Địa lí 6 Bài 1: Hệ thống kinh vĩ tuyến. Tọa độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ Soạn Địa 6 trang 103 sách Cánh diều

Giải Địa lí 6 Bài 1 Cánh diều giúp các em học sinh có thêm nhiều gợi ý tham khảo để trả lời các câu hỏi phần Mở đầu, Kiến thức mới, Luyện tập và vận dụng bài Hệ thống kinh vĩ tuyến - Tọa độ địa lí của một địa điểm trên bản đồ được nhanh chóng dễ dàng hơn.

Giải Địa lý lớp 6 Bài 1 Cánh diều hướng dẫn giải bài tập trong sách giáo khoa rất chi tiết, chính xác. Hy vọng rằng tài liệu sẽ giúp các em học sinh học tốt phân môn Lịch sử Địa lí 6. Đồng thời các thầy cô giáo, bậc phụ huynh có thể sử dụng tài liệu để hướng dẫn các em khi tự học. Vậy sau đây là trọn bộ tài liệu soạn Địa lí Lớp 6 Bài 1, mời các bạn cùng theo dõi.

Phần Mở đầu

Hằng ngày, chúng ta đều cần nhớ sẽ đi những đâu, đến các địa điểm nào trong không gian sống quen thuộc của mình. Chúng ta cũng thường thông tin cho người thân, bạn bè về địa điểm nào đó. Nhưng làm thế nào để xác định được vị trí của một địa điểm trên bản đồ? Làm thế nào để vẽ bản đồ một cách chính xác?

Gợi ý đáp án

Để xác định tọa độ của một điểm trên bản đồ bạn có thể chung quy lại một tọa độ với đường cắt giao nhau của kinh tuyến và vĩ tuyến, thông qua hệ tọa độ không gian có thể xác định được điểm này.

Ví dụ như bạn muốn biết vị trí của Hà Nội trên bản đồ, bạn hãy xem đường kinh tuyến chạy qua đó là bao nhiêu cùng với đường vĩ tuyến, điểm giao nhau của hai sẽ là tọa độ của Hà Nội.

Tuy nhiên, cách xác định tọa độ địa lý của một quốc gia có kích thước lớn, ta sẽ không thể quy về một điểm được. Do đó, cần chia làm nhiều điểm khác nhau. Những điểm này phải thuộc điểm cực của lãnh thổ và cũng là phần nhô cao nhất của lãnh thổ đó trên bản đồ địa lý. Việt Nam ta có 4 điểm cực Bắc, Nam, Đông, Tây lần lượt thuộc các tỉnh Hà Giang, Cà Mau, Khánh Hòa và Điện Biên. 

Phần Kiến thức mới

Kinh tuyến và vĩ tuyến

Câu hỏi: Quan sát hình 1.2, hãy xác định: Các đường kinh tuyến, kinh tuyến gốc; các đường vĩ tuyến, vĩ tuyến gốc; bán cầu Bắc, bán cầu Nam.

Gợi ý trả lời

• Kinh tuyến là các đường nối liền từ cực bắc đến cực nam.
• Kinh tuyến gốc là đường kinh tuyến 0 độ đi qua thủ đô Luân Đôn nước Anh.
• Vĩ tuyến là những vòng tròn trên quả địa cầu vuông góc với các kinh tuyến.
• Vĩ tuyến gốc 0 độ là đường vĩ tuyến lớn nhất, được gọi là xích đạo.
• Bán cầu Bắc là nửa cầu nằm phía trên ( nửa trên đường xích đạo).
• Bán cầu Nam là nửa cầu nằm phía dưới (nửa dưới đường xích đạo).

Tọa độ địa lí của một điểm trên bản đồ

Câu hỏi: Hãy viết tọa độ địa lí của điểm B, C trong hình 1.3 và điểm H, K trong hình 1.4

Gợi ý trả lời

Trong hình 1.3, tọa độ địa lí của:

• Điểm B: (20 ^oB , 110 ^oĐ)
• Điểm C: (10 ^oN , 10 ^oT)

Trong hình 1.4, tọa độ địa lí của:

• Điểm H là: (60 ^oB , 40 ^oĐ)
• Điểm K là: (40 ^oB , 20 ^oĐ)

Phần Luyện tập và Vận dụng

Câu 1

Quan sát hình 1.2, hãy cho biết:

• Vĩ tuyến nào là dài nhất. Vĩ tuyến nào là ngắn nhất
• Độ dài của kinh tuyến gốc so với các kinh tuyến khác như thế nào?

