đều nói về hình ảnh những cô gái hồn nhiên, trẻ trung, yêu đời. Thế nhưng Lê Minh Khuê có lẽ rằng là một phụ nữ nên ưa thích nhưng cái gì tinh tế, nên bà tập trung đi sâu vào đời sống tâm hồn của nhân vật, hơn là diễn tả những gì khốc liệt của chiến tranh. Tác giả nghiêng về khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn tập trung làm nổi bật vẻ đẹp nội tâm, đời sống của người anh hùng trong chiến đấu, lấy sự mất mát hy sinh trong chiến tranh để làm rõ hơn vẻ đẹp của họ.

Quay trở lại với tác phẩm, câu chuyện xây dựng xung quanh cuộc sống và chiến đấu của ba cô gái Phương Định, Nho và chị Thao dưới góc nhìn của nhân vật chính là Phương Định, một cô gái Hà Nội, lạnh lùng và xinh xắn. Họ là lực lượng hậu cần nòng cốt, luôn phải đối mặt với những nguy hiểm cận kề, ranh giới sinh tử chỉ cách một bức màn mỏng manh. Họ sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, còn công việc thì luôn là chạy trên cao điểm đếm bom, phá bom, lấp đất sau khi máy bay giặc càn quét qua, để giữ cho đoạn đường luôn ở tình trạng yên ổn mỗi khi đoàn xe của bộ đội ta đị qua. Mới ban đầu, qua giọng kể của Phương Định thì có thể thấy rằng cô nàng là một cô gái có tính tếu táo ngầm, cô nói về sự ác liệt của chiến trường bằng một cái giọng rất dễ thương và phóng khoáng: "chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay không thích đùa". Nhiêu đó thôi người ta cũng đủ để hiểu rằng, công việc của ba cô gái trẻ thật không đơn giản, họ có thể hi sinh vì bom nổ, vì bị máy bay địch phát hiện bất cứ lúc nào, và họ phải chuẩn bị tinh thần cho điều ấy. Thế nhưng vừa rời khỏi cái chiến trường trên cao điểm nóng đến hơn 30 độ, thoát khỏi cái cảnh "Thần kinh thì căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp xung quanh có nhiều quả bom chưa nổ" thì Phương Định lại lập tức quay về với thế giới mơ mộng, hồn nhiên của người thiếu nữ, dường như tất cả những thứ cô vừa trải qua đã bị cái mát lạnh tê tái trong hang xóa tan đi hết. Mà có lẽ là thế thật.

