Văn mẫu lớp 10: Dàn ý tâm trạng Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên (4 Mẫu) Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du

Dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên của Nguyễn Du đem đến 4 mẫu dàn ý chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều không chỉ giúp các bạn lớp 10 nhanh chóng nắm được các kiến thức trọng tâm để có thêm nhiều ý mới, ý hay, ý đẹp khi làm văn mà còn cảm nhận rõ hơn về nỗi đau của nhân vật qua đoạn trích.

Đoạn trích Trao duyên đã lột tả chân thực tâm trạng của Thuý Kiều khi buộc lòng phải trao đi mối duyên nồng đậm với Kim Trọng. Từ đó ta thấy được sự đau đớn, giằng xé, nghẹn ngào trong con người Kiều một cách chân thực nhất. Vậy dưới đây là 4 mẫu dàn ý phân tích tâm trạng Thúy Kiều trong Trao duyên, mời các bạn cùng đón đọc tại đây.

Sơ đồ tư duy vẻ đẹp của Thúy Kiều

Dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều - Mẫu 1

1. Mở bài:

• Giới thiệu vài nét đặc sắc nhất về tác giả, tác phẩm và vị trí của đoạn tích.
• Dẫn dắt đặt vấn đề (theo yêu cầu đề ra).

2. Thân bài:

- Đoạn 1: Thúy Kiều nhờ Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.

(“Cậy em em có chịu lời…phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”)

• Kiều nhờ cậy Vân, lời nhờ cậy có sắc thái khác thường (cậy, chịu lời, lạy, thưa). Lời xưng hô của Kiều vừa như trông cậy, vừa như nài ép, phù hợp để nói về vấn đề tế nhị “tình chị duyên em”.
• Nhắc nhở mối tình của mình với chàng Kim: thắm thiết nhưng mong manh, nhanh tan vỡ.

Cách nói của Kiều thể hiện sự thông minh khôn khéo, qua đó thể hiện tài năng bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Du.

+ Kiều trao duyên cho em. Chú ý cách trao duyên – trao lời tha thiết, tâm huyết; trao kỉ vật lại dùng dằng nửa trao, nửa níu – để thấy tâm trạng của Kiều trong thời khắc đoạn trường này: Kiều đang mâu thuẫn giữa hành động và lời nói, lí trí và tình cảm. Kiều trao duyên chứ không muốn trao tình.

- Đoạn 2: Tâm trạng của Kiều sau khi trao duyên

(Mai sau dù có bao giờ...thiếp đã phụ chàng từ đây)

• Dự cảm về cái chết cứ trở đi, trở lại trong tâm hồn Kiều ; trong lời độc thoại nội tâm đầy đau đớn,Kiều hướng về người yêu với tất cả tình yêu thương và mong nhớ.
• Từ chỗ nói với em Kiều chuyển sang nói với mình, nói với người yêu ; từ giọng đau đớn chuyển thành tiếng khóc, khóc cho mình, khóc cho mối tình đầu trong sáng, đẹp đẽ vừa mới chớm nở đã tan vỡ.

=> Với nghệ thuật miêu tả tinh tế diễn biến nội tâm nhân vật và ngôn ngữ độc thoại sinh động, đoạn trích Trao duyên đã ánh lên vẻ đẹp nhân cách Thúy Kiều thể hiện qua nỗi đau đớn khi tình yêu tan vỡ và sự hy sinh đến quên mình vì hạnh phúc của người thân.

3. Kết bài:

• Tài năng xuất sắc của Nguyễn Du trong việc khám phá và thể hiện quy luật nội tâm sâu sắc của con người.
• Đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu, thân phận bất hạnh và nhân cách cao đẹp của Thúy Kiều, qua đó thấy được cái nhìn hiện thực và nhân đạo của Nguyễn Du.

Xem thêm: Phân tích tâm trạng Thúy Kiều trong đoạn trích Trao Duyên

Dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều - Mẫu 2

a) Mở bài

- Giới thiệu sơ lược về tác giả, đoạn trích

• Nguyễn Du là một ngôi sao sáng trên nền trời thơ ca Việt Nam, ông còn là bậc thầy trong cả việc miêu tả nội tâm nhân vật.
• Đoạn trích Trao duyên là một trong những đoạn thơ có ý nghĩa vô cùng đặc biệt trong Truyện Kiều của Nguyễn Du

- Khái quát tâm trạng Thúy Kiều trong đoạn trích: Đoạn trích là tiếng lòng đau xót và tê tái, tâm trạng giằng xé đầy đau khổ của Thúy Kiều khi phải chia lìa hạnh phúc của mình.

b) Thân bài

* Luận điểm 1: Tâm trạng Kiều khi mở lời trao duyên

"Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
....
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây."

- Kiều nhờ cậy Vân, lời nhờ cậy có sắc thái khác thường (cậy, chịu lời, lạy, thưa).

-> Lời xưng hô của Kiều vừa như trông cậy, vừa như nài ép, phù hợp để nói về vấn đề tế nhị “tình chị duyên em”.