Gợi ý đáp án

Quan sát hình 2.1 ta thấy:

• Vĩ tuyến dài nhất là vĩ tuyến gốc (hay được gọi là đường xích đạo)
• Hai vĩ tuyến ngắn nhất là hai vĩ tuyến gần với cực Bắc và cực Nam.
• Độ dài của kinh tuyến gốc bằng độ dài của các kinh tuyến khác.

Câu 2

Quan sát hình 1.3, hãy xác định và ghi lại tọa độ địa lí của các điểm D, E.

Gợi ý đáp án

Tọa độ địa lí của

• Điểm D là: (40 ^oB , 60 ^oĐ )
• Điểm E là: (20 ^oN , 30 ^oĐ )

Câu 3

Sử dụng quả địa cầu, hãy xác định tọa độ địa lí của thủ đô và ghi lại tọa độ đã xác định được.

Gợi ý đáp án

Xác định tọa độ địa lí của một số thủ đô

VD: Thủ đô của Việt Nam có tọa độ: Hà Nội (20^oB, 105^oĐ).

Lý thuyết Địa lí 6 Bài 1 Cánh diều

1. Kinh tuyến và vĩ tuyến

- Quả Địa Cầu là mô hình thu nhỏ của Trái Đất.

- Kinh tuyến là những đường nối liền 2 điểm cực Bắc và cực Nam trên quả Địa Cầu.

- Vĩ tuyến là những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến. Các vĩ tuyến song song với nhau.

- Kinh tuyến gốc: Kinh tuyến được đánh số 0°, đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thủ đô Luân Đôn (Anh).

- Vĩ tuyến gốc (0°): là Xích đạo.

- Xích đạo chia quả Địa Cầu thành bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

- Kinh tuyến gốc và kinh tuyến 180° chia Trái Đất thành bán cầu Tây và bán cầu Đông.

2. Tọa độ địa lí của một điểm trên bản đồ

- Vị trí của một điểm trên bản đồ (hoặc Địa Cầu) được xác định tại điểm cắt nhau của đường vĩ tuyến và đường kinh tuyến đi qua điểm đó.

- Kinh độ của một điểm là khoảng cách tính bằng độ từ kinh tuyến gốc đến kinh tuyến đi qua điểm đó.

- Vĩ độ của một điểm là khoảng cách tính bằng độ từ Xích đạo đến vĩ tuyến đi qua điểm đó.

Trắc nghiệm Địa lí 6 Bài 1

Câu 1: Quả Địa Cầu là mô hình thu nhỏ của

A. Mặt Trời.
B. Trái Đất.
C. Sao Thủy.
D. Sao Kim.

Trả lời:

Đáp án B.

SGK/103, lịch sử và địa lí 6.

Câu 2: Vĩ tuyến gốc chính là

A. Chí tuyến Bắc.
B. Xích đạo.
C. Chí tuyến Nam.
D. Hai vòng cực.

Trả lời:

Đáp án B.

SGK/104, lịch sử và địa lí 6.

Câu 3: Những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến là các đường

A. Vĩ tuyến.
B. Chí tuyến Bắc.
C. Xích đạo.
D. Chí tuyến Nam.

Trả lời:

Đáp án A.

SGK/104, lịch sử và địa lí 6.

Câu 4: Kinh tuyến Tây là

A. Kinh tuyến nằm bên trái của kinh tuyến gốc.
B. Kinh tuyến nằm bên phải của kinh tuyến gốc.
C. Nằm phía dưới xích đạo.
D. Nằm phía trên xích đạo.

Trả lời:

Đáp án A.

SGK/103, lịch sử và địa lí 6.

Câu 5: Nếu cách 10 ở tâm thì trên bề mặt của quả Địa Cầu sẽ có bao nhiêu kinh tuyến?

A. 361.
B. 180.
C. 360.
D. 181.

Trả lời:

Đáp án C.

SGK/104, lịch sử và địa lí 6.

Câu 6: Kinh tuyến đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thành phố Luân Đôn (nước Anh) gọi là

A. Kinh tuyến Đông.
B. Kinh tuyến Tây.
C. Kinh tuyến 1800.
D. Kinh tuyến gốc.

Trả lời:

Đáp án D.

SGK/104, lịch sử và địa lí 6.