So sánh nhân vật bà cụ trong Mây trắng còn bay và cô Hiền trong Một người Hà Nội Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện lớp 12

So sánh nhân vật bà cụ trong Mây trắng còn bay và cô Hiền trong Một người Hà Nội mang đến gợi ý cách viết kèm theo bài văn mẫu cực hay, ấn tượng nhất. Qua so sánh Mây trắng còn bay và Một người Hà Nội giúp các em học sinh có thêm cảm hứng viết văn, khơi dậy niềm yêu thích môn Ngữ văn. 

So sánh Mây trắng còn bay và Một người Hà Nội giúp các bạn lớp 12 hiểu rõ cách triển khai một đề văn tránh lối viết lan man, thiếu mạch lạc. Đồng thời qua bài văn mẫu so sánh 2 tác phẩm Mây trắng còn bay và Một người Hà Nội các em thấy được những điểm tương đồng và khác nhau trong nghệ thuật miêu tả nhân vật. Ngoài ra các bạn xem thêm so sánh nghệ thuật trần thuật của các tác giả qua Nhật kí Đặng Thùy Trâm và Một lít nước mắt.

So sánh Mây trắng còn bay và Một người Hà Nội 

1. Mở bài: Dẫn dắt và giới thiệu vấn đề.

Nguyễn Văn Siêu đã từng cho rằng : “Văn chương có loại đáng thờ và loại không đáng thờ, loại không đáng thờ là loại chuyên chú ở văn chương, loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con
người”. Văn chương muôn đời là vậy, hướng về con người và vì con người. Và từ đoạn trích trong “Mây trắng cò bay” của nhà văn Bảo Ninh và “ Một người Hà Nội” của nhà văn Nguyễn Khải ta sẽ hiểu hơn về con người qua hai nhân vật bà cụ và cô Hiền.

2. Thân bài:

* Khái quát chung:

- Giới thiệu hai tác giả hai tác phẩm:

Đi giữa đại ngàn văn chương, nếu như Bảo Ninh xuất hiện với những suy tư nặng trĩu, những nỗi đau mất đi người thương ngay trước mắt, mà trải hết lòng vào trong áng văn. thì Nguyễn Khải lại mang đến cho văn chương nước nhà một ngòi bút giàu chất triết luận, nhưng thể hiện cảm hứng lãng mạn để ca ngợi con người và quan tâm đến số phận con người. Hai nhà văn - hai “ dấu vân tay riêng” để lại cho văn đàn một dấu triện đặc biệt.

* Nhân vật bà cụ trong đoạn trích 1:

- Một bà mẹ già nua, gầy guộc, bé nhỏ

- Số phận đáng thương: cuộc sống lam lũ, vất vả; chịu những thương đau và mất mát do chiến tranh

- Một người phụ nữ với tình yêu thương con, tình mẫu tử đẹp đẽ thiêng liêng.

=> Tiêu biểu cho số phận của những người mẹ, người vợ chịu nhiều nỗi đau bởi chiến tranh

- Nghệ thuật khắc họa nhân vật

• + Khắc họa nhân vật qua những chi về ngoại hình, lời nói, hành động, cử chỉ, điểm nhìn…
• + Tự sự kết hợp với miêu tả
• + Lựa chọn chi tiết đặc sắc
• + Giọng xót xa, thương cảm
• + Đặt nhân vật vào tình huống độc đáo

* Nhân vật cô Hiền ở trong đoạn trích 2:

- Xuất thân từ một gia đình nề nếp, gốc Hà Nội

- Là một người phụ nữ thông minh, thức thời, tháo vát, luôn có ý thức giữ gìn nề nếp gia phong, yêu Hà Nội

- Thẳng thắn, giàu lòng tự trọng

=> Tiêu biểu cho vẻ đẹp của người Hà Nội

- Nghệ thuật khắc họa nhân vật: Hiện lên qua điểm nhìn của nhân vật Tôi, cái nhìn đa diện, đa chiều.. có sự đan xen giữa giọng tác giả và giọng nhân vật; giọng ngợi ca, ngưỡng mộ…

*So sánh, đánh giá hai tác phẩm:

- Luận điểm 1. Điểm giống nhau của hai đoạn trích về nội dung, nghệ thuật.

