Bộ đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) Các đề đọc hiểu Đất nước

Bộ đề Đọc hiểu Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm mang đến 9 đề đọc hiểu trong đó có 4 đề có đáp án giải chi tiết và 5 đề tự luyện. Qua đó giúp các bạn có thêm nhiều gợi ý tham khảo, làm quen với các dạng câu hỏi đọc hiểu để nắm vững kiến thức tốt hơn.

Đất nước là bài thơ rất hay đã mang đến cho người đọc vẻ đẹp của một Đất Nước giàu văn hóa cổ truyền. Đất nước Nguyễn Khoa Điềm là một trong những tác phẩm trọng tâm thi THPT Quốc gia vì vậy các em học sinh cần ôn luyện thật tốt, chắc kiến thức của tác phẩm này. Ngoài ra để nâng cao kỹ năng học tốt môn Ngữ văn các em tham khảo thêm: đề đọc hiểu Vợ nhặt, đề đọc hiểu Việt Bắc, Bộ 110 đề thi đọc hiểu luyện thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn.

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 1

Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu từ 1 đến 4:

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời...

(Nguyễn Khoa Điềm - trích Đất Nước - Ngữ văn 12)

Câu 1: Trình bày ngắn gọn nội dung đoạn thơ trên.

Câu 2: Hãy lí giải ngắn gọn vì sao nhà thơ viết "Đất Nước là máu xương của mình"?

Câu 3: Từ "hóa thân" trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì?

Câu 4: Từ cảm nhận về đoạn thơ, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 đến 10 câu) nói về trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay với đất nước.

Lời giải

Câu 1: Nội dung của đoạn thơ là: Đoạn thơ là lời nhắn nhủ chân thành, tha thiết về trách nhiệm của mỗi người với đất nước. Đất nước là máu xương. Vì vậy, mỗi người cần phải biết gắn bó, san sẻ và hóa thân cho đất nước, làm nên đất nước bền vững muôn đời.

Câu 2: Nhà thơ viết: "Đất Nước là máu xương của mình" vì đất nước không trừu tượng, xa xôi mà đất nước kết tinh, hóa thân trong mỗi con người. Mỗi người cần bảo vệ, giữ gìn đất nước như sinh mệnh, sự sống của chính mình.

Câu 3: Từ "hóa thân" trong đoạn thơ có ý nghĩa chỉ hành động sẵn sàng cống hiến, hi sinh cho đất nước.

Câu 4: Học sinh được quyền tự do đưa ra ý kiến riêng của mình, sau đó dùng lập luận để làm sáng rõ quan điểm của mình

- Có thể làm bài dựa theo các ý sau:

+ Tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nhân cách;

+ Tham gia các hoạt động ngoại khóa, phát triển lành mạnh về thể chất, tinh thần;

+ Tích cực lao động, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc;

+ Phát huy văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc;

+ Sẵn sàng chiến đấu, hi sinh vì độc lập, chủ quyền quốc gia dân tộc khi Tổ quốc cần,..

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 2

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi

“...Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…”.

(Trích đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm SGK Ngữ văn lớp 12 tập 1 trang 120 )

Câu 1. Nêu nội dung của đoạn thơ?

Câu 2. Tại sao từ “Đất Nước” được viết hoa?

Câu 3. Nêu biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ?

Câu 4. Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về trách nhiệm của mình với quê hương, đất nước trong xã hội ngày nay?

Lời giải

Câu 1: Nội dung của đoạn thơ trên là: Lời nhắn nhủ về trách nhiệm của mỗi người với Đất Nước.

Câu 2: Từ “Đất Nước ” được viết hoa - coi "Đất Nước" là một sinh thể, thể hiện sự tôn trọng, ngợi ca, thành kính, thiêng liêng khi cảm nhận về Đất Nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

Câu 3: Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ trên là: Điệp ngữ “phải biết’’, sử dụng nhiều từ chỉ mối quan hệ gắn bó như: gắn bó, san sẻ, hóa thân..

Câu 4: Gợi ý làm bài: nêu cảm nhận của riêng mình về trách nhiệm của mình với quê hương, đất nước trong xã hội ngày nay, cần khẳng định trách nhiệm hàng đầu là học tập, rèn luyện để trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội. Có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau những lập luận phải chặt chẽ, thuyết phục.

