Bài tập về sự biến thiên tính chất của các nguyên tố hóa học Ôn tập Hóa học 10

Bài tập về sự biến thiên tính chất của các nguyên tố hóa học là một trong những dạng bài tập quan trọng nằm trong chương trình Hóa học 10 kì 1.

Tài liệu tổng hợp toàn bộ các kiến thức cần nhớ về lý thuyết, ví dụ minh họa kèm theo một số bài tập về sự biến thiên của nguyên tố hóa học. Thông qua tài liệu này các bạn học sinh lớp 10 nhanh chóng nắm được kiến thức có thêm nhiều tài liệu ôn tập để đạt kết quả cao trong bài thi giữa kì 1 Hóa 10. Bên cạnh đó các bạn tham khảo thêm bài tập về cấu hình electron, Bài tập mối quan hệ giữa cấu hình e và vị trí, cấu tạo. Nội dung chi tiết mời các bạn cùng theo dõi tại đây.

I. Kiến thức cần nhớ về sự biến thiên của NTHH

Dựa vào quy luật biến thiên tính chất theo chu kì và theo nhóm.

- Trong chu kì: Theo chiều tăng của diện tích hạt nhân (tức Z tăng): tính kim loại giảm, phi kim tăng, tính bazơ giảm, axit tăng.

-Trong nhóm A: Theo chiều Z tăng: Tính kim loại tăng, phi kim giảm, tinh bazơ tăng, tính axit giảm.

II. Ví dụ minh họa sự biến thiên của các nguyên tố hóa học

Ví dụ 1. Cho các phát biểu sau:

(I) F là phi kim mạnh nhất.

(II) Li là KL có độ âm điện lớn nhất

(III) He là nguyên tử có bán kính nhỏ nhất.

(IV) Be là KL yếu nhất trong nhóm IIA.

Số các phát biểu đúng là?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Hướng dẫn:

⇒ Chọn C (I, III, IV).

Ví dụ 2. Cho 3 nguyên tố X, Y, Z lần lượt ở vị trí 11, 12, 19 của bảng tuần hoàn. Hidroxit của X, Y, Z tương ứng là X’, Y’, Z’. Thứ tự tăng dần tính bazo là:

A. X’ < Y’ < Z’ C. Z’ < Y’< X’

B. Y’ < X’ < Z’ D. Z’ < X’ < Y’.

Hướng dẫn:

Z_X = 11 có cấu hình e lớp ngoài cùng là 3s¹

Z_Y = 11 có cấu hình e lớp ngoài cùng là 3s²

Z_Z = 19 có cấu hình e lớp ngoài cùng là 4s¹

Trong cùng 1 nhóm tính kim loại tăng dần theo chiều tăng của điện tích hạt nhân do đó tính bazo tương ứng của X’ < Z’

Trong cùng 1 CK tính kim loại giảm dần theo chiều tăng của điện tích hạt nhân do đó tính bazo tương ứng của X’> Y’

⇒ Chọn B

Ví dụ 3. Dãy các nguyên tố nào dưới đây được sắp xếp theo chiều tăng dần tính kim loại?

A. Li, Be, Na, K.

B. Al, Na, K, Ca.

C. Mg, K, Rb, Cs.

D. Mg, Na, Rb, Sr.

Hướng dẫn:

Trong 1 chu kì, tính kim loại giảm dần (đi từ trái qua phải).

Trong 1 nhóm, tính kim loại tăng dần (đi từ trên xuống dưới).

Do đó dãy sắp xếp tăng dần tính kim loại là: Mg, K, Rb, Cs

⇒ Chọn C

Ví dụ 4. Cho các nguyên tố X, Y, Z với số hiệu nguyên tử lần lượt là 4, 12, 20. Phát biểu nào sau đây sai?

A. Các nguyên tố này đều là các kim loại mạnh nhất trong chu kì.

B. Các nguyên tố này không cùng thuộc 1 chu kì.

C. Thứ tự tăng dần tính bazo là: X(OH)₂, Y(OH) ₂, Z(OH) ₂

D. Thứ tự tăng dần độ âm điện là: Z < Y < X

Hướng dẫn:

Z_x= 4 ⇒ cấu hình e lớp ngoài cùng của X là … 2s² ⇒ X thuộc nhóm II, chu kì 2

Z_y = 12 ⇒ cấu hình e lớp ngoài cùng của Y là ….3s² ⇒ Y thuộc nhóm II, chu kì 3

Z_z = 20 ⇒ cấu hình e lớp ngoài cùng của Z là ….4s²⇒ Z thuộc nhóm II, chu kì 4

A sai vì nguyên tố nhóm IA mới là KL mạnh nhất trong 1 CK

B đúng X thuộc CK 2, Y thuộc CK 3, Z thuộc CK 4.

C đúng Trong cùng 1 nhóm tính bazo tăng dần theo chiều tăng dần của điện tích hạ nhân.

D đúng Trong cùng 1 nhóm độ âm điện giảm dần theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

⇒ Chọn A

III. Bài tập sự biến thiên của các nguyên tố hóa học

Câu 1.

Hãy so sánh tính chất axit của các chất trong mỗi cặp sau và giải thích: Axit cacbonic và axit silicic; axit photphoric và axit sunfuric; axit silisic và axit sunfuric.

Câu 2. Cho các nguyên tố X, Y, Z có số hiệu nguyên tử lần lượt 9, 16,17:

a) Xác định vị trí của chúng trong bảng tuần hoàn.

b) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự tính phi kim tăng dần,

Câu 3. Tính bazơ tăng dần trong dãy :

A. Al(OH)₃ ; Ba(OH)₂; Mg(OH)₂

B. Ba(OH)₂; Mg(OH)₂; Al(OH)₃

C. Mg(OH)₂; Ba(OH)₂; Al(OH)₃

D. Al(OH)₃; Mg(OH)₂; Ba(OH)₂

Câu 4. Tính axit tăng dần trong dãy :

A. H₃PO₄; H₂SO₄; H₃AsO₄

B. H₂SO₄; H₃AsO₄; H₃PO₄

C. H₃PO₄; H₃AsO₄; H₂SO₄

D. H₃AsO₄; H₃PO₄ ;H₂SO₄

Câu 5. Bán kính nguyên tử các nguyên tố : Na, Li, Be, B. Xếp theo chiều tăng dần là:

A. B < Be < Li < Na

B. Na < Li < Be < B

C. Li < Be < B < Na

D. Be < Li < Na < B

Câu 6. Độ âm điện của các nguyên tố : Na, Mg, Al, Si. Xếp theo chiều tăng dần là:

A. Na < Mg < Al < Si

B. Si < Al < Mg < Na

C. Si < Mg < Al < Na

D. Al < Na < Si < Mg

Câu 7. Các nguyên tố C, Si, Na, Mg được xếp theo thứ tự năng lượng ion hoá thứ nhất giảm dần là :

A. C, Mg, Si, Na

B. Si, C, Na, Mg

C. Si, C, Mg, Na

D. C, Si, Mg, Na

Câu 8. Hãy so sánh tính bazơ của các cặp chất sau và giải thích ngắn gọm

a) Magie hiđroxit và canxi hiđroxit.

b) Natri hiđroxit và magie hiđroxit.