- Khắc họa nhân vật qua điểm nhìn của nhân vật “tôi”, tạo nên tính chân thực, khách quan, lời kể kết hợp tả, bình, lựa chọn những chi tiết tiêu biểu,

- Những người phụ nữ hiện lên với những vẻ đẹp đáng quý, đáng trân trọng

- Luận điểm 2. Điểm khác nhau của hai tác phẩm/ đoạn trích về nội dung, nghệ thuật.

- Khắc họa nhân vật bà Cụ, tác giả chú ý miêu tả những chi tiết bên ngoài, ngôn ngữ bình dị, mộc mạc hiện lên hình ảnh của người mẹ nông dân lam lũ, nghèo khổ với nhiễu nỗi đau -> từ đó thẻ hiện niềm cảm thương cho số phận của người phụ nữ, đồng thời bộc lọ rõ những trở trăn về số phận con người về chiến tranh

- Khắc họa nhân vật ở cái nhìn đa diện, đa chiều, ngôn ngữ đậm màu sắc triết lí -> hiện lên hình ảnh của người Hà Nội thuần túy không pha trộn -> Trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của cô Hiền, của người Hà Nội

- Luận điểm 3. Lý giải điểm giống, khác nhau và nêu ý nghĩa

- Hoàn cảnh sáng tác: sau 1975, quan tâm tới số phận con người, con người cá nhân, cái nhìn về đời tư, thế sự…

- Phong cách sáng tác

- Yêu cầu của sáng tạo nghệ thuật

* Đánh giá:

3. Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của so sánh, đánh giá hai tác phẩm. Có thể nêu những ấn tượng của bản thân.

Viết bài văn so sánh 2 tác phẩm Mây trắng còn bay và Một người Hà Nội

Thạch Lam từng quan niệm rằng: "Thiên chức của nhà văn là suốt đời đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người". Người nghệ sĩ phải là người trực tiếp lăn lộn với đời, đào xới mảnh đất màu mỡ, tìm tòi, khám phá những giá trị ẩn trong "bề sâu tâm hồn con người". Trong văn học Việt Nam hiện đại, Bảo Ninh và Nguyễn Khải là hai tác giả nổi bật, mỗi người có một cách thể hiện và cách khám phá, "khai hoang" dưới góc khuất sâu bên trong tâm hồn con người và đời sống xã hội. Đoạn trích "Mây trắng còn bay" của Bảo Ninh và "Một người Hà Nội" của Nguyễn Khải đều phản ánh sâu sắc những tâm tư, suy nghĩ của nhân vật chính về cuộc sống, con người và quá khứ tuy nhiên cả hai lại mang những đặc điểm khác biệt trong nội dung lẫn nghệ thuật thể hiện.

Đoạn trích "Mây trắng còn bay" của Bảo Ninh nằm trong tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh, được viết dưới dòng hồi tưởng của nhân vật Kiên. Mạch cảm xúc của Kiên - một cựu chiến binh, là hồi ức và ám ảnh về một thời khói lửa đạn bom đã găm sâu vào trái tim người lính, không thể xóa nhòa. Tác phẩm phản ánh một cách chân thực những đau thương, mất mát, nhưng cũng là quá trình tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống sau chiến tranh. Trong khi đó, đoạn trích "Một người Hà Nội" của Nguyễn Khải lại đi sâu vào hình ảnh của một người phụ nữ Hà Nội luôn giữ gìn vẻ đẹp thanh thoát, duyên dáng và cốt cách truyền thống dù trong bối cảnh xã hội thay đổi nhanh chóng.