Lê Minh Khuê khắc họa nhân vật Phương Định rất rõ nét và ấn tượng, đó là một cô gái trẻ tuổi, xinh xắn, tóc dày và mềm, cần cổ cao kiêu hãnh như cành hoa loa kèn, còn đôi mắt thì có cái nhìn xa xăm mơ mộng. Dù không thể sánh được với vẻ đẹp mảnh dẻ, dịu dàng vô cùng lãng mạn của Nguyệt trong Mảnh trăng cuối rừng (Nguyễn Minh Châu) thế nhưng Phương Định cũng là một đóa hoa thơm giữa núi rừng Trường Sơn đầy khốc liệt này. Và Phương Định là một cô gái thông minh, nên nàng ý thức rất rõ những ưu điểm của bản thân, cô rất tự tin và khách quan khi tự đưa ra những đánh giá về bản thân cũng như nhìn nhận về tính cách của mình. Đặc biệt Định là cô gái rất biết yêu bản thân, yêu bằng cái cách nguyên thủy nhất, thích ngắm mình trong gương, ngắm mãi cái đôi mắt mà những anh lái xe thường xuýt xoa khen ngợi, cái đôi mắt "dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng". Rồi cô nàng có lẽ cũng biết rõ những bức thư những lời hỏi thăm của các anh bộ đội là ý gì, nhưng Phương Định cũng "không săn sóc, vồn vã", và thường đứng ngoài những cuộc đối đáp tếu táo, những cuộc thảo luận sôi nổi. Đó là cái lòng kiêu hãnh của một cô gái khá, mặc dù đối với Phương Định "những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ". Nhưng cô nàng vẫn điệu bộ xa cách như một cái cách giữ giá làm duyên của những cô gái trẻ tuổi, đặc biệt là cô gái gốc Hà Nội vốn nổi tiếng với sự trang nhã, tế nhị và duyên dáng trong tà áo dài nền nã. Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định còn được thể hiện qua những nỗi nhớ sâu thẳm của cô về quê hương, cơn mưa đá chóng qua đã đem đến cho Phương Định một nỗi tiếc nuối không tên, nhưng có lẽ đó là nỗi hụt hẫng khi niềm vui thích trôi đi quá nhanh. Định nhớ nhà, nhớ mẹ, nhớ từng cảnh vật yên bình nơi thủ đô, cô mơ mộng về một thời thiếu nữ xa xăm và tươi đẹp biết mấy, và cái khắc nghiệt cực khổ nơi chiến trường dường như đã được những kỷ niệm tươi đẹp làm dịu đi, tựa như cơn mưa đá vừa rồi. Cũng từ những nỗi nhớ, những mơ mộng xa xăm ấy của Phương Định người ta nhìn ra được niềm khao khát mãnh liệt của cô với hòa bình, với độc lập, mong sao đất nước không còn bóng giặc để nàng có thể trở về thủ đô với mẹ, tiếp tục những mơ mộng còn dở dang. Không chỉ đẹp ở những nỗi nhớ, những mơ mộng thiếu thời mà Phương Định còn hiện lên với hình ảnh một cô gái yêu đời, yêu nghệ thuật, thích hát và hát cũng rất hay, nàng "thích nhiều bài. Những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận. Tôi thích dân ca quan hộ mềm mại, dịu dàng. Thích "ca chiu sa" của Hồng Quân Liên Xô. Thích ngồi bó gối mơ màng: "Về đây khi mái tóc còn xanh xanh...". Đó là dân ca ý trữ tình, giàu có, phải lấy giọng thật trầm. Thích nhiều". Từ cái phong cách âm nhạc ấy cũng nhìn ra được Phương Định là cô gái yêu cách mạng, hào hùng trong chiến đấu nhưng cũng rất đỗi truyền thống xen lẫn cái vẻ lãng mạn, ý nhị của một người con gái.

