Nghị luận so sánh nhân vật Điền trong Giăng sáng và nhân vật Hộ trong Đời thừa Những bài văn hay lớp 12

Viết văn nghị luận so sánh, đánh giá nhân vật Điền trong tác phẩm Giăng sáng và nhân vật Hộ trong tác phẩm Đời thừa của Nam Cao mang đến gợi ý cách viết kèm theo bài văn mẫu cực hay, ấn tượng nhất. Qua đó giúp các em học sinh có thêm cảm hứng viết văn, khơi dậy niềm yêu thích môn Ngữ văn. 

Viết bài văn so sánh nhân vật Điền và Hộ cực chất dưới đây là tài liệu tham khảo rất hữu ích để các em hiểu rõ cách triển khai một đề văn tránh lối viết lan man, thiếu mạch lạc. Đồng thời qua bài văn mẫu so sánh 2 nhân vật Điền và Hộ các em thấy được tác giả đã phản ánh số phận bi thảm của những trí thức Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Bên cạnh đó các bạn xem thêm: viết bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm truyện Vợ nhặt và Vợ chồng A Phủ.

Dàn ý so sánh nhân vật Điền và nhân vật Hộ

a) Mở bài: Dẫn dắt, khái quát điểm tương đồng và khác biệt giữa hai nhân vật

Điền và Hộ trong hai đoạn trích.

b) Thân bài:

b.1. Nêu ngắn gọn những hiểu biết chung về nhà văn Nam Cao và hai truyện ngắn: Giăng sáng, Đời thừa (cùng viết năm 1943, trước Cách mạng tháng Tám 1945).

b.2. So sánh hai nhân vật trong hai đoạn trích

– Điểm giống nhau:

+ Về nội dung: Cả hai nhân vật đều là những người trí thức (nhà văn), coi trọng nghề nghiệp; sống có lí tưởng và hoài bão; coi khinh những lo lắng tủn mủn về vật chất; chấp nhận khó khăn, thử thách để mong có được sự nghiệp mà mình mong muốn; biết sống vì người khác;... Tuy nhiên, họ lại rơi vào bi kịch: gia cảnh nghèo khó, phải làm những việc mình không mong muốn để kiếm tiền.

+ Về nghệ thuật: cả hai đoạn văn đều sử dụng kết hợp phương thức tự sự với biểu cảm, đều sử dụng điểm nhìn toàn tri (ngôi kể thứ ba), nhập vai vào nhân vật, với hình thức ngôn ngữ nửa trực tiếp, tập trung khắc hoa bối cảnh và những nghĩ suy, dằn vặt của nhân vật.

– Điểm khác nhau:

+ Nhân vật Điền: Không kiếm được đồng nào nhờ việc viết lách trong khi vẫn phải ăn, nhà Điền thì nghèo kiết xác và lục đục; không dám theo đuổi sự nghiệp để kiếm tiền lo cho gia đình; tự nhận thấy mình ích kỉ trong mối quan hệ với người thân.

+ Nhân vật Hộ: Có cả một gia đình phải chăm lo, tốn nhiều thì giờ vào những bận rộn tẹp nhẹp, vô nghĩa lí nhưng không thể không nghĩ tới; phải viết văn, viết báo một cách cẩu thả để kiếm tiền (khác với sự thận trọng trước kia); tự thấy mình là một kẻ khốn nạn trong nghề nghiệp.

b.3. Đánh giá

– Thông qua hai nhân vật, Nam Cao khái quát được đặc điểm tiêu biểu của người trí thức và bi kịch của họ trong xã hội cũ: có có phẩm chất và lí tưởng cao đẹp nhưng bị "cuộc sống áo cơm ghì sát đất", rơi vào bi kịch và bị tha hóa. Qua hai nhân vật, nhà văn thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của mình.

– Thể hiện tài năng của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng, khắc họa hình tượng nhân vật người trí thức trong xã hội cũ.

c) Kết bài: Nêu ấn tượng sâu đậm về hai nhân vật hoặc về tư tưởng của nhà văn thể hiện qua việc khắc họa hai nhân vật. Cũng có thể nêu những băn khoăn, trăn trở của bản thân được gợi ra từ đặc điểm của các nhân vật này.