Đọc hiểu Đất nước - Mẫu 3

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết tròng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó…”.

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Tại sao từ “Đất Nước” được viết hoa?

Câu 2. Những từ ngữ nào mang âm hưởng văn hóa dân gian được vận dụng trong đoạn thơ? Nêu hiệu quả nghệ thuật sự vận dụng đó.

Câu 3.

Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ tình cảm của anh/chị về Đất Nước?

ĐÁP ÁN ĐỀ ĐỌC HIỂU

Câu 1. Từ “Đất Nước” được viết hoa: thể hiện sự tôn trọng, ngợi ca, thành kính, thiêng liêng khi cảm nhận về Đất Nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

Câu 2. Những từ ngữ mang âm hưởng văn hóa dân gian được vận dụng trong đoạn thơ là: "ngày xửa ngày xưa...", miếng trầu, trồng tre, tóc mẹ thì bới sau đầu, gừng cay muối mặn, cái kèo, cái cột, hạt gạo.

Hiệu quả nghệ thuật sự vận dụng đó: Đất Nước được nhìn từ trong chiều sâu văn hóa và văn học dân gian, trở nên gần gũi, quen thuộc trong đời sống hằng ngày.

Câu 3. Đoạn văn ngắn bày tỏ tình cảm của anh/chị về Đất Nước cần đảm bảo các nội dung sau đây:

- Đất Nước là gì?

- Bản thân có tình cảm như thế nào với Đất Nước?

- Rút ra bài học nhận thức và hành động.

Mẫu tham khảo:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể”

(Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm)

Đó là những cảm nhận về đất nước của riêng nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, nhưng tôi tin chắc rằng, mỗi chúng ta, ai cũng tự có cho mình một định nghĩa về đất nước. Đối với tôi, đất nước là tất cả những gì gần gũi, thân thương nhất: là mảnh đất nơi ta cất tiếng khóc chào đời, là nơi có những người thân yêu, là nơi có mái đình cổ kính, có cây đa già và có cả những điều thân thuộc vô cùng gắn bó… Và như thế, tình yêu đất nước nói ra cũng thật giản đơn, yêu đất nước chính là yêu gia đình, yêu xóm làng thân quen, yêu những lũy tre bờ đê, yêu từng cánh đồng lúa chín… Tình yêu đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị thân quen như thế và biểu hiện ra trong đời sống hằng ngày. Với những người lính tình yêu đất nước là sẵn sàng hi sinh, xả thân vì Tổ quốc. Với những người dân là cố gắng làm việc để xây dựng gia đình, xã hội. Với những em nhỏ là cố gắng học tập để góp phần kiến thiết quê hương… Tình yêu đất nước lúc nào cũng thường trực trong mỗi con người. Chúng ta ai ai cũng phải luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ đất nước, sẵn sàng cống hiến khi Tổ quốc cần, cố gắng lao động tích cực xây dựng xã hội vững mạnh… Tình yêu đất nước là một tình cảm giản dị nhưng thiêng liêng và cao quý vô cùng như nhà thơ Xuân Diệu đã từng ca ngợi: “Tình yêu Tổ quốc là đỉnh núi bờ sông”.

Đọc hiểu Đất nước - Mẫu 4

Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi

Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hàng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời...

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích

Câu 2. Khái quát nội dung chính của đoạn thơ

Câu 3.

Những câu thơ sau thể hiện điều gì? "Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình

Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời"

Câu 4. Hãy lí giải vì sao nhà thơ viết đất nước là xương máu của mình

Câu 5. Những bài học được rút ra qua đoạn trích là gì?

ĐÁP ÁN ĐỀ ĐỌC HIỂU

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Biểu cảm

Câu 2: Nội dung chính của đoạn thơ trên là: Đoạn thơ thể hiện cảm nhận mới mẻ của tác giả về đất nước trên nhiều phương diện: Lịch sử, địa lí, văn hóa... đồng thời gửi gắm lời nhắn nhủ về trách nhiệm của mỗi người với đất nước.