Bảo Ninh đã khai thác "Mây trắng còn bay" dưới những góc khuất trong tâm lý của một người lính trở về từ chiến trường, mang trong mình nỗi buồn chiến tranh như Kiên. Những suy tư của Kiên về cuộc sống, về mối quan hệ với những người xung quanh, về sự trở lại của những ám ảnh chiến tranh tạo nên một bức tranh cuộc sống nhuốm màu xám xịt, hằn sâu hậu quả đớn đau, ám ảnh của chiến tranh. Kiên không thể nào thoát khỏi cái bóng của quá khứ, và dù mây trắng lững lờ bay là thế song nó cũng không thể xua tan được những vết thương lòng sâu sắc mà chiến tranh để lại trong kí ức người chiến sĩ. Qua đó, tác giả đã lên án sự ám ảnh của chiến tranh đối với những người lính, những con người từng sống trong hy vọng, khát khao nay lại phải đối mặt với thực tế đớn đau khi trở về sau cuộc chiến khốc liệt.

Mặt khác, "Một người Hà Nội" của Nguyễn Khải tập trung vào nhân vật người phụ nữ Hà Nội trong một bối cảnh thời kỳ đổi mới, lúc mà những giá trị truyền thống bắt đầu bị thay đổi. Người phụ nữ này vẫn mang trong mình những phẩm chất thanh cao của một người con gái Hà Nội xưa: nhẹ nhàng, dịu dàng, ý tứ, thướt tha, đậm đà nét đẹp truyền thống của người phụ nữ Hà Thành. Tuy nhiên, chứng kiến những biến chuyển của xã hội, bà dường như cảm nhận được sự lạc lõng, cảm giác như mình bị bỏ lại giữa sự tấp nập, phồn hoa của phố thị - nơi mà những giá trị xưa cũ không còn được trọng vọng nữa. Đoạn trích của Nguyễn Khải phản ánh sự khủng hoảng về giá trị sống trong một xã hội chuyển mình mạnh mẽ.

Xuyên suốt tác phẩm, Bảo Ninh sử dụng ngôn ngữ sâu lắng, đậm chất hồi tưởng, phản ánh trực tiếp những tổn thương của con người sau chiến tranh. Đoạn trích là những dòng tâm sự đan xen giữa thực tại và quá khứ, giữa những kỷ niệm và ám ảnh không thể xóa bỏ. Mặt khác, Nguyễn Khải lại sử dụng một lối viết đầy trữ tình, giàu hình ảnh để khắc họa vẻ đẹp thanh thoát, nhưng cũng đầy tiếc nuối của nhân vật. Những chi tiết như "người Hà Nội luôn mang trong mình cái vẻ đẹp thanh thoát" hay "không thể nào chống lại sự thay đổi" tạo nên một không gian vừa lắng đọng vừa day dứt trong việc giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tuy nhiên, cả Bảo Ninh và Nguyễn Khải đều phản ánh sự thay đổi của xã hội và những con người trong xã hội đó song với cách thức tiếp cận khác nhau. Bảo Ninh chỉ ra sự tàn khốc của chiến tranh và sự không thể hàn gắn những vết thương của quá khứ. Bức tranh mà ông vẽ ra về cuộc sống của người lính sau chiến tranh là một bức tranh đầy bất lực và đau thương. Ngược lại, Nguyễn Khải lại thể hiện sự tiếc nuối về quá khứ, về những giá trị đã mất trong xã hội đổi mới. Tuy nhiên, tác phẩm của ông cũng truyền tải thông điệp về sự cần thiết đối với đổi mới trong xã hội, dù rằng những đổi thay đó không thể tránh khỏi sự mất mát.

Tóm lại, dù mang những đặc điểm khác nhau về bối cảnh và cách tiếp cận, cả hai đoạn trích "Mây trắng còn bay" và "Một người Hà Nội" đều có giá trị tư tưởng sâu sắc. Bảo Ninh với sự khai thác tâm lý nhân vật sau chiến tranh, còn Nguyễn Khải lại mở ra một cuộc đối thoại về sự thay đổi của xã hội và con người trong thời kỳ đổi mới. Cả hai tác phẩm đều phản ánh nỗi đau của con người trong một xã hội đầy biến động, khiến người đọc suy ngẫm về mất mát trong quá trình chuyển mình của xã hội.