Đó là trong cuộc sống thường ngày, còn trong chiến đấu Phương Định lại có những nét đẹp rất thú vị mang tính chất sử thi của một người anh hùng đích thực. Cái cách mà Phương Định kể về chiến trường như tôi đã đề cập có lẽ dùng hai chữ "phóng khoáng" là thích hợp nhất. Một cô gái đối mặt với cái nguy hiểm của trận địa bằng trách nhiệm và lòng tự hào của "tổ trinh sát mặt đường", phong thái tự tin. Một vết thương ở đùi chưa lành miệng có lẽ rằng đối với một người con gái thì nó cũng khá ghê gớm, nhưng với Phương Định cô không cho là vậy và cũng chẳng thiết vào viện Quân y, bởi không đáng, làm người lính có thương tích là chuyện quá thường. Khi nói về công việc của mình Phương Định cũng rất tếu táo mà cho đó là một cái "thú", thú vui hoặc thú vị giống mấy anh nhà văn khi nói về nghề của mình vậy. Và có lẽ cái "thú" của Phương Định là thích cảm giác mạnh, tận hưởng cái cảm giác căng thẳng chờ bom nổ, hồi hộp chạy trên cao điểm, để khi làm xong nhiệm vụ như một vị tướng đại công cáo thành chạy về hang báo cáo vậy. Nhưng như thế không có nghĩa là Định không sợ, khi lưỡi xẻng chạm vào quả bom "một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt", Định giật mình và càng hối thúc mình phải làm cho nhanh, càng nhanh càng tốt, để mau chóng hoàn thành nhiệm vụ, bởi càng kéo dài thì càng nguy hiểm. Đã làm 3 năm nay, Định đương nhiên cũng dày dặn kinh nghiệm, vỏ quả bom nóng, hay sự im lặng đến bất thường đều là những dấu hiệu chẳng lành, và phải cảnh giác cao độ. Định còn muốn sống để tiếp tục cống hiến và chiến đấu, chứ không thể chết khi còn quá trẻ, mặc dù từ lâu nay Định cũng từng nghĩ mình sẽ chết, một cái chết nhẹ tựa lông hồng. Hoặc thay vì nghĩ đến cái chết Định nghĩ nhiều hơn đến việc bom có nổ không, làm thế nào để gài mìn lại một lần nữa, đó đều là những câu hỏi hóc búa với cô gái trẻ. Những điều ấy đều cho thấy Phương Định là một cô gái gan dạ, tinh thần thép và vô cùng dũng cảm, chẳng thế mà nàng nói "Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến 5 lần", thế có nghĩa là 5 lần đối mặt với cái chết trong 24 giờ, thật khó mà tưởng tượng được. Bên cạnh việc anh dũng, kiên cường trong chiến đấu thì Phương Định còn là một người con cái tình cảm, khác hẳn cái vẻ ngoài lạnh lùng thường thấy. Cô hết lòng lo lắng cho đồng đội khi họ ra ngoài trinh sát, những lúc ấy lòng Định cũng chẳng khác gì so với lúc phá bom ở cao điểm, Định sợ có chuyện xảy ra với chị Thao, với Nho, tấm lòng yếu đuối của một cô gái lúc này mới có dịp được bộc lộ rõ nét. Cảnh Nho bị bom vùi, người ta lại thấy một Phương Định bình tĩnh lạ thường, có lẽ là bình tĩnh thay chị Thao mặt đang tái mét vì sợ máu, Định biết mình phải gánh trách nhiệm đưa Nho về hang và băng bó cho nó thay chị Thao. Từ đó, ta lại thấy một mặt khác nữa của Phương Định ấy là sự tinh tế, chu đáo và tỉ mỉ khi chăm sóc cho đồng đội bị thương.

Qua tất cả những chi tiết về nhân vật Phương Định ta có thể thấy rằng cô chính là đại diện tiêu biểu nhất cho hàng triệu thanh niên Việt Nam đã lên đường chiến đấu vì độc lập tự do của cả dân tộc. Họ ra đi với niềm tin tất thắng, với tất cả sự kiên cường, dũng cảm và lòng yêu nước, yêu cách mạng mãnh liệt. Bên cạnh sự anh hùng trong chiến đấu thì ở họ cũng hiện lên những vẻ đẹp đáng quý của tâm hồn, ở họ có sự hiện diện của sự mơ mộng, trẻ trung, yêu đời, của nỗi nhớ quê hương và cả những khao khát về tình yêu, và hơn tất cả ấy là mơ ước tha thiết về một đất nước hòa bình, một cuộc sống ấm êm hạnh phúc.

Phương Định là nhân vật được xây dựng rất sống động dưới ngòi bút của Lê Minh Khuê, với nhiều phẩm chất tốt đẹp. Đặc biệt là về thế giới nội tâm của nhân vật, những vẻ đẹp phẩm chất ẩn giấu trong cái vỏ kiên cường, dũng mãnh của người lính chiến mà trước nay không nhiều nhà văn để tâm vào khai thác. Cũng chính vì tác giả là một nữ thanh niên xung phong, nên cách viết, cách miêu tả nhân vật rất độc đáo và đặc biệt, nó gợi ra một cách rất chân thực hình ảnh của các cô gái trong chiến trường vào những năm 70 của thế kỷ trước, hào hùng, gan góc và cũng đầy lãng mạn, mộng mơ của tuổi trẻ.

...

>> Tải file để tham khảo các mẫu còn lại!