Các dạng bài tập về phản ứng thủy phân Este Bài tập Hóa học 12

Các dạng bài tập về phản ứng thủy phân Este là tài liệu vô cùng hữu ích mà Download.vn muốn giới thiệu đến quý thầy cô cùng các bạn học sinh lớp 12 tham khảo.

Bài tập về phản ứng thủy phân Este tổng hợp kiến thức về các dạng bài tập trắc nghiệm có đáp án chi tiết về Este. Thông qua tài liệu này các bạn lớp 12 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, nắm vững kiến thức về thủy phân Este để giải nhanh các bài tập Hóa 12. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi tại đây.

Các dạng bài tập về phản ứng thủy phân Este

Dạng 1: Xác định công thức hóa học của este đơn chức dựa vào phản ứng thủy phân

Câu 1. Cho este C₃H₆O₂ xà phòng hoá bởi NaOH thu được muối có khối lượng bằng 41/37 khối lượng este. Tìm CTCT của este.

Gợi ý đáp án

Muối có khối lượng bằng 41/37 khối lượng este mà este đơn chức

=> số mol muối bằng số mol este

=> M_muối = 41/37 Meste

=> M_muối = 41,74/37 = 82 (CH₃COONa)

Este: CH₃COOCH₃

Câu 2. Cho 6 gam một este của axit cacboxylic no đơn chức và ancol no đơn chức phản ứng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của este đó là

A. etylaxetat

B. Propylfomat

C. Metylfomat

D. Metylaxetat

Gợi ý đáp án

X là este của axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở và ancol no, đơn chức, mạch hở

X là este, no đơn chức, mạch hở có công thức phân tử là CnH_2nO₂

n_este = n_NaOH = 1.0,1 = 0,1 mol

M_este = 6/0,1 = 60 → 14n + 32 = 60 → n = 2

Công thức phân tử của X là C₂H₄O₂

este X là HCOOCH₃: metyl fomat

Câu 3. X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH₄ là 5,5. Nếu đem đun 2,2 gam este X với dung dịch NaOH (dư), thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là:

A. C₂H₅COOCH₃

B. HCOOCH₂CH₂CH₃

C. CH₃COOC₂H₅

D. HCOOCH(CH₃)₂

Câu 4. Cho 4,2 gam este đơn chức no E tác dụng hết với dung dịch NaOH ta thu được 4,76 gam muối natri. Vậy công thức cấu tạo của E có thể là:

A. CH₃ –COOCH₃

B. HCOOCH₃

C. CH₃COOC₂H₅

D. HCOOC₂H₅

Gợi ý trả lời

Câu 5. Cho 20 gam một este X (có phân tử khối là 100 đvC) tác dụng với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 23,2 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₂=CHCH₂COOCH₃

B. CH₃COOCH=CHCH₃

C. C₂H₅COOCH=CH₂

D. CH₂=CHCOOC₂H₅

Trả lời

Câu 6. Xà phòng hoá hoàn toàn 35,2 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng một lượng vừa đủ V ml dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị V đã dùng là

A. 400 ml

B. 500 ml

C. 800 ml

D. 600 ml

Trả lời

Đáp án C

Etyl axetat: CH₃COOC₂H₅, metyl propionat: CH₃CH₂COOCH₃

→ Etyl axetat và metyl propionat có cùng công thức phân tử là C₄H₈O₂

→ n_este = 35,2/ 88 = 0,4 mol

Gọi công thức chung của hỗn hợp este là RCOOR’

RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

→ n_NaOH = neste = 0,4 mol→ 0,5.V.10^-3 = 0,4 → V = 400 ml.

Dạng 2: Xác định công thức hóa học của este đơn chức đặc biệt

Câu 1. Cho 12,9 gam một este đơn chức, mạch hở tác dụng hết với 150 ml dd KOH 1M. Sau phản ứng thu được một muối và anđehit. Số CTCT của este thoả mãn tính chất trên là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 2. Hợp chất X có công thức phân tử C₅H₈O₂. Cho 5 gam X tác dụng hết với dd NaOH, thu được một hợp chất hữu cơ không làm mất màu dd nước Brom và 3,4 gam một muối. CTCT của X là:

A. HCOOCH₂CH=CHCH₃

B. HCOOCH=CHCH₂CH₃

C. CH₃COOC(CH₃)=CH₂

D. HCOOC(CH₃)=CHCH₃

Câu 3. Thủy phân 4,3 gam este X đơn chức, mạch hở (có xúc tác axit) đến khi phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z. Cho Y, Z phản ứng dd AgNO₃/NH₃ dư thu được 21,6 gam bạc. CTCT của X là

A. CH₃COOCH=CH₂

B. HCOOCH=CHCH₃

C. HCOOCH₂CH=CH₂

D. HCOOC(CH₃)=CH₂

Câu 4. E có công thức cấu tạo là HCOOCH=CH₂. Đun nóng m gam E sau đó lấy toàn bộ các sản phẩm sinh ra thực hiện phản ứng tráng gương thu được tổng khối lượng Ag là 10,8 gam Ag. Hiđro hóa m gam E bằng H₂ xúc tác Ni,t⁰ vừa đủ thu được E'. Đốt cháy toàn bộ lượng E' rồi dẫn vào bình đựng dung dịch NaOH dư thì khối lượng bình tăng thêm bao nhiêu gam?

A. 55,8 gam

B. 46,5 gam

C. 42 gam

D. 48,2 gam

Câu 5. Đun 9,9 gam phenyl bezoat với 150 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là:

A. 7,2 gam

B. 13 gam

C. 15 gam

D. 21,6 gam

Câu 6. Trộn 13,6 gam phenyl axetat với 250 ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là:

A. 8,2 gam

B. 10,2 gam

C. 19,8 gam

D. 21,8 gam

Câu 7. Cho 27,6 gam hợp chất thơm X có CT C₇H₆O₃ T/d với 800 ml dd NaOH 1M được dd Y. Trung hòa Y cần 100 ml dd H₂SO₄ 1M được dd Z. Khối lượng chất rắn thu được khi cô cạn dd Z là

A. 31,1 gam

B. 56,9 gam

C. 58,6 gam

D. 62,2 gam

Câu 8. Cho axit salixylic (axit o-hiđroxibenzoic) P/ư với anhiđrit axetic được axit axetylsalixylic (o-CH₃COO-C₆H₄-COOH). Để P/ư hoàn toàn với 43,2 gam axit axetylsalixylic cần vừa đủ V lít dd KOH 1M. Giá trị của V là:

A. 0,72

B. 0,48

C. 0,96

D. 0,24

Câu 9. Cho 13,6 gam este đơn chức (phân tử có một vòng thơm) Tác dụng vừa đủ với 200 ml NaOH 1M được 19,8 gam muối. Cấu tạo của este là:

A. CH₃COOC₆H₅

B. HCOOC₆H₅

C. C₂H₃COOC₆H₅

D. CH₃COOCH₂C₆H₅

Câu 10. Đốt cháy 1,7 gam este X cần 2,52 lít oxi (đktc), chỉ sinh ra CO₂ và H₂O với tỉ lệ số mol nCO₂: nH₂O = 2. Đun nóng 0,01 mol X với dung dịch NaOH thấy 0,02 mol NaOH tham gia phản ứng. X không có chức ete, không phản ứng với Na trong điều kiện bình thường và không khử được AgNO₃, trong amoniac ngay cả khi đun nóng. Biết Mx < 140 đvC. Hãy xác định công thức cấu tạo của X?

A. HCOOC₆H

B. CH₃COOC₆H₅

C. C₂H₅COOC₆H₅

D. C₂H₃COOC₆H₅

Dạng 3: Xác định công thức hóa học của hỗn hợp este đơn chức đồng đẳng dựa vào phản ứng thủy phân

Câu 1. Cho hỗn hợp E gồm 2 este có công thức phân tử C₄H₈O₂ và C₃H₆O₂ tác dụng hoàn toàn với NaOH dư thu được 6,14 gam hỗn hợp 2 muối và 3,68 gam một ancol Y duy nhất có tỉ khối so với oxi là 1,4375. Công thức cấu tạo mỗi este và số gam tương ứng là

A. C₂H₅COOCH₃ (6,6g); CH₃COOCH₃ (1,48g)

B. CH₃COOC₂H₅ (4,4g); HCOOC₂H₅ (2,22g)

C. C₂H₅COOCH₃ (4,4g); CH₃COOCH₃ (2,22g)

D. CH₃COOC₂H₅ (6,6g); HCOOC₂H₅ (1,48g)

Câu 2. Xà phòng hoá hoàn toàn 9,7 g hỗn hợp hai este đơn chức X, Y cần 100ml dd NaOH 1,5M. Sau phản ứng cô cạn dd thu được hỗn hợp hai ancol đồng đẳng kế tiếp và một muối duy nhất. CTCT thu gọn của X, Y là

A. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅

B. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅

C. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅

D. C₃H₇COOCH₃ và C₄H₉COOC₂H₅

Câu 3. Xà phòng hóa hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp hai este bằng dd NaOH thu được 2,05 gam muối của một axit và 0,94 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. CTCT của hai este đó là:

A. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅

B. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅

C. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOC₃H₇

D. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅

Câu 5. Một hỗn hợp A gồm 2 este đơn chức X, Y (MX < My). Đun nóng 12,5 gam hỗn hợp A với một lượng dung dịch NaOH vừa đủ thu được 7,6 gam hỗn hợp ancol no B, đơn chức có khối lượng phân tử hơn kém nhau 14 đvC và hỗn hợp hai muối Z. Đốt cháy 7,6 gam B thu được 7,84 lít khí CO2 (đktc) và 9 gam H₂O. Phần trăm khối lượng của X, Y trong hỗn hợp A lần lượt là:

A. 59,2%; 40,8%

B. 50%; 50%

C. 40,8%; 59,2%

C. 66,67%; 33,33%

Dạng 4: Xác định công thức hóa học của hỗn hợp este đồng phân dựa vào phản ứng thủy phân

Câu 1. Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hoá hơi 1,85 gam X, thu được thể tích hơi đúng bằng thể tích của 0,7 gam N₂ (đo ở cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X và Y là

A. HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃

B. C₂H₃COOC₂H₅ và C₂H₅COOC₂H₃

C. C₂H₅COOCH₃ và HCOOCH(CH₃)₂

D. HCOOCH₂CH₂CH₃ và CH₃COOC₂H₅

Câu 2. Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp gồm hai este đơn chức X, Y là đồng phân cấu tạo của nhau cần 100ml dung dịch NaOH 1M, thu được 7,85 gam hỗn hợp hai muối của hai axit là đồng đẳng kế tiếp và 4,95 gam hai ancol bậc I. Công thức cấu tạo và phần trăm khối lượng của hai este là

A. HCOOCH₂CH₂CH₃ 75%, CH₃COOC₂H₅ 25%

B. HCOOC₂H₅ 45%, CH₃COOCH₃ 55%

C. HCOOC₂H₅ 55%, CH₃COOCH₃ 45%

D. HCOOCH₂CH₂CH₃ 25%, CH₃COOC₂H₅ 75%

Câu 3. Cho 35,2 gam hỗn hợp 2 etse no đơn chức là đồng phân của nhau có tỷ khối hơi đối với H₂ bằng 44 tác dụng với 2 lít dd NaOH 0,4M, rồi cô cạn dd vừa thu được, ta được 44,6 gam chất rắn B. Công thức cấu tạo thu gọn của 2 este là:

A. H-COO-C₂H₅ và CH₃COO-CH₃

B. C₂H₅ COO-CH₃ và CH₃COO- C₂H₅

C. H-COO-C₃H₇ và CH₃COO-C₂H₅

D. H-COO-C₃H₇ và CH₃COO-CH₃

Câu 5. Đun a gam hỗn hợp hai chất X và Y là đồng phân cấu tạo của nhau với 200 ml dung dịch NaOH 1M (vừa đủ) đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 15 gam hỗn hợp 2 muối của 2 axit no, đơn chức, là đồng đẳng kế tiếp nhau và một ancol. Giá trị của a và CTCT của X, Y lần lượt là:

A. 12,0; CH₃COOH và HCOOCH₃

B. 14,8; HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃

C. 14,8; CH₃COOCH₃ và CH₃CH₂COOH

D. 9,0; CH₃COOH và HCOOCH₃

Câu 6. Để xà phòng hoá hoàn toàn 52,8 gam hỗn hợp hai este no, đơn chức, mạch hở là đồng phân của nhau cần vừa đủ 600 ml dung dịch KOH 1M. Biết cả hai este này đều không tham gia phản ứng tráng bạc. Công thức của hai este là:

A. C₂H₅COOC₂H₅ và C₃H₇COOCH₃

B. C₂H₅COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅

C. HCOOC₄H₉ và CH₃COOC₃H₇

D. CH₃COOC₂H₅ và HCOOC₃H₇

Câu 7. Hỗn hợp X gồm hai este đơn chức là đồng phân của nhau. Đung nóng m gam X với 300 ml dd NaOH 1M, kết thúc các Pư thu được dd Y và (m – 8,4) gam hỗn hợp hơi gồm hai anđehit no, đơn chức, đồng đẳng kế tiếp có tỉ khối hơi so với H2 là 26,2. Cô cạn dd Y thu được (m – 1,1) gam chất rắn. Công thức của hai este là:

A. CH₃COOCH=CHCH₃ và CH₃COOC(CH₃)=CH₂

B. HCOOC(CH₃)=CH₂ và HCOOCH=CHCH₃

C. C₂H₅COOCH=CH₂ và CH₃COOCH=CHCH₃

D. HCOOCH=CHCH₃ và CH3COOCH=CH₂

Câu 8. Hoá hơi 2,64 gam hỗn hợp hai este X, Y đồng phân của nhau thu được thể tích hơi bằng thể tích của 0,84 gam khí nitơ ở cùng điều kiện, nhiệt độ, áp suất. Nếu đun hỗn hợp X, Y với một lượng dung dịch NaOH dư đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 2,32 gam hỗn hợp hai muối của hai axit kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Công thức cấu tạo của X, Y lần lượt là:

A. HCOOC₃H₇ và CH₃COOC₂H₅

B. HCOOC₃H₇ và HCOOC₃H₇

C. HCOOC₃H₇ và CH₃COOC₂H₃

D. Cả A, B đều đúng

Câu 9. Xà phòng hoá hoàn toàn 2,22 gam hỗn hợp 2 este A, B là đồng phân của nhau cần dùng vừa hết 30ml dung dịch NaOH 1M. Mặt khác khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp este đó thu được khí CO₂ và H₂O với thể tích bằng nhau (ở cùng điều kiện). Công thức cấu tạo của 2 este là

A. CH₃COOCH₃, HCOOC₂H₅

B. CH₃COOC₂H₅, C₂H₅COOCH₃

C. HCOOCH₂CH₂CH₃, HCOOCH(CH₃)CH₃

D. CH₃COOCH=CH₂, CH₂=CH-COOCH₃

Dạng 5: Tính lượng chất dựa vào phản ứng thủy phân este đơn chức

Câu 1. Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là (cho H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23)

A. 3,28 gam

B. 10,4 gam

C. 8,56 gam

D. 8,2 gam

Gợi ý đáp án

Đáp án A

n _Este = 8,8 : 88 = 0,1 mol và n_NaOH = 0,2 . 0,2 = 0.04 mol

CH₃COOC₂H₅ + NaOH→ C₂H₅OH + CH₃COONa

0,1 0,04 0,04

=> m_rắn = m_CH3COONa = 0,04 . 82 =3,28 g

Câu 2. Cho 16,72 gam metyl propionat tác dụng với 100ml hh NaOH 1M và KOH 1M. Cô cạn dd sau pư khối lượng chất rắn là

A. 26,24

B. 22,24

C. 20,24

D. 21,6

Gợi ý đáp án

Câu 3. Cho 1 gam este X có công thức HCOOCH₂CH₃ tác dụng với nước (xúc tác axit). Sau một thời gian, trung hòa hỗn hợp bằng dung dịch NaOH 0,1M thấy cần đúng 45ml. Tỷ lệ % este chưa bị thủy phân là:

A. 33,3%

B. 50%

C. 60%

D. 66,7%

Câu 4. Cho 20,8 gam hỗn hợp gồm metyl fomat và metyl axetat tác dụng với NaOH thì hết 150 ml dung dịch NaOH 2M. Khối lượng metyl fomat trong hỗn hợp là

A. 3,7 gam

B. 3 gam

C. 6 gam

Câu 5. Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu cần dùng là

A. 400 ml

B. 300 ml

C. 150 ml

D. 200 ml

Gợi ý đáp án

Đáp án

n_este = 22,2 : 74 = 0,3 mol

HCOOC₂H₅ + NaOH → HCOONa + C₂H₅OH

CH₃COOCH₃ + NaOH → CH₃COONa + CH₃OH

→ n_NaOH = n_este =0,3 mol → V_NaOH = 300 ml