Nghị luận so sánh nhân vật Điền và nhân vật Hộ 

Nam Cao, một trong những nhà văn nổi tiếng của văn học hiện thực phê phán Việt Nam, đã khắc họa những số phận bi thương của người trí thức trong bối cảnh xã hội khó khăn. Hai nhân vật Điền trong “Giăng sáng” và Hộ trong “Đời thừa” là hai hình mẫu tiêu biểu cho những trăn trở, khát khao và bi kịch của người trí thức, đồng thời phản ánh sự chuyển biến trong nhận thức và trách nhiệm của họ.

Điền và Hộ đều là những nhà văn với những ước mơ lớn lao, nhưng hoàn cảnh sống của họ lại rất khác nhau. Trong “Giăng sáng”, Điền sống trong một gia đình nghèo khó, phải gánh chịu sự túng thiếu do lựa chọn theo đuổi sự nghiệp văn chương. Anh từng háo hức với những lý tưởng cao đẹp, nhưng dần dần nhận ra rằng ước mơ văn chương đã trở thành gánh nặng cho gia đình. Sự dằn vặt nội tâm của Điền khi thấy vợ con phải chịu đói rét khiến anh cảm thấy ích kỷ, buộc anh phải từ bỏ mộng mơ để lo cho những người thân yêu.

Trong khi đó, Hộ trong “Đời thừa” là hình ảnh của một trí thức trẻ tuổi, say mê lý tưởng nghệ thuật, nhưng cũng rất nghèo. Ban đầu, Hộ không lo lắng nhiều về vật chất, sống với những hoài bão và lý tưởng cao đẹp. Tuy nhiên, khi có gia đình, áp lực tài chính đè nặng lên vai anh, khiến anh phải thay đổi cách sống. Hộ hiểu rõ nỗi khổ của việc nuôi sống vợ con, và những bận rộn tầm thường đã làm xói mòn lý tưởng ban đầu của anh.

Tâm trạng của Điền và Hộ thể hiện rõ sự chuyển biến trong nhận thức và trách nhiệm. Điền, trong nỗ lực theo đuổi đam mê, đã không nhận ra rằng ước mơ của mình đang gây tổn hại cho gia đình. Anh dần nhận thức được rằng sự nghiệp văn chương không thể nuôi sống mọi người, và điều quan trọng hơn cả là trách nhiệm với gia đình. Cuối cùng, Điền chấp nhận tạm quên đi giấc mơ để trở thành trụ cột, một người chồng, người cha có trách nhiệm.

Ngược lại, Hộ bắt đầu từ một trí thức với lý tưởng nghệ thuật nhưng sau đó buộc phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt của cuộc sống gia đình. Anh nhận ra rằng, để duy trì và phát triển bản thân, anh không thể chỉ chăm chăm vào nghệ thuật mà phải kiếm sống. Những bận rộn vô nghĩa khiến Hộ cảm thấy xót xa, và mỗi lần đọc lại tác phẩm của mình, anh lại cảm thấy thất vọng vì không còn giữ được bản sắc nghệ thuật thuần khiết. Điều này cho thấy sự xung đột giữa lý tưởng và thực tế mà Hộ phải chịu đựng.

Tính cách của Điền và Hộ cũng có sự tương đồng và khác biệt. Điền là người có lòng tự trọng cao, luôn ý thức về trách nhiệm gia đình, nhưng lại thiếu quyết đoán trong việc từ bỏ mộng mơ. Sự tĩnh lặng trong tâm hồn Điền khiến anh trở nên trầm lắng và đau khổ khi phải từ bỏ lý tưởng.

Trong khi đó, Hộ, với bản tính mạnh mẽ và quyết liệt, lại thể hiện rõ ràng hơn sự bức bách của cuộc sống. Hắn luôn tự mắng mình và cảm thấy xấu hổ khi không thể sống đúng với lý tưởng nghệ thuật ban đầu. Điều này tạo nên một hình ảnh một người đàn ông đang vật lộn giữa nghệ thuật và thực tại, giữa trách nhiệm và đam mê.

Nhân vật Điền và Hộ trong “Giăng sáng” và “Đời thừa” đều phản ánh số phận bi thảm của những trí thức Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Qua những hình ảnh sống động và chân thực, Nam Cao đã khắc họa những mâu thuẫn trong tâm hồn của họ, từ đó gửi gắm thông điệp sâu sắc về trách nhiệm và sự lựa chọn của người trí thức trong xã hội. Cả hai nhân vật đều thể hiện những khát khao, trăn trở và nỗi đau của con người, làm nổi bật cái bi kịch của trí thức trong bối cảnh xã hội đầy bất trắc.