- Nhắc nhở mối tình của mình với chàng Kim:

• “Giữa đường đứt gánh tương tư”
• “Mối tơ thừa”
• “Quạt ước, chén thề”

-> Mối tình nồng thắm nhưng mong manh, dang dở và đầy bất hạnh của Kim - Kiều.

- Kiều giãi bày lí do đi đến quyết định trao duyên cho Vân

+ Gia đình Kiều gặp biến cố lớn “sóng gió bất kì”. Kiều buộc phải chọn một trong hai con đường là “hiếu” và “tình” -> Kiều đành chọn hi sinh tình để giữ trọn hiếu.

=> Kiều đã gợi ra tình cảnh ngang trái, khó xử của mình để Vân thấu hiểu.

+ “Ngày xuân em hãy còn dài”

-> Vân vẫn còn trẻ, còn cả tương lai phía trước.

+ “Xót tình máu mủ thay lời nước non”

-> Kiều thuyết phục em bằng tình cảm ruột thịt.

+ “Thịt nát xương mòn”, “ Ngậm cười chín suối” : Kiều viện đến cả cái chết để thể hiện sự cảm kích thật sự của mình khi Vân nhận lời.

=> Kiều là người sắc sảo tinh tế, có đức hi sinh, một người con hiếu thảo, trọng tình nghĩa.

* Luận điểm 2: Tâm trạng Kiều khi trao kỉ vật và dặn dò em

- "Chiếc vành, bức tờ mây"

-> Kỉ vật đơn sơ mà thiêng liêng, gợi quá khứ hạnh phúc.

- Từ “giữ - của chung - của tin”

• “Của chung” : của Kim, Kiều nay là cả của Vân nữa.
• “Của tin” : những vật gắn bó gợi tình yêu thiêng liêng của Kim – Kiều (mảnh hương, tiếng đàn)

-> Thể hiện sự giằng xé trong tâm trạng Thúy Kiều. Kiều chỉ có thể gửi gắm mối duyên dang dở cho Vân chứ không thể trao hết tình yêu mặn nồng xưa kia giữa nàng và Kim Trọng.

- Kiều dự cảm về cái chết:

+ hiu hiu gió, hồn, nát thân bồ liễu, dạ đài, người thác oan

-> Dự cảm không lành về tương lai, sự tuyệt vọng tột cùng. Kiều tưởng tượng ra cảnh mình chết oan, chết hận. Hồn không sao siêu thoát được bởi trong lòng đang nặng lời thề ước với Kim Trọng.

=> Sự đau đớn, đầy tuyệt vọng, tấm lòng thủy chung một lòng hướng về Kim Trọng của Kiều.

- Thúy Kiều dặn dò Thúy Vân

• “Đền nghì trúc mai”: Đền ơn đáp nghĩa.
• “Rưới xin giọt nước”: Tẩy oan cho chị.

-> Nỗi bứt rứt, dằn vặt trong lòng Kiều, Kiều như càng nhớ, càng thương Kim Trọng hơn bao giờ hết.

=> Thúy Kiều trao kỉ vật cho em mà lời gửi trao chất chứa bao đau đớn, giằng xé và chua chát.

* Luận điểm 3: Tâm trạng của Kiều khi nghĩ về Kim Trọng

- Lời thơ chuyển từ đối thoại sang độc thoại

- “trâm gãy gương tan”, “tơ duyên ngắn ngủi”, “phận bạc như vôi”, “nước chảy hoa trôi lỡ làng”

-> Nàng ý thức rõ về cái hiện hữu của mình, số phận đầy đau khổ, dở dang, bạc bẽo, lênh đênh trôi nổi.

- Hành động:

• Nhận mình là "người phụ bạc"
• Lạy: cái lạy tạ lỗi, vĩnh biệt khác với cái lạy nhờ cậy lúc đầu
• Hai lần gọi tên Kim Trọng: tức tưởi, nghẹn ngào, đau đớn đến mê sảng.

-> Kiều quên đi nỗi đau của mình mà nghĩ nhiều đến người khác, đó chính là đức hy sinh cao quý.

=> Tâm trạng đau đớn đến cùng cực của Thúy Kiều khi hướng về tình yêu của mình và Kim Trọng.

c) Kết bài

• Khái quát tâm trạng của Kiều trong đoạn trích.
• Cảm nhận của em.

Xem thêm: Phân tích 14 câu giữa đoạn trích Trao duyên

Dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều - Mẫu 3

1. Mở bài

• Giới thiệu vài nét về đại thi hào Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều.
• Nêu vấn đề: Diễn biến tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều qua các lời thoại trong đoạn trích Trao duyên.

2. Thân bài

* Hoàn cảnh: Do gia đình gặp tai bay vạ gió, nên Thúy Kiều đành phải bán mình chuộc cha và em trai, nàng phải phụ tình chàng Kim để ra đi nhưng không thể từ bỏ được tình yêu đó.

