Giáo án Ngữ văn 11 sách Cánh diều (Học kì 2) Kế hoạc bài dạy Ngữ văn 11 (Full)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

HOẠT ĐỘNG 1. KHỞI ĐỘNG- TẠO TÂM THẾ

a. Mục tiêu hoạt động: Tạo tâm thế thoải mái và gợi dẫn cho học sinh về nội dung bài

học

b. Nội dung thực hiện:

❖ GV cho HS nghe bài hát “Nồng nàn Hà Nội” và đặt câu hỏi:

? Tác giả cảm nhận thế nào về Hà Nội qua bài hát?

❖ Học sinh trả lời

2. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

a. Mục tiêu hoạt động:

❖ Học sinh tóm tắt được nội dung chính của toàn bộ văn bản theo chuỗi các sự kiện

❖ Học sinh vận dụng tri thức về truyện ngắn để:

+ Chỉ ra được tình huống và các sự kiện chính trong mỗi phần của văn bản

+ Phân tích được đặc điểm của nhân vật bà Hiền qua từng sự việc và các hành động cụ thể

+ Đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật xây dựng hình tượng các nhân vật

❖ Học sinh vận dụng tri thức về truyện để tìm hiểu văn bản theo đúng đặc trưng thể loại

❖ Học sinh vận dụng năng lực viết để thực hành viết kết nối đọc sau bài học

b. Nội dung thực hiện:

❖ Học sinh tiến hành chia nhóm thảo luận các câu hỏi và thuyết trình, thảo luận

❖ Học sinh thuyết trình – GV chốt ý và đánh giá sản phẩm

Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập

Giáo viên phát phiếu bài tập tìm hiểu về tác giả, tác phẩm cho học sinh tìm hiểu ở nhà ( có thể trình bày thêm các tư liệu thu thập được trên máy chiếu hoặc tranh ảnh)

Phiếu học tập số 1.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

Học sinh đã hoàn thành phiếu cá nhân ở nhà

Chia sẻ: 2 phút

Phản biện và trao đổi: 2 phút

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo

phần tìm hiểu

Bước 4. Kết luận, nhận định

Giáo viên chốt những kiến thức cơ bản về tác giả Nguyễn Khải và truyện Một người Hà Nội

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả : Nguyễn Khải

- (1930- 2008), Nguyễn Mạnh Khải

- Sinh tại Hà Nội

- Nhà văn được rèn luyện, trưởng thành trong quân ngũ.

- Một trong những cây bút hàng đầu của văn xuôi VN từ sau cách mạng tháng 8/1945.

- Nhà văn luôn xông xáo, bám sát thời sự, khả năng phát hiện vấn đề, phân tích tâm lý sâu sắc.

- Tác phẩm tiêu biểu: Mùa lạc (TN), Đường trong mây(TT), Một thời gió bụi……

2. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh ra đời :1960, gắn với công cuộc đổi mới của đất nước, đổi mới của văn học.

b. Xuất xứ:

- Rút từ tập truyện ″Hà Nội trong mắt tôi″ (NXB Hà Nội 1995).

c. Nhan đề:

- Thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

- Là sự trình bày cảm nhận, cách nhìn, quan niệm về người Hà Nội của nhà văn.

- Định hướng tư tưởng của tác phẩm.

d. Nhân vật trung tâm:

Bà Hiền: + Thời gian cuộc đời

+ Thời gian của lịch sử, xã hội

:Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập

Giáo viên chia nhóm và cho HS lựa chọn nhóm theo năng lực và sở thích

Nhóm 1. Phiếu học tập số 2.

Nhóm 2. Phiếu học tập số 3

Nhóm 3. Phiếu học tập số 4

Nhóm 4. Phiếu học tập số 5

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

Học sinh thảo luận và thực hiện sản phẩm

● Thời gian: 05 phút

● Chia sẻ: 2 phút

● Phản biện: 3 phút

Thực hiện thảo luận trên lớp

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo phần tìm hiểu

Bước 4. Kết luận, nhận định

Giáo viên chốt những kiến thức cơ bản cần nắm vững.

Nhóm 2 trình bày chân dung đã vẽ phác họa về dì Mây

II. Đọc- hiểu văn bản

1. Nhân vật bà Hiền

a. Vài nét chung:

- Tác giả giới thiệu: chúng tôi gọi là cô, cô Hiền-> tự nhiên, giản dị, chân thực -> Tình cảm yêu mến

- Xinh đẹp, thông minh

- Trong nhận định của nhân vật tôi: “ …đích thị là tư sản”

b. Tính cách:

* Bà hiền trong cuộc sống gia đình:

- Quan niệm về người chồng:

+ Chọn một ông giáo cấp tiểu học hiền lành, chăm chỉ

+ Không chọn văn nhân, quan chức

ð Xây dựng một gia đình bình ổn

- Quan niệm về người vợ:

+ Đàn bà là nội tướng

+ Người phụ nữ là người quán xuyến mọi việc, giữ lửa cho hạnh phúc

- Quan niệm về dạy con:

+ Việc sinh con, chấm dứt ở tuổi 40, muốn con tự lập không bám vào anh chị

+ Dạy con: từng đường đi, nước ở: Sống chuẩn mực từ cách ăn nói, cách cầm bát đũa: Dạy con biết xấu hổ, tự trọng

ð Bà Hiền là người phụ nữ tự trọng, tự chủ, biết lo toan tính toán trước sau, luôn giữ được chuẩn mực gia phong.

*Bà Hiền trong nếp sinh hoạt của người Hà Nội:

- Trước 1954: Sống với Hà Nội

- Sau 1954: Dù nhiều biến động nhưng vẫn gắn bó với Hà Nội; Giữ nếp sống, nếp nghĩ của người Hà Nội, trong cách ăn ở, nói năng, cư xử.

- Sau 1975:

+ Vẫn mở tiệc

+ Giữ nét đẹp của người Hà Nội

+ Phòng khách sang trọng; cái khánh, sập gụ chân quỳ, bát thuỷ tiên men đỏ….

ð Chất văn hoá của người Hà Nội đã thấm sâu vào lối sống, tâm hồn bà Hiền ->Bà như một hạt bụi vàng của Hà Nội

*Bà Hiền trước những biến động của lịch sử, xã hội:

- Sau năm 1954:

+ Vẫn ở lại Hà Nội

+ Khẳng định: “Cả đời tao chưa bị ai cám dỗ”

+ Thẳng thắn nhận xét về chế độ mới: vui hơi nhiều, nói hơi nhiều…can thiệp vào nhiều việc của dân quá…

+ Tỉnh táo trong việc làm ăn

+ Luôn giữ nếp sinh hoạt từ xưa đến nay

+ Bà bảo: “ Tao có bộ mặt tư sản, một cách sông rất tư sản nhưng lại không bóc lột ai sao thành tư sản được”

-Sau 1975:

+ Vẫn giữ thói quen cũ, mở tiệc cho những người Hà Nội để lưu giữ vẻ đẹp của đất kinh kì

+ Luôn giữ vững vẻ đẹp của người Hà Nội trước những văn hoá du nhập từ bên ngoài

+Trong mọi biến cố, cô luôn tin Hà Nội vẫn đẹp, văn hoá Hà Nội như cây si cổ thụ

ð Bà Hiền là một người Hà Nội lịch thiệp, nho nhã, khiêm tốn luôn yêu, gắn bó và tự hào về mảnh đất kinh kì văn hiến.