Câu 3: Những câu thơ:

"Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời"

- “Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình”: thể hiện sự gắn bó máu thịt, sự sống còn của mỗi người với Đất nước, những giá trị vật chất và tinh thần mà mỗi người được thừa hưởng.

- Nói lên trách nhiệm của mỗi người với đất nước là phải biết san sẻ, hóa thân cho đất nước, sẵn sàng hành động, cống hiến, hi sinh, bảo vệ xây dựng đất nước muôn đời.

⇒ Lời thơ là lời tâm sự chân thành, sâu sắc của tác giả, từ đó tạo nên sức truyền cảm rất mạnh.

Câu 4: Nhà thơ viết Đất Nước là xương máu của mình vì:

- Vì đất nước không ở đâu xa xôi mà kết tinh, hóa thân trong mỗi người

- Đất nước mang lại cho con người cuộc sống, sự nghiệp, tương lai.

- Nhà thơ viết như vậy để nhắc nhở chúng ta về lòng tự hào và ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với Đất Nước: Cần bảo vệ, giữ gìn đất nước như sinh mệnh, xương máu của mình.

Câu 5: Những bài học được rút ra qua đoạn trích là:

- Đất Nước là máu xương, là những giá trị vật chất và tinh thần mà mỗi người được thừa hưởng, Đất nước kết tinh, hóa thân trong mỗi người.

- Đất nước mang lại cho con người cuộc sống, sự nghiệp, tương lai tốt đẹp.

- Mỗi người cần biết can sẻ, yêu thương, hóa thân, sẵn sàng hành động, cống hiến, xây dựng và bảo vệ đất nước muôn đời.

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 5

Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi"
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nêu ý chính của đoạn thơ.

2. Nêu ý nghĩa nghệ thuật chiết tự ( tách Đất Nước ) ở 2 câu đầu đoạn thơ đem lại hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

3. Chất liệu dân gian được thể hiện như thế nào trong đoạn thơ ?

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 6

Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời...

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nêu ý chính của đoạn thơ ?

2. Mối quan hệ giữa anh và em với Đất Nước thể hiện như thế nào? Tại sao nói Đất Nước là máu xương của mình.

3. Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ trách nhiệm của anh/chị với Đất Nước ?

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 7

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên.
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta...

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nêu ý chính của đoạn thơ.

2. Sự hoá thân của Nhân Dân vào dáng hình Đất Nước thể hiện qua những từ ngữ nào? Nêu hiệu quả nghệ thuật của những từ ngữ đó.

3. Viết đoạn văn ngắn bày tỏ suy nghĩ về vai trò của Nhân Dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đề Đọc hiểu Đất nước - Đề 8

Em ơi em!
Họ đã sống và chết
Hãy nhìn rất xa
Giản dị và bình tâm
Vào bốn ngàn năm Đất Nước
Không ai nhớ mặt đặt tên
Năm tháng nào cũng người người lớp
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước lớp
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Họ truyền lửa cho mỗi nhà từ hòn than
Cần cù làm lụng qua con cúi
Khi có giặc người con trai ra trận
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập
Người con gái trở về nuôi cái cùng con nói
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi đánh chuyến di dân
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Họ đắp đập be bờ cho người sau trông
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ cây hái trái
Những em biết không
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có biết bao người con gái, con trai
Có nội thù thì vùng lên đánh bại.
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nêu ý chính của đoạn thơ ?

2. Khi nhìn Vào bốn ngàn năm Đất Nước, nhà thơ đã phát hiện điều gì mới mẻ về người làm nên Đất Nước?

3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép điệp cấu trúc : Họ giữ ... Họ truyền ...Họ gánh ...Họ đắp đập ...

Đề đọc hiểu Đất nước - Đề 9

Bài tập đọc hiểu văn bản ôn thi thpt quốc gia môn ngữ văn

“Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân
Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại
Dạy anh biết " yêu em từ thuở trong nôi"
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù mà không sợ dài lâu
Ôi những dòng sông bắt nước từ lâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát
Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi”.

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1. Nêu ý chính của đoạn thơ

2. Tại sao tác giả khẳng định: Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại

3. Qua đoạn thơ, xác định Nhân Dân dạy những điều gì ? Nêu ý nghĩa của những lời dạy đó.