* "Cậy em... sẽ thưa": Lời Kiều cậy nhờ Thúy Vân thay mình nối duyên với Kim Trọng

• Lễ nghi thông thường: Chỉ có người dưới lạy người trên, xin thưa lễ phép rõ ràng.
• Trong đoạn trích Trao duyên: Kiều đã đảo lộn trật tự lễ nghi đó bằng việc mời Vân ngồi lên và nàng xin thưa chuyện.
• Cách xưng hô: "cậy em" - "cậy" để thấy rằng nàng tin tưởng em mình tuyệt đối và một phần đẩy Vân vào thế không thể chối từ.

* "Giữa đường... mặc em": Kiều nói đến mối tình dang dở của mình với chàng Kim.

• Nàng nói đến lí do vì sao mối tình của mình phải chấm dứt vì gia đình gặp biến "giữa đường đứt gánh".
• Kiều chỉ có cách giải quyết: Trao duyên cho em gái để trả nghĩa cho Kim Trọng

=> "mặc em": Thúy Kiều phó mặc cho em quyết định nhưng nàng cũng rất thông minh khi khiến Vân phải suy nghĩ lại.

* "Ngày xuân... nước non": Kiều hồi tưởng về mối tình đẹp của nàng với chàng Kim + thuyết phục Vân.

• Kiều cho rằng ngày xuân cuộc đời em vẫn còn dài để có thể trả nghĩa và chung sống với Kim Trọng.
• Kiều nghĩ đến phận bất hạnh của mình: Khi nàng bán mình chuộc cha thì cuộc đời nàng cũng từ đây chấm dứt.
• Nàng tưởng tượng đến cái chết để mong được sự thương cảm ở em gái.

=> Tâm trạng đau đớn, xót xa khi trao duyên lại cho em.

* "Duyên này thì giữ... hay chị về": Kiều trao lại những kỉ vật tình yêu giữa nàng và Kim Trọng cho em

• Kỉ vật tình yêu: Chiếc vành, bức tờ mây, phím đàn, mảnh hương nguyền => Kiều trao lại nhưng cũng để ngắm lại những kỉ vật minh chứng cho mối tình trong sáng giữa hai người.
• "duyên này": Mối nhân duyên Kim - Kiều nhưng "vật này của chung" bởi giờ đây những món vật này còn là của vật

=> Tâm trạng của Kiều: Đầy mâu thuẫn khi trước đó và em đồng ý nhưng khi trao những kỉ vật thì đau lòng, xót xa, nuối tiếc.

- Nàng bắt đầu nghĩ đến cái chết "xót người mệnh bạc", "mất người"...: Nỗi tuyệt vọng, buồn bã khi nghĩ về tương lai.

* "Trăm nghìn gửi lạy... từ đây"

• Lời của Kiều gửi gắm đến chàng Kim: Nàng nói đến thực tại "trâm gãy gương tan" => Sự tan vỡ của tình yêu giữa hai người.
• Những thành ngữ "hoa trôi lỡ làng, phận bạc như vôi": Sự bẽ bàng, tan vỡ, trôi nổi của số phận đưa đẩy Kiều.
• Kiều lạy người yêu "trăm nghìn gửi lạy tình quân" => Tâm trạng đau đớn, hối lỗi của nàng với người mình yêu.
• Tiếng gọi đầy đau đớn, xót xa "Ôi Kim Lang... từ đây!".

3. Kết bài

• Nghệ thuật xây dựng diễn biến tâm trạng của Kiều từ khi trao duyên cho em đến những lời từ biệt chàng Kim.
• Khẳng định giá trị của các lời thoại ở đoạn trích Trao duyên trong việc chuyển tải nội dung tư tưởng tác phẩm.

Xem thêm: Dàn ý 12 câu đầu thơ Trao duyên

Dàn ý tâm trạng của Thúy Kiều trong Trao duyên - Mẫu 4

1. Mở bài:

- Giới thiệu chung về đề tài người phụ nữ trong văn học trung đại.

- Dẫn dắt đi vào vấn đề: Tâm trạng Kiều trong đoạn Trao duyên.

2. Thân bài

- Phân tích tâm trạng Kiều trong 12 câu đầu:

• Khi ngỏ lời cậy nhờ em: cảm thấy đau khổ, khó xử nhưng hy vọng chứa chan.
• Hành động: lạy, thưa
• Ngôn ngữ: tha thiết, chân thành.

- Phân tích tâm trạng Kiều trong 8 câu tiếp:

• Đau đớn, tuyệt vọng.
• Nghĩ đến cái chết, xem như thanh xuân đã hết.
• Nhớ thương, chung thủy với Kim Trọng.
• Biết ơn, trân quý lòng nhân hậu, sự hi sinh của em gái.

- Phân tích tâm trạng Kiều trong các câu còn lại:

• Nỗi đau giằng xé tâm can
• Than trách phận bạc, duyên mỏng.
• Hết mực thủy chung với chàng Kim.

3. Kết bài

Khái quát lại tâm trạng Kiều và khẳng định vẻ đẹp trong tâm hồn, cốt cách của nhân vật.